volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

173 OOMMENTARIUS IN GENESIN. 174
hoc fecisti mihi? utquid non indicasti mihi, quod
uxor tua esset? 19. Utquid dixisti: Soror mea est?
et tuli earn mihi in uxorem: et nunc ecce uxor tua,
cape et vade. 20. Et praecepit super eum Pharao
viris, et dimiserunt eum et uxorem eius, et omnia
quae erant ei.
1. Dixeratque Iehova ad Abram. Ne lectores
moretur insulsa capitum divisio, sententiam hanc
cum duobus proximis versibus uno tenore contexant.
Dixerat prius Moses egressos esse ex patria
Therah et Abram, ut in terrain Ohanaan concédèrent,
lam exponit non levitate fuisse impulsos, ut
plerumque soient temerarii et vagi homines: nee
patriae fastidio, quod plerisque morosis contingit,
alio fuisse pertractos: nee maleficii causa profugos:
nee inductos stulta aliqua spe, vel illecebris, ut
multos sua cupiditas hue et illuc rapit: sed Abram
divinitus iussum fuisse egredi, nee pedem movisse
nisi praeeunte Dei verbo. Qui Deum Abrae loquutum
esse exponunt post patris mortem, facile refutantur
ipsis verbis Mosis, nam si iam patria carebat
Abram, et inquilinus alibi degebat, supervacuum
foret Dei mandatum: Exi e terra tua, de patria tua
et domo patris tui. A'ccedit et Stephani autoritas,
qui certö idoneus censeri meretur huius loci interpres:
ille vero clare testatur Deum apparuisse
Abrahae quum esset in Mesopotamia, priusquam
moraretur in Charan: deinde hoc oraculum récitât
quod nunc exponimus: ac tandem concluait hac de
causa Abraham ex Ohaldaea migrasse. Nee vero
negligendum est quod postea (cap. 15, 7) repetit
Deus: Ego sum Dominus qui te eduxi de Ur Chal-
, daeorum. Nam inde elieimus, non tunc primo divinitus
porreetam illi fuisse manum, postquam Charri8
habitaverat: sed quum adhuc domi in Chaldaea
maneret. Hoc vero Dei mandatum, de quo stulte
ambigitur, sufficere nobis debet ad coarguendum
contrarium errorem. Neque enim sie alloqui potuit
Deus nisi hominem adhuc nido suo affixum, rebus
integris, et sine ulla vitae mutatione inter cognatos
quietum ac tranquillum: alioqui ad manum erat
exceptio: Patriam reliqui, proeul a cognatione mea
absum. In summa hoc oraculum refert Moses, ut
sciamu8 tarn longinquam profectionem Dei mandato
ab Abram et patre eius Therah suseeptam
esse. Unde etiam apparet, Therah sic fuisse super8titionibus
delusum, ut tarnen Deum timeret.
Difficile fuit senem iam fractum et cadueum ex
patria sua avelli. Quaedam igitur vera religio, licet
suffocata, adhuc animo eius suberat. Ideo quum
maledictum esse locum agnoscat ex quo iubetur
egredi filius, non vult illic perire : sed ei se adiungit
80cium quem Dominus eripit. Qualis, obsecro, hie
futurus est testis extremo die ad damnandam nostram
ignaviam? Pacilis illi erat, et plausibilis ad
manum excusatio, se domi quiescere, \quia nihil sibi
praeeeptum foret. Atqui in tenebris infidelitatis
caecutiens, ad transversam tarnen lucis scintillam
oculos aperit. Nunc ubi directe nobis afPulget Dei
vocatio, non movemur. Porro haec Abrae vocatio
insigne gratuitae Dei misericordiae exemplum est.
An aliquo operum merito Deum anteverterat
Abram? an ad eum accesserat? an eius favorem
sibi conciliaverat? imo semper memoria repetendum
est (quod prius adduxi ex concione Iosua) in faece
idololatriae fuisse demersum: nunc ultro manum
porrigit Deus, ut errantem reducat. Sacrum os
suum aperire dignatur, ut Satanae praestigiis decepto
viam salutis monstret. Ac mirum est, miserum
hominem ac perditum tot Sanctis Dei cultoribus
praeferri, ut penes ipsum resideat vitae foedus,
in eo suscitetur ecclesia, ac statuatur fidelium
omnium pater. Sed hoc consulto factum est, quo
illustrior in eius persona esset gratiae Dei commendatio.
Est enim exemplar nostrae omnium vocationis:
in quo perspieimus mera Dei miserieordia
ex nihilo suscitari quae non sunt, ut esse aliquid
ineipiant.
Abi e terra tua. Videtur supervacua esse verborum
congeries. Hue quoque accedit, quod Moses
alibi tarn concisus, rem unam planam et facilem
tribus loquendi formis exprimit. Sed aliter res habet.
Nam quum per se triste sit exsilium, et dulcedo
natalis soli omnes sibi fere devinetos teneat,
data opera insistit Deus in mandato relinquendae
patriae, ut penitus Abrae animum transfigat. Si
uno verbo dixisset: Relinque patriam, non leviter
quidem pupugisset eius animum: sed tarnen magis
perfoditur, quum audit cognationi et domui paternae
esse renunciandum. Neque tarnen putandum est,
Deum ex servorum suorum molestia crudelem voluptatem
capere: sed ita omnes eorum affectus examinât,
ne quas latebras relinquat in eorum cordibus.
Multos videmus ad brève tempus fervere, qui deinde
congelascunt: unde hoc, nisi quia aedificant sine
fundamento? Ergo Deus probe excutere voluit omnes
Abrae sensus, ne quid temere vel inconsiderate
suseiperet, ac statim poenitentia ductus vela retro
flecteret. Quare si constanter cupimus Deum sequi,
omnia incommoda quae nos manent, omnes difficultates,
pericula omnia sedulo meditari convenit: ut
non tantum subitus zelus flores emittat, sed ex alta
et bene fixa radice pietatis fructus tota vita proferamus.
Ad terram quam ostenäam tibi. Aliud examen
ad probandam fidem Abrae. Cur enim non extemplo
Deus terram désignât, nisi ut servum suum
suspendons melius experiatur quam vere addictus
sit verbo suo? ac si diceret: Iubeo te clausis oculis
egredi, ac inquirere veto quo te sim ducturus, donee
abnegata patria totum mihi te dedideris. Atque-