volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

279 OOMMBNTARIUS IN GENESIN. 280
jieret. Oportuit enim notas aliquas illic esse impressas,
unde omnes colligerent esse illud memorabile
portentum. Alii statuam salis interpretantur
incorruptibilem, quae perpetuo duraret: sed prior
-expositio magis genuina est. Nunc quaeritur cur
Dominus tarn severe imprudentiam miserae feminae
ultus sit: neque enim respexit quasi Sodomam
redire cuperet. Forte adhuc dubitan8, certius experimentum
oculis habere voluit. Fieri etiam
potest ut pereuntis populi miserta, oculos in earn
partem reflexerit. Moses certe non exprimit data
opera reluctatam esse Deo: sed quemadmodum
eius ac mariti liberatio incomparabile erat misericordiae
Dei exemplum, ita eius ingratitudinem puniri
aequum fuit. lam si expendamus- omnes circumstantias,
certum est non fuisse levé eius delictum.
Primum respiciendi cupiditas ex incredulitate
profecta est: nulla autem atrocior fieri potest Deo
iniuria quam dum eius verbo abrogatur fides.
Deinde ex verbis Christi colligimus pravo aliquo
desiderio fuisse titillatam : nee libenter Sodoma relicta
properasse quo Deus vocabat: scimus enim
quorsum nos iubeat memores esse uxoris Lot, ne
scilicet a meditatione coelestis vitae mundi nos illecebrae
impediant. Probabile est igitur Dei gratia
non contentam diffluxisse in prava desideria, cuius
etiam rei signum fuit tarditas: maritum enim a
tergo sequutam esse significat Moses, quum dicit
respexisse post eum: neque enim respexit ilium
versus: sed quia lente pergendo, minus progressa
erat, ut illo esset posterior. Etsi autem de aeterna
eius salute nihil asserere licet, probabile tarnen est
Deum infiicta temporali poena, eius animae pepercisse,
quemadmodum saepe suos in carne castigat,
ut salva sit ab aeterno interitu anima. Sed quia
illud non admodum utile cognitu est, ac sine periculo
nescitur, potius in exemplum intenti simus,
quod Deus saeculis omnibus commune esse voluit.
Si nos terret poenae gravitas, meminerimus non
levius hodie peccare eos qui non a Sodoma, sed ab
inferis ipsis liberati, alio quam ad propositam supernae
vocationis palmam respectant.
27. Et surrexit Abraham. Redit Moses ad
Abraham, ac ostendit minime ab eo neglectum esse
quod ex ore angeli audierat: in locum enim venisse
narrât, unde iudicium Dei spectare posset. Neque
' enim suspicandum est (quod de uxore Lot nuper
diximus) plus fidei habuisse suis oculis quam Dei
verbo: et quia dubitaret, venisse explorandi causa.
Quin potius ex contextu colligimus ipsum, quum
iam per8uasus esset non frustra loquutum esse
angelum, ex rei spectaculo confirmationem petiisse
quae tarn illi quam posteris utilis futura erat. Nee
vero dubium est quin tota ea noote graves cruciatus
pertulerit de salute nepotis sui Lot: an certior
xedditus foret, nescimus: magis tarnen in earn
coniecturam inclino, quod de illo anxius fuerit. Et
fieri potest ut inter spem et metum dubius, obviam
processerit, visurus liberatus esset necne. Etsi autem
nihil praeter fumum cernit, qui residuus esse
solet ex magno incendio: hoc tarnen illi signum a
Domino datum est, ut testis foret ad posteros poenae
tarn memorabilia. Deus quidem in ipso loci adspectu
voluit aeternum exstare monumentum : sed quia, ut
mundus libenter iudicia Dei obscurat, facile creditum
fuisset vel talem ab initio fuisse loci naturam,
vel fortuito accidisse: Dominus vindictam suam
oculis Abrahae subiicere voluit, ut praeconis munus
apud posteros obiret.
29. Becordatus est Deus Abrahae. Tametsi non
exprimit Moses patefactam Abrahae fuisse liberationem
nepotis, quum tarnen dicit in illius gratiam
hune fuisse ab interitu Bervatum, probabile est non
fuisse privatum ea consolatione qua maxime opus
habebat: ac eius beneficii conscium fuisse, pro quo
eum gratias agere decebat. Si cui absurdum esse
videtur, sanctum hominem Lot alteri fuisse concessum,
ac si non respecta fuisset a Domino propria
eius pietas: respondeo, haec duo inter se satis bene
congruere, quod Dominus, ut suis omnibus auxiliari
solet, iustum Lot quem elegerat, et quem spiritu
suo regebat, curae habuerit: interea tarnen testari
voluit in eius vita quantopere diligeret Abraham,
cui non modo salutem praestabat, sed alios etiam
dabat incolumes. Caeterum tenere convenit, quod
gratuito facit Dominus, nee aliunde inductus quam
sua bonitate, ideo adscribi hominum pietati vel preoibus
ut ad Deum colendum et orandum incitemur.
Quam se misericordem Deus exhibuerit in servando
Lot, paulo ante vidimus : nee vero periisset, etiamsi
non fuisset nepos Abrahae. Dicit tarnen Moses
quod Lot non consumptus est eodem exitio quo
Sodoma, id datum fuisse Abrahae. Quod si Dominus
gratiam, qua servum suum dignatus est, ad
nepotem usque extendit, qui iam quasi extraneus
erat ab eius familia, quanto melius unusquisque
fidelium sperare debet, eandem gratiam suis domesticis
minime defuturam esse? Iam si Dominus, ubi
nobis fa vet, alios etiam qui nobis coniuncti sunt,
amplectitur nostra causa: quanto maior habebitur
ab eo nostri ratio? Quod dicitur Lot habitasse in
illis urbibus, synecdochica est loquutio: sed diserte
id positum fuit ad illustrandum miraculum: quia
nonnisi singulari Dei Providentia factum est ut perditis
quinque urbibus, unus evaderet.
30. Ascendit Lot de Sdhar. Demonstrat haec
hi8toria quod prius attigi, temerariis consiliis quae
sibi ex carnis sensu fabricant homines, nunquam
prospère succedere: praesertim ubi vana spe illecti,
vel impulsi pravis votis, a Dei verbo discedunt.
Etsi enim plerumque inter initia felix videtur temeritas,
et propter laetos eventus exsultant qui libi-