volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
83 COMMENTARIES IN GENESIN. 84<br />
conterendo per semen suum diaboli capite. Putant<br />
autem in persona vel indîviduo fuisse deceptam,<br />
"quia ad Cain restrinxerit quod de Christo promissum<br />
erat. Mihi autem genuinus hie videtur sensus<br />
esse, quod dum sibi gratulatur Heva de filio nato,<br />
eùm Deo tanquam generis sui primitias offerat.<br />
Proinde vertendum censeo: Acquisivi Domino virum,<br />
quod ad phrasin hebraicam propius accedit. Virum<br />
orro appellat infantem recens natum, quia genus<br />
Ï<br />
umanum, quod sua culpa tarn ipsa quam maritus<br />
perdiderant, renovatum adspicit. •<br />
2. Et addidit parère fratrem eius Ebel. Unde<br />
nomen Cain deductum sit, et quo respectu illi impositum,<br />
satis notum est. Dixit enim mater YTOp<br />
virum: ideoque Cain appellat. De Abel non idem<br />
èxprimitur. Quod putant quidam contemptim sic<br />
vocatum fuisse a matre, ac si foret supervaeuus et<br />
prope inutilis, prorsus absurdum est: tenebat enim<br />
memoria, quorsum tenderet foecunditas, nee illi exciderat<br />
benedictio ista, Crescite, etc. Rectius (meo<br />
iridicio) dicemus, quum in primogenito testata esset<br />
Heva gaudium quod repente affulserat, et Dei gratiain<br />
cclebrasset, postea in altero partu, in memoriam<br />
rediisse humani generis miserias. Et certe nova<br />
Dei benedictio non vulgaris laetitiae materia erat.<br />
Sed rursum posteros tot malis devotos quorum ipsa<br />
causa erat, sine acerbissimo dolore intueri non potuit:<br />
eius ergo tristitiae monumentum exstare voluit<br />
in nomine secundi filii et commune speculum proponere,<br />
quo totam progeniem humanae vanitatis<br />
adinoneret. Quod praeposterum Hevae iudicium<br />
nonnulli taxant, quia probum et sanctum filium<br />
alterius neqiiam et scelerati comparatione, velut reiëotitium<br />
habuerit, non recipio. Habet enim Heva<br />
cur sibi in priinOgenito gratuletur: nihil autem vitii<br />
est, quod in secundo memoriale sibi et omnibus aliis<br />
statuit propriae vanitatis, ut se assidua malorum<br />
suorum reputatione exerceant.<br />
Et fuit Abel pastor. Duxerintne ambo uxores,<br />
et separatam qüisquo domum habuerit, non refert<br />
Moses. Màrieat igitur hoc nobis incertum : quanquam<br />
magis probabile est, Cain fuisse coniugatum priusquam<br />
fratrem occideret, quia paulo post subiiciet<br />
Moses, cognita uxore genuisse liberos: de coniugio<br />
nulla illic mentio. Genus vitae sanctum per se et<br />
laudabile üterque sequutus est. Terrae enim cultura<br />
a Deo mandata erat: pascendi autem pecoris labor<br />
non minus honestus quam utilis : tota denique vita<br />
rusticana innoxia et simplex, et ad verum naturae<br />
ordiiièm maxime accopjmodata. Hoc igitur primo<br />
habendum quod se ambo exercuerint in laboribus<br />
Deö probatis, et adcomtnunem vitae humanae usum<br />
hecessariis. Undè colligitur, probe a pâtre fuisse<br />
institütos. Id melius confirmât sacrificandi riius,<br />
quia testatür fuisse assuefactos ad Dei cultiim. Erat<br />
'igitur vita Cain Optimo in speciem composita: ut-<br />
pote qui pietatis officia erga Deum coleret, victumque<br />
sibi et suis quaereret honesto et iusto labore:<br />
quemadmodum frugi et modestum patremfamilias<br />
decet. Porro memoria hic repetere convenit quod<br />
prius diximus, primos homines sic privates fuisse<br />
divini amoris Sacramento, quum a vitae arbore fueruut<br />
prohibiti, ut spes illis salutis relicta fuerit,<br />
cuius in sacrificiis tesseras habebant. Sic enim tenendum<br />
est, non fuisse temere excogitatum ab illis<br />
sacrificandi morem, sed traditum divinitus. Nam<br />
quum dignitatem sacrificii Abel acceptam fidei référât<br />
apostolus (Hebr. 11, 4): sequitur, ilium non<br />
absque Dei mandato obtulisse. Deinde ab initio mundi<br />
verum fuit, quibuslibet victimis praestare obedientiam,<br />
matremque esse omnium virtutum (1. Sam.<br />
15, 22). Unde sequitur, praeceptum fuisse a Deo<br />
quidquid illi placuit. Tertio, quum Deus semper<br />
similis fuerit sui, non dicemus unquam fuisse simpliciter<br />
delectatum carnali et externo cultu; Grata<br />
autem habuit ilia primi saeculi sae'rificia. Sequitur<br />
ergo 8piritualiter illi fuisse oblata: hoc est, non inanibus<br />
caeremonifs lusisse sanctos patres, sed aliquid<br />
comprehendi8se altius et magis reconditum: quod<br />
absque verbo non poterant. Sola enim est interior<br />
Veritas, quae in signis externis nativum et rationalem<br />
Dei cultum a crasso et superstitioso discernit. Et<br />
certe non aliter poterant sincere animum adiicere<br />
ad Deum colendum, quam de eius benevolentia redditi<br />
certiores: quia ex sensu fiduciaque bonitatis<br />
eius voluntaria reverentia nascitur: contra vero<br />
quisquis ilium sibi infestnm sentit, metu ipso et<br />
horrore ad fugiendum cogitur. Videmus ergo ut<br />
Deus arborem vitae eripiens, in qua prim urn dederat<br />
gratiae suae pignus, aliis tarnen modis propitium<br />
se hominibus testetur ac declarèt. Imo dum eös<br />
sibi adoptât cultores, simul ad salutem invitât. Si<br />
quis obiiciat, sua gentibus quoque fuisse sacrificia,<br />
quibus nulla suberat pura et solida religio: solutio<br />
in promptu est, mentionem hic de sacrificiis fieri<br />
legitimis et Deo probatis, quorum adulterina imitatio<br />
postea ad gentes defluxit. Etsi autem hie ponitur<br />
nomen nrUO, quod proprie munus significat, et ideo<br />
ad oblationes quaslibet generaliter extenditur: colligere<br />
tarnen licet, duas ob causas ab initio patribus<br />
datum fuisse sacrificandi mandatum: nempe Ut commune<br />
esset pietatis exercitmm dum se profitebantur<br />
Dei esse, suaque omnia illi ferebant accepta: dein de<br />
ut commonefierent expiatione aliqua opus esse ad<br />
se Deo roconciliandos. Quod ex suis qüisque facultatibu8<br />
aliquid offert, sölennis est gràtiarum actio:<br />
ac si testatum facerent ex re praesenti, Deo se debere<br />
quidquid habent. Sed pocudum mactatio, et<br />
effusio sanguinis aliquid praeterea continet: ut mortem<br />
scilicet ante oculos habeànt, et tarnen öonöipiant<br />
propitiàndi Dei fiduciam. De sacrificiis Adae nulla<br />
fit mentiö.<br />
\