volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
199 COMMENTAKIUS 5 IN GENESIN. 200<br />
Tet, quo magis inexcusabiles reddantur. Itaque non<br />
magi» in exemplum trahi debet hie peculiaris spixitus<br />
saneti instinctus quam totum bellum quod<br />
gessit. Quod ad nunoium pertinet qui Abrae renunciavit<br />
Sodomae oladem, non recipio quod quidam<br />
fingunt, pium fuisse hominem. Coniicere potius<br />
licet hominem domo profugum, et nudatum<br />
omnibus bonis venisse ad Abram, ut aliquid humaaitatis<br />
eliceret. Abram vocari Ebraeum, interpréter<br />
non transfluviatilem, ut quorundam fert opinio,<br />
sed quia progenitus erat ex Eber. Est enim gentilitium<br />
nomen. Et spiritus sanctus benedictnm<br />
illud a Deo genus honorifloe rursus hie praedicat.<br />
Erant foederati cum Abram. Apparet Abram<br />
temporis successu fuisse liberalius exceptum, ut<br />
foedus et amicitiam haberet cum terrae principibus,<br />
fecerunt enim heroicae hominis virtutes, ut minime<br />
spernendum ducerent. Imo quum tantam familiam<br />
haberet, potuit ipse quoque inter reges habere locum,<br />
nisi fuisset extraneus et hospes. Sed Deus<br />
ita eius paci consulere voluit per temporale foedus,<br />
ut nunquam illis populis permixtus fuerit. Porro<br />
divinitus totum hoc negotium fuisse gubernatum,<br />
vel inde coniicere promptum est, quod socii eius<br />
quatuor reges (ut tunc erat temporum conditio) satis<br />
validos et victoriae fiducia inflates, aggredi cum<br />
magno periculo non dubitarunt. Certe vix unquam<br />
in gratiam advenae eousque progressi essent, nisi<br />
arcano Dei impulsu.<br />
14. Quod captivus ductus esset frater. Causam<br />
suscepti belli breviter exprimit Moses, ut Abram e<br />
Servitute cognatum suum eriperet. Interim memoria<br />
tenendum est quod prius dixi, non temere arrepta<br />
ab illo fuisse arma, sed sumpta ex manu Dei, qui<br />
eum terrae dominum constituerai. Quantum ad<br />
verba attinet, nescio cur verterit vetus interpres:<br />
Numeravit Abram expedites suos vernaculos. Nam<br />
verbum pn, evaginare vel educere significat. Vocat<br />
autem Moses servos istos D'D'Jn, non qui ad<br />
rem militarem edocti formatique essent, ut sentiunt<br />
plerique: sed potius (meoiudicio) qui educati fuerant<br />
sub eius manu, et eius disciplina a pueris imbuti,<br />
ut animosius sub fide et auspiciis eius bellarent, et<br />
quidvis discriminis subire parati essent eius causa.<br />
In tanta vero familiae copia, praeter industriam<br />
saneti viri, Dei benedictio nobis consideranda est<br />
qua praeter vulgarem et solitum morem auctus<br />
fuerat.<br />
15. Et divisit se. Quidam exponunt quod<br />
Abram solus cum domestiois copiis in hostes irruerit.<br />
Alii, quod ipse et très foederati partiti fuerint<br />
suas turmas, ut hostibus incuterent plus terroris.<br />
Alii hebraicam esse phrasim putant, pro irrumpere<br />
in medios hostes. Ego secundam expositionem magis<br />
amplector, quod ex diversis partibus hostes ininvadens<br />
subito illos peroulerit. Nam hue quoque<br />
yalebat temporis circumstantia, quod noctu illos<br />
aggressus est. Quanquam autem eiusmodi audaciae<br />
exempla in profanis historiis occurrunt: fidei tarnen<br />
Abrae adscribi debet quod exigua manu numero-<br />
8um exercitum, et victoria superbum inVadere<br />
ausu8 est. Quod autem parvo negotio victor evasit,<br />
ao intrépide persequutus est qui longe numéro plures<br />
erant, Dei gratiae acceptum feremus.<br />
17. Et egressus est rex Sodomae. Quanquam<br />
sciebat rex Sodomae Abram nonnisi in nepotis sui<br />
gratiam sumpsisse arma, honoris tarnen causa obviam<br />
illi prodit, ut se gratum praebeat. Nam humanitatis<br />
officium eat, etiam quae non ex professo,<br />
sed ex re nata et occasione vel per accidens (ut loquuntur)<br />
nobis collata sunt bénéficia, agnoscere. Porro<br />
hoc totum cessit in maiorem Dei gloriam, quod ita<br />
celebrata fuit Abrae victoria. Locum etiam désignât<br />
ubi Abrae rex Sodomae occurrit, nempe Vallem<br />
regis: quam sic vocatam fuisse potius existimo<br />
a rege aliquo, quam quod animi causa reges illuc<br />
convenirent.<br />
18. Et Melchisedec rex Salem protulit. Hoc<br />
tertium est ex tribus praecipuis huius historiae capitibus,<br />
quod Melchisedec summum ecclesiae patrem<br />
Abram convivio exceptum benedixit sacerdotii iure,<br />
et décimas ab eo reeepit. Non dubium est quin<br />
huius quoque regis oecursu Deus celebrem, et ad<br />
posteros memorabilem Abrae victoriam reddiderit.<br />
Sed altius et excellentius mysterium simul adumbratum<br />
fuit: Nam qüum sanctus patriarcha quem<br />
in summum honoris gradum extulerat Deus, se<br />
submisit ipsi Melchisedec, non dubium est quin ilium<br />
constituent unicum totius ecclesiae caput: nam<br />
sine controversia solehnis benedictio quam sibi<br />
usurpât Melchisedec, praeeipuae dignitatis symbolum<br />
est. Si quis excipiat fuisse sacerdotem, annon<br />
sacerdos erat Abram? Ergo hie nobis. aliquid singulare<br />
commendat Deus in Melchisedeo: dum fidelium<br />
omnium patri eum praefert. Verum singula<br />
verba ordine expendere satius erit, ut melius rei<br />
summam deinde colligamus. Quod Abram excepit<br />
hospitio ac eius comités, regium fuit: benedictio<br />
autem proprie ad munus sacerdotis spectat. Ideo<br />
sie contexi debent Mosis verba: Melchisedec rex<br />
Salem protulit panem et vinum, et quum esset sacerdos<br />
Dei, benedixit Abrae, sic distincte quod<br />
suum est utrique personae tribuitur. Lassum et<br />
famelicum exercitum regia liberalitate refecit: quia<br />
vero sacerdos erat, solenni precationis «tu primogenitum<br />
Dei filium, et ecclesiae patrem benedixit.<br />
Porro etsi hunc vetustissimum fuisse morem non<br />
nego, ut qui reges erant, sacerdotio simul fungerentur:<br />
hoc tarnen in Melchisedec fuisse extraordinarium<br />
apparet illo saeculo. Nee vero vulgari elogio<br />
ornatur, dum spiritus ratum habet eins sacerdotium.<br />
Seimus quam tunc corrupta ubique fuerit religio,
Change language