Melding for året 2007 - Sivilombudsmannen

382 Dokument nr. 42007–2008lyt søkje om konsesjon av di vilkåra for å nytegodt av fordelane er brotne.Til punkta 3 og 4: Vi er ikkje samde med advokat... i at fråveret av forskrifter etter konsesjonslova§ 7 skal utelukke bruk av vilkår ombuplikt i medhald av § 11. I så måte torer vi ogsånemne at det i medhald av sistnemnde paragrafogså kan fastsetjast upersonleg buplikt på eigedomarsom denne. Ei slik løysing vart vurdertogså i denne saka, men då der i praksis ikkje ernoko bustadhus på eigedomen, fann vi at det varet uaktuelt alternativ. Dette er også nemnt i saksutgreiingatil møtet ... .Eventuelle følgjer av EU-dommen av25.01.07 må det ligge til andre enn Fylkeslandbruksstyretå trekkje opp.»Klagarane presiserte deretter i brev ... at:«For så vidt gjeld punkt 1, jfr. mitt brev av ...,held vi fast ved at dei aktuelle vedtaka manglarei individuell vurdering av søkjarane sin situasjonog av det tilhøvet at eigedomen manglarbygningar.I høve til punkt 2 held vi fast ved at saka inneheldeit særskilt moment ved at dersom søkjaranehadde overtatt eigedomen i dag, ville det ikkjeoppstått buplikt, jfr. at fylkeslandbruksstyretikkje lenger ser på eigedomen som ein landbrukseigedom.Dette er eit moment som, ettervår oppfatning, åleine burde gitt grunnlag forkonsesjon, utan vilkår om buplikt.Når det gjeld punkt 3 så er det frå vår side ikkjehevda at manglande forskrifter etter konsesjonslova§ 7 utelukkar bruk av vilkår om bupliktetter § 11. Det vi har hevda er at når einkommune ikkje har funne det nødvendig å innføreupersonleg buplikt (0-konsesjon) for å sikrefast busetnad, så bør ikkje den same kommunenkunne praktisere den personlege buplikta såstrengt som Gulen kommune - under dissens -har gjort i denne saka.Til punkt 4 uttaler fylkesmannen at det måvere opp til andre enn fylkeslandbruksstyret åtrekkje opp følgjer av EU-dommen av 25.01.07.Eg går ut frå at ein her meiner å ville avvente einuttale som Landbruks- og matdepartementet harlova for så vidt gjeld departementet si forståingav rekkevidda av denne dommen. Problemet erat EU-retten, for så vidt gjeld dei fire friheiter, ergjeldande i Noreg uavhengig av når - og om - departementetuttaler seg om dette. I den grad denvarsla uttalen evt. står i strid med EU-retten, vilden sogar ha liten rettskjeldeverdi.»Etter at fylkeslandbruksstyret vart gjeve høve tilå kome med merknader og ikkje nytta seg av dette,vart saka tatt opp til avslutning.Ved avslutning av saka uttalte eg:«Fylkeslandbruksstyret i Sogn og Fjordane harhandsama saka i medhald av konsesjonslova 28. november2003 nr 98 (2003-lova), som tok til å gjelde1. januar 2004. Denne lova erstattar konsesjonslova31. mai 1974 nr 19 (1974-lova).Utan at eg kan sjå at det har hatt innverknad påutfallet av saka, finn eg grunn til å peike på at konsesjonssøknadenskulle ha vore handsama etter 1974-lova. Ervervstidspunktet er avgjerande for kva for eilov som gjeld. Det følgjer av Ot.prp. nr. 79 (2002-2003), som slår fast at «[l]ovens bestemmelser trer ikraft fra den tid Kongen bestemmer. Fra samme tidoppheves gjeldende konsesjonslov, lov 31. mai 1974nr. 19. Dette innebærer at erverv som skjer etter dettetidspunktet blir underlagt lovens bestemmelser.»I denne saka er dei aktuelle reglane i 2003-lova isamsvar med dei tidlegare reglane i 1974-lova. Motivatil 1974-lova er etter dette relevante ved tolkingaav 2003-lova. Enkelte av dei endringane i 2003-lova som er til gunst for ervervaren skal likevel komedenne til gode. Det følgjer av 2003-lova § 22 at«dersom konsesjonssaka ikkje er endelig avgjort nårloven trer i kraft, skal unntakene fra konsesjonspliktpå grunnlag av eiendommens karakter og erververensstilling i §§ 4 og 5 gjelde selv om ervervet aveiendommen er skjedd før loven trådte i kraft.» Dettegjeld uavhengig av årsaka til at konsesjonssaka ikkjeer endeleg avgjord.Konsesjonslova legg til grunn at erverv av fasteigedom som utgangspunkt er konsesjonspliktig. Etterkonsesjonslova er det likevel ikkje noko automatiskkrav om bu- og driveplikt. Det grunnleggjandespørsmålet i denne saka er om den aktuelle eigedomener konsesjonspliktig.I denne saka skulle det ha vore vurdert om eigedomener konsesjonsfri etter 2003-lova § 5 fyrste ledennr 1.Det er på det reine at føresegna i 2003-lova § 5ikkje har vore vurdert.Fylkeslandbruksstyret har i denne samanhengensynt til at B vart pålagd å søkje konsesjon av di hanhadde brote buplikta som oppstod ved hans konsesjonsfrieovertaking av ein ideell del av gnr ... bnr ...i 1984, jf. 1974-lova § 6 og odelslova § 29 andre leden.Fylkeslandbruksstyret har presisert at når einsøknad om konsesjon har sin bakgrunn i misleghaldav bu- og/eller driveplikta, har styret lagt til grunn atsøknaden skal handsamast og vurderast som ein ordinærkonsesjonssøknad og at m.a. rundskrivet M-2/2004 ikkje gjeld i slike saker.Grunngjevinga frå fylkeslandbruksstyret syner atdet er klagaranes misleghald av bu- og drivepliktaetter odelslova som er årsaka til at føresegna i 2003-lova § 5 ikkje har vore vurdert. Det er ikkje haldepunktfor å tolke konsesjonslova slik at ein kan innføreeit sanksjonssystem ved misleghald av bu- ogdriveplikt etter odelslova utover pålegget om å søkjekonsesjon. Konsesjonsmyndigheitene må med utgangspunkti omstenda i saka på sjølvstendig grunnlagvurdere om ervervet er konsesjonspliktig etterkonsesjonslova og, om så er tilfelle, om konsesjoneventuelt kan og skal gjevast på nærare vilkår.Forholda på vedtakstidspunktet skal leggjast tilgrunn for vurderinga, sjå m.a. forvaltningslova § 34andre leden.Ei avhending frå ein onkel til ein nevø er konsesjonsfrietter føresegna i 2003-lova § 5 fyrste ledennr 1. Tilsvarande gjaldt etter 1974-lova § 6 fyrste ledennr. 1.