26.08.2013 Views

Lizardiren poetika pizkundearen ingurumariaren argitan - Euskara

Lizardiren poetika pizkundearen ingurumariaren argitan - Euskara

Lizardiren poetika pizkundearen ingurumariaren argitan - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

"Mire usted Lauaxeta, y esto es ya algo confidencial, (cerciórese usted de que nadie nos escuche)<br />

yo comprendo su reparo, comprendo que se sienta usted un poco "lotsati" ante el dictado tan<br />

codiciadero para otros del poeta . Usted es vasco . . .0<br />

Como usted sabe (aún me cuesta algún sonrojo el confesarlo, ya ve usted si le comprenderé),<br />

también yo tengo una endiablada propensión a medir conceptos y a casarlos por lo civil y puedo<br />

decirle que jamás en momento que me dedicase a la famosa tarea, he sentido rumor de pasos que se<br />

acercaban, ( . . .) que no haya precipidamente guardado mis papeles . . . "47.<br />

Izan ere, olerkariak merezi bait du tratamendu hoberik eman dakion, <strong>Lizardiren</strong> ustez . Ez<br />

bakarrik hizkuntzaren pizkunde mogimenduan zeregin garrantzitsua duelako, jendeak alfer, ero eta<br />

gezurtitzat jotzen dituen arren, guztiz bestera, idealista, langile porrokatu eta jenderik zentzudunena<br />

direlako baizik .<br />

"Tiene esta (la gregaria turba) a los poetas por locos, y son sin embargo, los hombres de cordura<br />

más probada porque extraen el oro del ideal de entre la escoria de lo prosaico . Tiene el vulgo a los<br />

poetas por holgazanes, cuando la verdad es que son la gente más activa del mundo : la única capaz de<br />

trabajar para los demás sin esperar una retribución, sin soñar en un incremento de comodidad o de<br />

fortuna" 48.<br />

Giro materialista axolakabe honek ez dio olerkariari euskal literaturaren kasuan duen funtsezko<br />

betebeharra betetzen ausartzen uzten, aldendu egiten du lotsaz eta aintza faltaz . Horregatik ekin zion<br />

Lizardik 1928tik aurrera olerkariaren irudia prestigiatzera bideraturiko artikuluak argitaratzeari, eta<br />

bereziki, "Un héroe mal estimado" deritzanean helburu horretarako sortu beharreko egitura literarioa<br />

sortzeari .<br />

2.1 .2.2. <strong>Lizardiren</strong> idealismoa<br />

Jon Kortazarrek «Los debates literarios en la poesía del País Vasco (1930-35Y' 49 deritzan<br />

artikuluan, identifikatu egiten ditu Lauaxetak eta Lizardik olerkiak egiteaz duten kontzepzioak, biak<br />

ere olerkariaren ikuspuntua jende arruntak iritxi ez dezakeen zerbait delakoan oinarrituz :<br />

"Los poetas post-simbolistas comienzan renovando el mismo significado de poeta cuando se<br />

acercan al idealismo . Lauaxeta afirmará con Novalis que "Poesia es la Absoluta y más auténtica<br />

realidad" 50,<br />

Kortazarrek Lauaxetaren ikuspuntua Lizardik duen ikusmolde bereziari alderatzen dio : " . . . una<br />

visión especial, que mirando a través del prisma sublimador los elementos del panorama de la vida<br />

nos los presenta de forma sorprendente» 51 delakoa Lauaxetaren <strong>poetika</strong>ren giltzarritzat joa Buen<br />

aitorpen honi :<br />

"Ludí onen bestaldez loratzen diran landaraen usañak goxalde bakotxak dakarkidaz . Auxe da nire<br />

sakona! Bestiak entzuten ezdaben egalotsa neure gelara jatort eta barneko zugaitz oneitatik txorijak<br />

aidatu ziren arren, abar dardarea ezta amattu" 52.<br />

Kortazarrek sumatu duen definizio antzekotasun honetan oinarritzen da artikulu horretan, Lizardi<br />

ere "era un poeta neoidealista que aspiraba a la expresión del "otro mundo" zela esateko .<br />

47<br />

48<br />

49<br />

50<br />

51<br />

52<br />

LIZARDI, X .; "Rumbos nuevos" (I) in Euzkadi, 1931-12-17, 1 . or . ; K-L 350-351 . or.<br />

LIZARDI, X .; "El poeta" in El Dta, 1930-6-5, 2 . or . ; K-L 304. or .<br />

KORTAZAR, J . ; "Los debates literarios en la poesía del Pais Vasco (1930-35)" in Memoriao L. Michekna Magistri<br />

Sacrum, ASJU, 1991, Pars Altera, 1187-1200 . or.<br />

KORTAZAR, J .; Ibidem, 1192 . or.<br />

LIZARDI, X .; "El poeta" in El Dla, 1930-6-5, 2 . or. ; K-L 305. or.<br />

LAUAXETA; Arrats beran, Verdes Aaririka, 1935, 13 . or .<br />

100

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!