Lizardiren poetika pizkundearen ingurumariaren argitan - Euskara

OHARRAK
Bertsioak :
AM ONA
Zarautz'ar Sabin
Amonatxo bat bakarra daukat
ifioiz ez lukena il biar . . .
itzaltzen, baña, bai-dakust eta
barrenak dagidat negar . . .
Antzin-Orain-arteko zubiya,
ai, zenbatzutan zu-bidez
egun urrunen, egun obien
usaiya aitu det, yoranez!
Orri oridun idazti zarra
zera, ta zugan billobak
ia, zenbait ipui billatu ditun
eztitasunez betiak!
!Au neke latzak! ¿Zergatik-ete
biyotzak dagidak negar?
!Amonatxo bat bakarra daukat . . .,
ene! !ta berak . . . il biar!
Bakarra, 1919-9-16an, Euzko Deyaren 83 . alean argitaratua 59 .
Ohar metrikoak :
Ahapaldia: 10/8A/10/8A da .
Errima azken bokal+kontsonantean oinarritua .
Erritmoa : Biotzean min dut olerkian bezala lehen ahapaldia eta azkena berdinak dira, baina kasu
honetan ordena aldaturik du, gaiari azken muturrean intentsitatea ematearren .
Ohar tematikoak:
Biotzean min det eta Euskal Pizkundea olerkietako gai berbera darabil .
1919ko poema honek jadanik amonarengan sinbolizaturik du iraganaren eta geroaren arteko
lotura: "zubia"ren metaforak adierazten du, Asaba zaarren baratza delakoan "lokarri zaarra"z
metaforizatzen dena . Bestalde, tematikoki, Euskal Pizkundea olerkiarekin loturik dago : amona bera
edo hark izekitako sua olerkariarentzako "ipuin zaarren", "erriaren pitxien" iturri da. Gaiari buruz,
ikus, 1918ko Amona zimel mattagarria ipuinaren ohar kritikoa.
59 AKESOLO, L. (ed); «Lizardi Gaztearen olerki-mordoa" in Karmeh 180, 1987(1), 13 . or .
52 1