Lizardiren poetika pizkundearen ingurumariaren argitan - Euskara

1 .4.5.2 Anaforak
Aliterazioetan bokale edo silaben arteko bertsotik bertsorako paralelotasunaren arloan aurrera
pausu bat bezala da, anaforak formula sintaktiko edo sintagma oso baten errepikapena aurkezten du
bertso hasieran . Hotsetara mugatu beharrean semantikaren aldetiko paralelotasunean oinarritzen da.
Irakurlearengan lehengo melodiaren oihartzunaren bitartez, zentzuaren aldetiko harremana ere
gogoratzen du.
Adibide gisa Mendigaina olerkia aipa daiteke erritmoa markatzeko hautatu duen baliapide
nagusia anafora delarik. Ahapaldi gehienak anafora batez sarrerazirik daude :
"Oi, udaberri goizez
mendiaren gallurra! . . .
Oi aren ametsezko
zorakortasuna! . . .
`Zein ezkutuzko indarrez,
zein atseden egarriz,
zein gorago-yoranez,
narakark igana? . . ."
Egiz maitagarriak
dituk ire basoetan?
Egiz duk arnaskai bat
ezilkortzen duna?
Egiz, eguzkiaren
lendabiziko muñaz
sortzen duk zorunaren
lore ezezaguna? . . .
(MG 5-20, 35)
Anaforaz baliatze honetaz gain, olerki osoak badu intentsitatea indartzen duen beste errepika bat
ere, galdera egiturarena alegia . Bestalde, berriz, olerkia ireki eta itxi egiten duten ahapaldiak bat eta
bera dira . Beraz, 1920an dataturiko olerki hauxe da egituraketa erritmikoari dagokionez eredurik
garbienetakoa eta goiztiarrenetakoa, 1919kotzat azaltzen zaigun Oian zenbait anafora erabilirik ikus
badaitezke ere, irakurlea lozorroan sartu edo leloaren zurruntasunean sartu ondoren, hors, hitzek
adierazten duten ametsean sartu ondoren, anaforaren hausturak efektu umoretsua bilatzen du kasu
honetan olerkiaren taxuera nagusiaren hildotik :
" . . .Ames dagit, basoan
il nauela, parreaz,
maitagarri batek
ta gozorik, illeta
abesten didatela
berreun mila lorek . . .
. . .Ames dagit nautela
tximirritek eortzi
abaraska baten,
ta ilobia, lasaki
ta ixilka ari naizela
para-parra jaten . . .
2 10