Lizardiren poetika pizkundearen ingurumariaren argitan - Euskara

zelai bare gelgarri urdin berdiña!
bezin gelditun eta egokor dirudizu :
ta, margo argitsubagaz, legorreko ibayai be
antz emateyezu .
Zelai amaige urdiña :
arrantzale= nekazaria
ere ba ote dituzu nekazariyak?
Bai-dakust zure gain lauba ixontzitxuz beteta . . .
---------------
Ni naiz, ni naiz .
Zelai urdiñ, zure nekazariya! . . .
Ni naiz, ni naiz,
Jaun-Goikuari eskerrik dagiyotena ;
Zelai urdiñaren emaitz ugariyak
Matteki eskuratu dizkitenari . . .
Ni naiz, ni naiz
Zabal urdifi abetan nekazari .
Amaika nekien saritzat nere
emazte ta seme-alabatxok eztira
izango goseok?
Euzkera sarkundia poeman ere metafora bera darabil, baina honetan bere arima da nabigatzailea,
noragabe eta galdurik badabil ere :
Zerek zelai urdiñan itsasozti gaxua
maite begi-argiyak ainbat zeraroran ?. . . "
(ES 21-22)
Eusko bidaztiarena olerkian agertzen den epitetoaren jatorria berbera da :
Itxaso bare: zelai urdiña,
muga-biribil, belar-berdiña:
goizaldea duk sorgiña!
Dirdaiez ikus egiña
mende-neurle dugun kurpil ariña
(EB 35-39, 179)
itsasoa= zelai urdina
ibar amesgarriya
3 .- Narrazioa da : Mendira joan da, ikusten duena kontatzen du, bera nola dagoen, non eta noiz,
kontatu egiten du baina geroagoko Urte Giroak ene begian poemetan egingo duena baino zehatzago,
han sugerentzien bitartez ematen zaigu informazioa, hemen hasierako lehen ahapaldiak itzalpea,
izerdia, goi mendiaz etabar. aipatzen ditu hitzez-hitz .
Poemaren egiturari dagokionez, aipagarri da bigarren zatirako zubi gisa, iluntzen ari du, Maite
izaneri eta Mattasunaren illetea olerkietan bezala . Iluntzeak olerkaria bere baitara etortzeko eta egiaz
edo errealitateaz ohartzeko giroa prestatzen du, sarritan oharpen etsikorra delarik .
Argiya, iltzen, urre-ille-janzkiz; sarkalderantz badua
Berako garaya ."
Itsaso ondoan dago, kaian, ontzi bateko arrantzalea kantuz entzuten du, ontzia batela da, eta
zapiak hedaturik dator, arrantzalea ere sendo eta zabala da.
4 8 1