Lizardiren poetika pizkundearen ingurumariaren argitan - Euskara

2 . LIZARDIREN OLERKIEN EDIZIO KRITIKO BATERAKO
2 .1 . POEMAGINTZA LIZARDIREN LAN LITERARIOEN TESTUINGURUAN
2 .1 .0 . Sarrera
Lizardiren poemagintzaren edizio kritiko baterako materialeak eskuratzeko asmoa duen- eranskin
honetan, lehen sarrera gisa haren poemagintza bere lan literario guztien testuinguruan kokatu behar da.
Lizardik landu zituen genero literarioak lau dira, kazetaritza, antzerkia, olertia eta ipuingintza.
Edizio Kritiko honetan azkenengo biak jasotzea erabaki da, elkarren arteko harremana datu
argigarria bait zaigu Lizardiren olerkigintza hobeki ezagutzeko .
Literaturaren alorrean landu zituen beste zenbait genero : kazetaritza (ehun artikulutik gota) eta
antzerki lanak (lau obra ezagun) ditugu aipagai, bada, sarrera honetan .
Era berean, Lizardiren zeregin literarioaren barruan, Biotz Begietan liburuaren sorrera eta
Umezurtz olerkiak liburua, bera hil ondoren Euskaltzaleek argitaratuaz ere zenbait azalpen eman
behar dira.
2 .1 .1 . Kazetari-lanak eta narrazioak
Lizardiren kazetari lanek zerikusi estua dute bere ekintza kulturalekin, hots, Eusko Ikaskuntza eta
Euskaltzaleak taldearen barruan izan zituen zereginekin .
Bietan ere prensa eta propaganda lanetan aritu zenez, esan liteke, 1927-1930 urte bitartean
argitaratu zituen artikuluetatik asko, berrogei inguru, erdia baino gehiago ekintza kulturalen arloan
aipatu ditugun hiru jomuga nagusi haiek sustatzeko izan zirela : euskal eskolak, Kirikiño saria eta
Euskal Egunkariarena . Horretaz gain, jakina, urtean zehar ospatuz joan ziren Euskararen Egun eta eta
Haur Euskaldunaren Egunak etabar promozionatuz idatzirikoak ere badirelarik .
Lizardiren kazetari lanetan atal berezia merezi duten hiru sail edo multzo berezi azpimarkatu
behar dira . Horietan lehena "Berriketak" izenburuaz argitaratu zituen hamairu narrazioak eta bi lagun
mutil zaharren gorabehera farregarriak kontatzen dituztenak .
2.1 .1.1 . "Berriketak"
"Berriketak" direlako narrazioak Argia astekarian argitaratzeko idatzi zituen 1928 urtean
Urtarrilaren 22tik has¡ eta Irailaren 23a bitartean . Narrazio horietako batzuk ilustrazio grafikoaz
batera, Lizardik berak eginiko marrazkiaz batera argitaratzen ziren Argia astekariaren lehen orrian,
eta helburu nagusitzat euskaraz irakurtzeko ohitura handirik ez zuen irakurlegoari irakurgai errez eta
farregarriak eskeintzea zuen helburutzat, gorabehera xelebre batzuetako protagonista bilakatuz Patxi
Ardatz eta Peru Eltze.
2.1.1 .2. "Glosas Triviales"
Kazetari lanen artean, prosa literarioaren tankera berezia hartzen duten artikuluez osaturikoa da
azpimarratu nahi nukeen bigarren artikulu saila : "Glosas Triviales" direlakoek osaturikoa .
Biografiaren atalean esana dugun bezala, "Glosas Triviales" artikulu saila Lizardik 1929an
Zarautzen gaisoaldi ondorengo sendotze hilabeteetan izandako orduetan egindako lanez osatua da.
Gaiak era askotarikoak dira eta bere garaiko gai arruntetaz zuen ikuspegia erakusten digute,
4 3 8