Lizardiren poetika pizkundearen ingurumariaren argitan - Euskara

1
2
1931-gko . Azaroak 24-g .
48 . DOKUMENTUA
Orueta'tar Dionisia andereñoari . (Presidenta de Hijas de María)
SORAL UZE
Andereño begikoa : soraluzetarra zeralarik, euskaldun jatorra zaitut, noski . Argatik, ba, onez
artuko al-didazu euskeraz erantzutea, oitura ala baitet 1 .
Zure idazkia jaso det, eta pozik bialtzen dizutet nere "Laño ta Izar" dalakoa .
Baña, orrekin ezer gutxi aurreratzen dezute. Orren eresia (musika) eztago garbian jarririk, erdilardazkan
baño . Egia, guzia zarra du ta edozein ereslari edo musiko euskaldunarentzat ezaguna : or
bear diran abesti guziak emen-or argitara emanak daude ("Artizarra zeruan", "Nik badut maiteño
bat", "Ingurutxoarena, Sagar-dantzarena, Ezpata-dantzarena .) Musikaz ondotxo jantzia legoken bat
izanezkero, ori tajutu zenezakete 2 .
Baña, baditu antzerkitxo orrek beste zenbait maratil : dantza oiek ikasi-bearra, jantzi apañez
agertu-bearra, linterna magica dalakozko irudiak, antzeztokiaren argitzea, ta abar .
Dana dala, irakurri ezazute, ta orren gaitzak ikara eragiten ezpa-dizute, zuetako bi edo onuntza
etorriaz ikasi zenitzakete ingurutxoa ta sagar-dantza, ta gañerakoaz ere lagunduko genizukete alainbat.
Orrelako guuzak moldatzeko Don Poli, zuen erritarra, ezta makala, baña ura Eibar'en egoten . . .
Zuek ikusi: gu laguntzeko gertu gaude, baña alaz guziaz ere, antzerki ori dan ziztrifiarentzat lan
aundiak ematen ditu .
Agur, andereño begikoa: agindu nola-nai .
Ceferino Jemein (41 . Dok .), Anjel Apraiz (29 . Dok.), Bernardo Estornés Lasa (45 . Dok.) eta beste zenbaiti
erantzutean ohartuko zenez, gehienetan badago hizkuntza-aldaketari, hauek gaztelaniaz egin eta Lizardik
euskaraz erantzuteari buruzko aipamenen bat . Ohargarria da, besterik ez bada ere, garai hartan hain arrunta ez den
konszientzia linguistikoa duela frogatzen bait du eta zenbait artikulutan aipatzen zuen "egitezko
euskaltzaletasuna"ren lekukotza ematen bait du . Ikus I Partean, 2 .3 .2 . "Euskararen normalkuntza
soziolinguistikoa" .
Lañño ta Izar obraren testua ezaguna bada ere,Lizardik gutun honetan ematen dituen musika, kanta eta dantzei
buruzko erreferentzia bakarrak dira .
422