17.06.2016 Views

Dicionario Etimologico Da Lingua Portuguesa, de Antenor Nascentes

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

. GROMÁTICO<br />

—<br />

Forma<br />

. Encontra-se<br />

.<br />

Grilo<br />

— 250 Grugulejar<br />

fr. grille, gra<strong>de</strong>, e pergunta se se relaciona<br />

C°m<br />

GRTLo"— Do gr. gryllos, porco, pelo lat.<br />

5<br />

GRIMPAR — Figueíredo <strong>de</strong>riva, com dúvida<br />

do hol. grippen. O fr. grimper, está por<br />

gripper (Brachet, Stappers, Larousse), cfr. o<br />

normando e o valáo griper, e vem do franco<br />

qripan, agarrar, al. greifen, M. Lubke, REW,<br />

3871). <strong>Da</strong> idéia <strong>de</strong> agarrar-se para trepar ficou<br />

a <strong>de</strong> trepar.<br />

GRINALDA — metatetica <strong>de</strong><br />

.<br />

auimalda, do prov. guirlanda <strong>de</strong> origem franca<br />

(M. Lübke, E«W, 9524). G. Viana, Apost.<br />

1 525, dá o it. guirlanda como ponto <strong>de</strong> partida<br />

para as outras línguas románicas. No<br />

Boosco Delleytoso (século XVI), cap. II e<br />

V, ocorre a forma grillanda (Leite <strong>de</strong> Vasconcelos,<br />

Lin<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Filología <strong>Portuguesa</strong>, 136).<br />

(Figueíredo).<br />

GRINFAR — Onomatopéico?<br />

GRINGAL — Do al. gering (Figueíredo).<br />

GRIPE — Do fr. grippe, substantivo verbal<br />

<strong>de</strong> gripper, agarrar (Brachet, Clédat,<br />

afirma que dao também origem russa. A<br />

Aca<strong>de</strong>mia Espanhola também <strong>de</strong>riva do fr.<br />

o esp. gripe.<br />

'<br />

GRIPÓSE Do gr. gryposis, encurva-<br />

.<br />

mentó.<br />

GRIS — Do germ. gris, einzento, através<br />

do cat. gris (M. Lübke, REW, 3873, A. Coelho).<br />

GRISALHO — Do fr. grisaille (A. Coelho)<br />

ĠRISAO — Do fr. grison, que parece ligar-se<br />

a gris, einzento; o nome aiemáo do<br />

cantáo suiyo é Graubün<strong>de</strong>n, que contera gran,<br />

einzento.<br />

GRISETA — Do vasconco crisclua? (A.<br />

Coelho).<br />

GRISETE — Do fr. grisette, operanazinha<br />

que se veste <strong>de</strong> urna íazenua cinzenta<br />

comum, chamada também grisette (Clédat).<br />

GRISSU — A. Coelho tira do fr. gris,<br />

einzento. Figueíredo, do b. lat. griseu.<br />

GRISÚ Do valüo grisou ou brisou<br />

através do fr. grisou (A. Coelho, Larousse,<br />

Clédat, Stappers). Stappers jnsinua ser rorma<br />

valorizada <strong>de</strong> gregeois (¡cu), logo gragués<br />

ĠRITAR — Do lat. quiriíare, interpelar os<br />

quirites (os cidadaos romanos;; esp. gritar,<br />

it. gridare, fr. cricr (Diez, Dxc. 173, M.<br />

Lübke, REW, 6967, A. Coelho, Bréal, Dxc.<br />

Etym Lat.). O i da sílaba inicial abreviou-se<br />

(Lindsay, The Latín language, 14:); ;<br />

houve<br />

<strong>de</strong>pois urna síncope por ai.ssimilac.ao UI.<br />

Lübke, Gram. I, § 372, Iniroducau, n. 113,<br />

Nunes, Gram. Hist. Port., 55). A forma sincopada<br />

na sílaba inicial, criiare <strong>de</strong>u, segundo<br />

Nunes, loe. cit. 91, 151, cridar, (Kórtmg), que<br />

se encontra no galego o no espanhol amigos,<br />

ao passo que a sincopada na protónica<br />

<strong>de</strong>u "quirtar, '-guirtar e, com melátese, gritar.<br />

Leite do Vasconcelos, RL, II, 371, prefere<br />

também "Icirtar, que <strong>de</strong>u .primeiro "ghvrtar.<br />

Cornu, Port. Spr., § 163, salienta a alteracao<br />

excepcional da consoante inicial. Cortesao<br />

pren<strong>de</strong> gritar a grito, que tira <strong>de</strong> um lat.<br />

pop. "qrittu (do lat. garritum, <strong>de</strong> garriré)<br />

com dúvida; julga pouco plausível o étimo<br />

quiritare. Varráo, De língua latina, VI, 68,<br />

assim interpreta; quiritare dicitur is qui<br />

Quiritium /Í<strong>de</strong>m clamans implorat. Cfr. Tito<br />

Livio, II, 23; se undique in publicum proriphint,<br />

implorant Quiritium fi<strong>de</strong>m. A apostrofe<br />

aos' Quirites era freqüente; veiam-se os<br />

discursos <strong>de</strong> Cicero por exemplo. V. Leoni,<br />

Genio da Língua <strong>Portuguesa</strong>, I, 42, Mégaclcs,<br />

RLP, XIX, 52-6.<br />

GROGUE — Do ingl. grog, primitivamente<br />

apelido do almirante inglés Vernon, que<br />

costumava usar urna roupa <strong>de</strong> grogram, fazenda<br />

<strong>de</strong> grossos graos, o foi o primeiro,<br />

em 1740, a obrigar os marinheiros <strong>de</strong> sua esquadra<br />

a por agua na racao <strong>de</strong> rum (Bonnafté,<br />

Silva Correira, Influencia do ingles no portugués,<br />

pg. 45).<br />

GE.OLO — Forma dissímilada <strong>de</strong> "grero,<br />

que apresenta antecipasáo do r <strong>de</strong> góro (C

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!