Dicionario Etimologico Da Lingua Portuguesa, de Antenor Nascentes
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
.. RABIA<br />
.<br />
.<br />
Em<br />
.<br />
.<br />
Quite — .-130 Rábula<br />
sai-, ir. mod. avquiticr cora o sentido <strong>de</strong> pagar<br />
(Brachet) (M. Lübko, REW, 60ao) .<br />
A.<br />
Coelho tirón do esp. quitar. C. Michaehs pren<strong>de</strong><br />
ao fr., do lat. quietare, que <strong>de</strong>u quittarc (Gíüósário<br />
do Cano, da Ajuda)<br />
_ „„-,„<br />
QUITE Do cat. quiti (fci. i-iubke, REW,<br />
G958, on<strong>de</strong> alias só está o are. quito) ou do<br />
ir quitlc (Nunes, Crcsi. Are, 593), cfr. ryinuJic<br />
fr. quiiiar. A origcm remota é o lat. quietu,<br />
quieto O eredor <strong>de</strong>ixa tranquilo o <strong>de</strong>vedor que<br />
naga a divida; cfr. pagar, vacare. A. Coelho<br />
consi<strong>de</strong>ran um <strong>de</strong>verbal <strong>de</strong> quitar. Brachet<br />
apresenta qvAeiu já cora o sentido <strong>de</strong> quite<br />
mim texto carlovingin, a Lecc Longobardorum,<br />
2, 11: "F,t si <strong>de</strong> una indiciaría fucrit ad dies<br />
XII, antc.auam cat ad. exercitum sit quietus".<br />
Na lin.o'ua* arcaica significa livre: os macebos<br />
acordará ledos e uñaos e quites do ioda efermida<strong>de</strong><br />
(Crónica da tomada <strong>de</strong> Lisboa, apud<br />
Nunes, Crc.st. Are, 144) .<br />
QUITINA — De chit, raíz do gr. chitan,<br />
túnica, e suf. ina.<br />
QUITINÓFORO — De quitina, q. v., e<br />
gr. phorós, portador.<br />
QUiTON — Do gr. chitan, túnica (Figueiredo)<br />
suf.<br />
QUITONIDA — Do gr. chilún, túnica, e<br />
ida.<br />
QUIXOTADA — De Quinóte, persenagem<br />
ridículo i<strong>de</strong>alizado pelo escritor cspanhol Miguel<br />
<strong>de</strong> Cervantes, e suf. ada.<br />
QUIXOTESCO — De Quixote (v. Quijotada)<br />
e suf. esco.<br />
QUIXOTISMO — De Quizóte (v. Quijotada)<br />
e suf. ismo.<br />
OUTZILA V. Quczila.<br />
ÓUIZÍLIA — V. Quczila.<br />
QUOCIENTE — Do lat. 'quolicnic, do adv.<br />
quoliens (quoties), quantas vezes, tratado como<br />
se fósse um adjetivo; esp. cuociente, it. quozicnte,<br />
fr. quotient.<br />
QUOTA — Do lat. quota, scilicet parle,<br />
quanta parte, a parle que toca a cada um;<br />
esp. cuota, cota, it. quota, fr. colé.<br />
QUOTIDADE — Do lat. quot quanto, e<br />
suf.<br />
ida<strong>de</strong>.<br />
QUOTIDIANO — Do lat. quolidianu, do<br />
cada dia.<br />
HA — Do lat. rana; esp., it. rana, fr. ant.<br />
raine, mod. grcnoullle (dum dim.).<br />
RABACA — Do lat. rapada.<br />
RABADIDHA — De rabada c suf. ilha (A.<br />
Coelho). Figueiredo compara com o esp. rabadilla.<br />
RABALVO — De rabo e alvo.<br />
RABANADA — 1 (pancada) : vez <strong>de</strong><br />
'rabadada (Cornu, Port. Spr., § 199, G. Viana,<br />
Apost., II, 324-5, A. Coelho). — 2 (fatia) : Do<br />
esp. rebanada, fatia <strong>de</strong> pao, com a por influencia<br />
do r (G. Viana, Apost., II, 325, 317, C.<br />
Michaélis, BL, III, 182) . Alias a rabanada em<br />
esp. é torrija. No sentido <strong>de</strong> pé <strong>de</strong> vento, G.<br />
Viana, Apost., II, 324, pren<strong>de</strong>n ao malaio rabana,<br />
especie <strong>de</strong> atabales. No Vocabulario nfio<br />
distingue do primeiro.<br />
RÁBANO — V. Rábao.<br />
RABAO — Do gr. rháphanos pelo latim<br />
raphanu; esp. rábano, it. rafa.no, fr. rave.<br />
O ph <strong>de</strong>u p, que se abrandou em b e <strong>de</strong>pois<br />
<strong>de</strong>generou em v. V. Cornu, Port. Si>r., § 185,<br />
Nunes, Gram. Hist., 100, 109.<br />
RABAVENTO — De rabo, a e vento.<br />
RABAZ — Do lat. rapacc, que rouba.<br />
RAB'DITA — Do gr. rhábdos, vara, e sufixo<br />
ita.<br />
RABDOCÉLEO — Do gr. rhábdos, vara,<br />
koilos, cóncavo, e suf. eo.<br />
RABDOFÁNIO — Do gr. rhábdos, vara,<br />
•plian, raiz <strong>de</strong> phaíno, parecer, o suf. io.<br />
RABDÓIDE — Do gr. rhabdoeidós, seme-<br />
Ihante a urna vara.<br />
RABDOLOGIA — Do gr. rhábdos, vara,<br />
lógos, tratado, e suf. ia.<br />
RABDOMANCIA — Do gr. rhabdomautela,<br />
adivinhacáo por meio <strong>de</strong> varinhas.<br />
RABDOMIOMA — Do gr. rhábdos, vara,<br />
o <strong>de</strong> mioma, q. v.<br />
RABDOSCOPIA — Do gr. rhábdos, vara,<br />
skop. raiz do skopóo, olhar, e suf. -ia.<br />
RABECA — Do ár. rabab, com imala<br />
(a—e) rabeb (Diez, Dio., 209, Dozy, Eguilaz,<br />
Devic, M. Lübko, A. Coelho, Lokotsch) . G.<br />
Viana, Apost., II, 325-7, tirou do fr. ant. rebec,<br />
<strong>de</strong> cujo étimo arábico duvida, tendo-se<br />
dado a alteracao do e para a <strong>de</strong>ntro do portugués,<br />
por influencia do r.<br />
Arrabil.<br />
RABEL — V.<br />
REBELAICO, RABELESIANO — De Eobelais,<br />
sobrenome <strong>de</strong> um escritor francés (i<br />
1553)<br />
RABELO De rabo e suf. elo.<br />
RABETA — De rabo e suf. cta.<br />
RABÍ — Do hebr. rabbi, mcu mostré.<br />
— Do lat. °rabia em vez <strong>de</strong> ra-<br />
raiva.<br />
RABIALVO — De rabo c alvo.<br />
bies,<br />
RABIAR — Do esp. rabiar, enraivecer,<br />
dañar (G. Viana, Apost., II, 329).<br />
RABICaO — De rabo e cao (branco, cfr.<br />
cas), segundo A. Coelho. O esn. tem rabicano.<br />
Figueiredo poe em dúvida a existencia do vocábulo.<br />
RÁBICO — Do lat. rabies, raiva, e sufixo<br />
ico.<br />
RABICURTO — De rabo e curto<br />
RÁBIDO — Do lat. rabldu.<br />
RABIFORCADO — De rabo, forca e <strong>de</strong>sinencia<br />
ado. /<br />
RABIGATO — De rabo c gato.<br />
RÁBICO — De rabo e suf. iqo<br />
RABIJUNCO — Do rabo e junco.<br />
RABIL — V. Arrabil.<br />
RABILA — De rabo.<br />
RABILHA — V. Rabila.<br />
RABILONGO — De rabo e longo.<br />
RABINO — 1 (sacerdote israelita) : De<br />
rabí, q. v. Sobre a terrñinacao Lokotsch manda<br />
ver Zeitschrift für <strong>de</strong>utsche Wortschopfung,<br />
I, 04. — 2 (travesso) : A. Coelho <strong>de</strong>riva <strong>de</strong><br />
rabo e Figueiredo, com dúvida, <strong>de</strong> rabia.<br />
RABIÓLO Do fr. rabióle (Figueiredo).<br />
RABIOSO — Do lat. rabiosu.<br />
RABIOSQUE, RABIOSTE, RABIÓTE — Do<br />
rali o.<br />
RAB'IPRETO — De rabo e preto.<br />
RABIRRUIVO — De rabo e ruivo.<br />
RABISCA — De arabisca, <strong>de</strong>rivado <strong>de</strong> árabe,<br />
traco confuso e ininteligível, como os caracteres<br />
árabes (G. Viana, Apost., II, 32S-9),<br />
étimo que traz a dificulda<strong>de</strong> do refórco do r;<br />
ou <strong>de</strong> rabo, segundo A. Coelho.<br />
RABJSCO — De rabisca.<br />
RABISCOELHA — De 7'a&o e coelho.<br />
RABISSACA — Do rabo e sacar.<br />
RABISSALTAO — De rabo e saltáo.<br />
RABISSECO — De rabo e seco.<br />
RABISTECO, RABISTEL — De rabo.<br />
RABITA — De rabo.<br />
RABO — Do lat. rapu, rábao (A. Coelho,<br />
Ribeiro <strong>de</strong> Vasconceloz, Gram. Hist., 81). I/I.<br />
Lübke, REW, 7005, nao dá a forma port. Esp.<br />
rabo. Há urna dificulda<strong>de</strong> semántica irresolvida.<br />
RABO-LEVA — De rabo e levar. E' o.brin.<br />
quedo carnavalesco <strong>de</strong> pregar um rabo <strong>de</strong> pa«<br />
peí as costas <strong>de</strong> urna pessoa.<br />
RABONA — Fem. substantivado <strong>de</strong> rabao,<br />
rabudo. E' um casaco <strong>de</strong> longas abas.<br />
RABOTE — Do fr. rabot (A. Coelho).<br />
RABUGEM — Do rad. do lat. rabies, raiva,<br />
RÁBULA — Do lat. rábula.<br />
e suf. ugem.