Dicionario Etimologico Da Lingua Portuguesa, de Antenor Nascentes
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
. vocábulo<br />
: '.yfiX&STJS-^nó<br />
: '/imórte',:<br />
, M.<br />
'. LETARGO<br />
-,<br />
. LESTO<br />
-<br />
LBSArMAJESTADE<br />
vocábulo<br />
Cortesao<br />
:<br />
(<br />
dado<br />
:<br />
o<br />
;.<br />
.<br />
IV,<br />
•<br />
:<br />
( (<br />
(M.<br />
<<br />
;<br />
-<br />
:<br />
;<br />
'<br />
:<br />
Ler 296 Leucofila<br />
.<br />
.<br />
'<br />
:<br />
;<br />
i<br />
:<br />
-<br />
Figueiredo, no seu Novo <strong>Dicionario</strong> da Lin.gua. LETIFICO — 1 — (que- dá alegría) : do lat.<br />
<strong>Portuguesa</strong>, atribuí a esta palavra orígem ebinesa,<br />
sem dizer qual; no Suplemento, porém, 2 — (que traz a morte) : <strong>de</strong> um lat. letificu,<br />
laetificu.<br />
... ,<br />
inolina-se também a propor o étimo léquio, encontrando-se<br />
portante com J. Leite <strong>de</strong> Vas-<br />
Estácio.<br />
por letiferu, forma duvidosa que aparece em<br />
concelos, sera que ura soubesse da conjetura do LETIVO — Do lat. lectura, ds legere, ler,<br />
'<br />
outro, pois o Suplemento acabou <strong>de</strong> imprimirse<br />
em 8 <strong>de</strong> Janeiro <strong>de</strong> 1900 (G. Viana, RL, VI, LETRA — Do lat. littera; esp. letra, it.<br />
e su.f . ivo.<br />
207, Apost. II,' 67). A principio léquio era empreñado<br />
como adjetivo, concordando com abano; fremosos <strong>de</strong> leteras d'oro (Visáo <strong>de</strong> Túndalo<br />
lettera, fr. letire. Are. tetera: ... lluros muy<br />
substantivou-se <strong>de</strong>pois e já em Luc:na, Vida fl.- 133).<br />
<strong>de</strong> S. Francisco Xavier, liv. Vli., cap. IX, aparece<br />
como sinónimo <strong>de</strong> abano: "com um leque, tinacáo.<br />
LETRIA — V. Aletria; é um caso <strong>de</strong> dsglu-<br />
ou abano douro". Pedro d'Azevedo, em RL, LETRILHA — Do esp. lettrilla; cfr. o sufixo.<br />
E' urna composicáo poética genuinamonte<br />
VIII, 303, abona com um alvará da rainha<br />
D. Catarina, <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> novembro <strong>de</strong> 1581, a-locucáo<br />
avano laqueo, isto é, abano léquio. Como ao fr. létrille.<br />
espanhola. Larousse atribuí a rnesrna origem<br />
observa G. Viana, op. cit., por ésses passos se LEU Do romano leu.<br />
vé que o vocábulo já tinha adquirido a sua LEU — Do prov. leu Lübke, REW,<br />
forma atual, mas que nao era táo usado que 5004, Nunes, Gram. Hist. Port., 102, Diez, Kunst<br />
para o leitor nao fósse necessária explicáoslo. und Iíofpoesie, 32, C. Michaelis <strong>de</strong> Vasconcelos,<br />
Monsenhor <strong>Da</strong>lgado, com sua gran<strong>de</strong> autorida<strong>de</strong>,<br />
no Glossúrio Luso-Asiático apóia todas Moreira pren<strong>de</strong>u diretamente ao lat. leue, le-e,(<br />
Glossário do Cancioneiro da Ajuda, s. v.). Julio<br />
esta.s afirmacoes. Osório Duque' Estrada, BLP, que é o étimo remoto (Estudos. II, 269 RL,<br />
-<br />
IV, 135, reivindicou para si o <strong>de</strong>sconbrirnento I, 180, 230) . A Coelho, que no <strong>Dicionario</strong><br />
do étimo e alegou que as notas etimológicas que <strong>de</strong>u o étimo lat. libitu, no Suplemento concorda<br />
sobre leque publicava eram reproducáo,<br />
com lígeiras alteracoes, <strong>de</strong> um artigo leo, leáo, nome <strong>de</strong> urna constelacáo (Mora.is) e<br />
com Julio Moreira. Joáo Ribeiro filia, ao íat.<br />
o><br />
que apareceu no Córrelo da Manila em 1908. cita a frase popular ier léií (tsmpo) para tra-<br />
V. ainda, BLP, V, 147.<br />
balhar. Apresenta o fr. leu por lieu, como <strong>de</strong>u :<br />
2 — (quantia <strong>de</strong> cem mil rupias) : V. Laque. por Dieu, do fr. ant., o 'qual- teria- entrado com<br />
LEE, — Do lat. legare; esp. leer, it. leggere, "o séquito bcrguinháo da primeira dinastía portuguesa.<br />
Aventa ainda ao óleo ou o óleo, com<br />
fr. Airé. Ant. leer (Nunes, Crest. Are, 577,<br />
Gram. Hist.' Port., 62). (<strong>de</strong>svio (do : acento" tónico. (Lembra os modism os<br />
,<br />
— LERDO — Do lat. luridu, amarelo, lívido espanhois(esíf¿? v al óleo, andar al óleo. De andar<br />
,<br />
:(M. Lübke, REW, 5176); esp. Isrdo, it... lordp bem vestido' teria passadó a andar f ora. <strong>de</strong> casa<br />
:<br />
(sujo), fr. lourd (pesado.). A alteragao <strong>de</strong> sentido<br />
foi gran<strong>de</strong> ; <strong>de</strong> amarelo passaria a sujo, LEUCACANTA — Do gr. leulcáJcantha pelo<br />
{Gram. Port., XXI, Frases Feitas. II, 276-7).<br />
<strong>de</strong>'sujo á preguig oso, pesadao, <strong>de</strong> movimenios lat.leucacantha.<br />
tardíos (Brachet). A Aca<strong>de</strong>mia Espaiihola dá LEUCANTO — Do gr.- leulcós, branco, e<br />
um b. lat. lurdu, pesado, abobado: Cortesao ántlios. flor.<br />
tira do' esp. o port., seguindo a M. Lübke, Gram, LEUCARGIRITA — Do gr. leukós, branco,<br />
I, 84. Éste autor duvida, porém (I, 84, 202), e ar atrita.<br />
d-e que lerdo se prenda, a lordus (com o aberto) LEUCAUGITA. — Do gr. leiijcós, branco, e<br />
diz que o it. lordo, o prov. lort e o fr. lourd augita.<br />
com u aberto em lugar <strong>de</strong> o sao dificeís <strong>de</strong> explicar<br />
e que é duvidoso que o esp. se ligue as sanícue. e suf. ia.<br />
LEUCEMIA — Do gr. leukós, branco, haíma,<br />
formas "(prece<strong>de</strong>ntes pois seria preciso supor Lfi'CICICO — De leuc, abreviatura-.<strong>de</strong> leu-"<br />
ainda um tipo loridus (que <strong>de</strong>sse "luerdo, <strong>de</strong>- ciña. « suf. ico.<br />
^pois lerdo; com a reducáo do ditongo).<br />
LEUCiNA — Do gr. leukós, branco, e suf.<br />
"'<br />
— Do lat. laesa viajestate,<br />
majesta<strong>de</strong> "ferida, expressa quí se en- LEUCITA — Do gr. leukós, branco, e suf.<br />
ina:<br />
:(( contra * nbsASjurisconsultos romanos (Brachet) ita.<br />
'.<br />
LESAR:— Do iat. ''laesare, freqüentativo LEUCITO — Do gr. leukós, branco, e suf.<br />
/í-'&eSlaedére;:(preindicar; esp. Usar,; lisiar. Ato (bot. e mineral.) .<br />
.<br />
LESIM — Figueiredo <strong>de</strong>riva do radical do LEUCITÓFIRO — De leucito e tiro, terminaca,o<br />
<strong>de</strong> pórfiro<br />
;::dátSí?ctesio.:&:<br />
LESMA —<br />
LEUCOBLASTICO — Do gr. leukós, branco,<br />
e blastVcós, concernete á germinacáó.<br />
Ribeiro <strong>de</strong> Vasconcelos, Gram.<br />
Hist:, 156, : e Cornu, Port. Spr., Sg 18, 242 e £05, LEUCOCALCITA —<br />
(((((tírám; ((doB(lat :( :( -( livídx ((nominativo); on<strong>de</strong> Do gr. leukós, branco,<br />
(( ( íc<br />
e calcita.<br />
í (íeria(( dado (oirn: s, (atraído para a sílaba tónica LEUCOCARPO — Do gr. leukóharpos, que<br />
((((í£ismffs((((*Zis«ici.^<br />
tem (frutos brancos.<br />
ftrahsformácáoy((do (i (longo em(( e. M. Lübke, LEUCOC33FALO — Do gr. leukoképhalos,<br />
Gram. I, 68, REW, 5045, vé a origem. do e num que tem (cabeca((branca.(- :<br />
((KdírnimitivQv^<br />
LEUCOCERATOSE — Do gr. leukós, branco,<br />
kéras, kératos, chifre, e suf. ose; pelo asr.<br />
¿((9m»7ia;^qüé('regressívamente((((teria lesma.<br />
:>~Es^%íltíhaza;f it lumaca,ü fr -;. :( liirtacé, limas . O<br />
pe.ctp;.:í<br />
-era latim é <strong>de</strong> género ambiguo; em<br />
(§|SqrtSíííímóu^<br />
esp.,<br />
leukós, branco,<br />
(BtípSiiSlíeSnuma/^^<br />
kyklos, lamanas prrpenv<br />
LEUCOCICLITA<br />
círculo, e<br />
— Do<br />
suf. Ata;<br />
gr.<br />
as i- phyllón, fólha.<br />
Sdo (:séntido¿((liKár((((ací í aiítléó alto ale m.áo hles ten,<br />
carregado ( "(Bomsuió, XXXI, 135) . Nesse caso, tem cábelos brancos.<br />
v<br />
SriáÓB§:séSpreridé(-?áo(fi^<br />
LEUCOCRISO — Do gr. leukóchrysos, misturado<br />
(f|£;r^m:p|ÍI;(((;(i8W-Gorte<br />
diculares ao eixo apresentam urna cruz negra,<br />
S{aSgum#páréntesco((r etimológico? entre ((éste: (yoeá-( •"'atravéssada. por anéis alternativamente brancos<br />
(bulo, -que também existia em galsgp, e Le<strong>de</strong>sma e violeta escuro. '-((('<br />
"<br />
(<br />
l:5(ppífpacáo4dá(:(Espanha r )(.: (M:(LübKe(::acha (foné- LEUCOCITEMIA — De leucocito, gr. haima,<br />
(i:ticájíéSímóríclfeiearfiente difícil limace, por ~lemice<br />
(RL, XIII, 336) .<br />
LEUCOCITO<br />
sangue, e sur. ia.. ';'-•<br />
—' Do gr. leukós, branco, e<br />
ír^l/est (A. Coelho). V. Este. (: kytos. cavida.<strong>de</strong>.<br />
(LESTES -r~<br />
célula.(c<br />
De leves por influencia <strong>de</strong> pres- LEUCOCITÓLISE -De leucocito e gr. lysis,<br />
(::íe¿jw(quéSíaparécewna(::(locucáó<br />
dissolugáo,- <strong>de</strong>struicáo.<br />
(Córnu, Port. Spr., § 8, M.*Lübke, REW, 5C04) LEÜCOCITOMÉTRIA — De leucocito, gr,<br />
Lübke, REW, 4152, acha difícil, por causa metr, raiz <strong>de</strong> mstréo, 'medir, e suf. ia.<br />
">. ; LEUCÓCOMO — Do gr. leukólcomos, que<br />
<strong>de</strong> ouro e <strong>de</strong> branco, pelo lat. leuco-<br />
ao fr. leste. : pergunta se provirá do<br />
":<br />
v(((lát(:»?esies¿ffcíé(l^<br />
clirysos..-'/-<br />
((:d?mesrñós:qué((tós(íe((:(ventó):;((rejeitá((a<br />
do LEUCODERMIA — Do gr. leukós., branco,<br />
'<br />
al. : Mstincr' (sic). V. Diez, Gram. I, 64, 285.<br />
dértna, pele, e suf: ia.<br />
;;<br />
— V. Lestes. Cfr. prestes e presto. LEUCODOMTE — <strong>Da</strong> gr. leukós, branco,:<br />
LETAL— Do lat. letale, mortal:<br />
•eodoús,odontós, <strong>de</strong>nte.- (<br />
— Do -gr. létliargos, ocio que LEUCOFANIO — Do gr. leukós, branco,<br />
traz o esauecimento <strong>de</strong> tudo, pelo lat. lethargu. plian, raíz <strong>de</strong> phaíno, parecer, e suf. io; era<br />
LETICIA — Do lat. laetitia, alegría.<br />
laminas <strong>de</strong>lgadas é incelor.<br />
;: LETÍFERO — Do lat .leiiferu, que traz a LEUCOFILA — Do gr. leukós, branco,. e<br />
5