Dicionario Etimologico Da Lingua Portuguesa, de Antenor Nascentes
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
.<br />
.<br />
.<br />
.<br />
.<br />
.<br />
383 Oneinanja<br />
OLIGODACRIA — Do gr. oligos, pouco dáícryon,<br />
lágrima, e suf. la.<br />
OLIGOEMIA — Do gr. oligos, pouco, /taima,<br />
¡sangue, e suf. ia.<br />
OLlGOFÁRMACO — Do gr. olig.s, pouco, e<br />
phdrmakon, medicamento.<br />
OLIGOFILO — Do gr. oligóphyllos, <strong>de</strong> poucas<br />
folhas.<br />
OLIGOIDRIA — Do gr. oligos, pouco, hidr,<br />
raiz <strong>de</strong> huiros, suor, e sin', ia. í'iñuoir&iu luiou<br />
ao gr. liydor, agua.<br />
OLIGOMAN1A — Do gr. oligos, pouco, c<br />
manía, loucura.<br />
OLIGONITA — Do gr. oligos, pouco, n <strong>de</strong><br />
Hgagao, e sul. Ha; só contem 25 v'¡> <strong>de</strong> manganas.<br />
OLIGOPIONIA — Do gr. oligos, pouco, pión,<br />
gordo, e suf. ia.<br />
OLIGOPOS1A — Do gr. oligoposía, sobrieda<strong>de</strong><br />
na bebida.<br />
OLIGOPSIQUiA — Do gr. oligos, pouco,<br />
psyché, alma, e enf. la.<br />
gr. oligos, pouco, e<br />
OLIGOQUETA — Do<br />
cliaíte, crina, seda.<br />
OLIGOQUILO — Do gr.<br />
íem pouco suco.<br />
OLIGOSPERMO — Do gr.<br />
que tem poucas sementcs.<br />
oligóchylos,<br />
que<br />
ollgós-pcrmos<br />
OLIGOSS1AL1A. — Do gr. oligos, pouco,<br />
sialon, saliva, e suf. ia.<br />
OLIGOTRIQU1A — Do gr. oligos, pouco,<br />
thrix, triahós, cábelo, o suf. ia.<br />
oligotropMa, falta<br />
OLIGOTROFIA — Do gr.<br />
<strong>de</strong> nutricáo.<br />
OLIGURESIA — Do gr. olíg.-s,, pouco,<br />
Oúresis, ac.ao <strong>de</strong> urinar, o suf. ia.<br />
OLIGÍÍRIA — Do gr. oligos, pouco, oüron,<br />
urina, e suf. ia.<br />
OLIMPIADA — Do gr. olynpiás, pelo lat.<br />
olympia<strong>de</strong>; celebracáo <strong>de</strong> jogos atléticos na cida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> Olimpia, na Elida; período <strong>de</strong> quatro<br />
anos compreendióV) entre duas celebracoes déstes<br />
jogos^<br />
OíjINTICA — De Olinto, nomo <strong>de</strong> urna c¡-<br />
da<strong>de</strong> da Trácia, e suf. ico. Démostenos proferiu<br />
tres discursos em <strong>de</strong>fesa <strong>de</strong>sta eida<strong>de</strong>.<br />
OLÍREA — Do gr. ólyra, trigo moreno, pelo<br />
lat. olyra, e suf. eo.<br />
OLISIPONENSE — Do lat. olisiponse, <strong>de</strong><br />
disipo (Lisboa)<br />
OLIVA — Do lat. oliva. O l <strong>de</strong>nuncia forma<br />
erudita; o vocábulo popular é azeitona.<br />
V. G. Viana, Apost., II, 195.<br />
OLIVAL — De oliva e suf. al. A conservacáo<br />
do l parece <strong>de</strong>signar forma erudita. Entretanto<br />
<strong>de</strong>ve ter havido urna forma arcaica olval,<br />
sincopada, como no sul <strong>de</strong> Portugal. No auto <strong>de</strong><br />
partilhas <strong>de</strong> 1192 aparece olvar (cfr. esp. olivar),<br />
com síncope do i e dissimilacáo do l. Deuse<br />
<strong>de</strong>pois a epéntese <strong>de</strong> nm i, como ñas formas<br />
populares Sclivestre, Sclivana, por Silvana, Silvestre<br />
(Nunes, Gram. Hist., 106). V. G. Viana,<br />
Apost., II, 152.<br />
OLIVEIRA — Do lat. olivarlo,, scllicet arbos,<br />
a árvore da oliva. A conservando do l intervocálico<br />
parece indicar forma erudita. Houve,<br />
entretanto, urna forma arcaica, oliveira, ainda<br />
usada em Avis, a. qual se acrescent'ou <strong>de</strong>pois<br />
um i epentético, como ñas formas populares<br />
Selivana, Selivestre, por Silvana, Silvestre.<br />
Vlvcira ainda existe como nome <strong>de</strong> povoacao<br />
(Alberto Sampeio, As vilas do norte <strong>de</strong> Portugal,<br />
in Portugalla, I, pg. 319). No auto <strong>de</strong> partilha<br />
<strong>de</strong> 1192 aparece a forma olveira. V. Leite do<br />
Vasconcelos, RL, I, 372,. Licúes, <strong>de</strong> Filoloqia<br />
<strong>Portuguesa</strong>, 296, Romanía,. XLVIII, 120, RL,<br />
33, Cortesáo, G. Viana, Apost., II, 152, 195.<br />
OLIVICOLA — Do lat. oliva, azeitona, e<br />
col, raiz alterada <strong>de</strong> colero, cultivar.<br />
Clíltore,<br />
OLIVICULTOR — Do lat. oliva, azeitona e<br />
cultor.<br />
OLIVÍFERO — Do lat.<br />
oliviferu.<br />
OLIVILA — Do lat. oliva, azeitona, e suf.<br />
iZcs. Foi <strong>de</strong>scoberta no suco da azeitona.<br />
Oi-JVINA — Do lat. oliva, azeitona, e suf.<br />
ina. E' cor <strong>de</strong> azeite doce (Lapparent)<br />
OLMO — Do lat. ulmu; esp., it. olmo, fr.<br />
orine<br />
OLOR — Do lat. olore.<br />
OLVIDAR — Do lat. "oblitare, freqüentativo<br />
<strong>de</strong> oblivisci, esquecer; esp. olvidar, fr.<br />
oublicr. Devia ter havido urna forma intermediaria<br />
'oblidar, que produziu duas divergentes:<br />
urna, obridar, com o tratamento normal do<br />
grupo bl;. outra, olbidar, com metátese, da qual<br />
pela coníusáo entre b o v saiu a forma<br />
V. M. *>tual<br />
Lubive, Introciucdo, n. 36, Gram<br />
REW, ¿\ aW<br />
'<br />
ÜU15, Diez, Gram. í, 190, Cortesáo; Mov<br />
xe vos obri<strong>de</strong> (Caneioneiro cía Vaticana, 97) O<br />
esp. ant. teve a forma oblidar.<br />
OHACá'Ai^O — Do gr ovios, espádua,<br />
acójalo, q. v.<br />
OMAGRA<br />
presa.<br />
OMALGIA — Do<br />
dor e suf. ia.<br />
Do gr. ¿míos, ombro, e ágra,<br />
omos, ombro, algos,<br />
OMALOPODO — Do gr. omalús, liso, o<br />
poús, podas, pé.<br />
OIuALüPTERO — Do gr. omalús, liso, a<br />
pterou,<br />
asa.<br />
OMALORRANFO — Do gr. omalús, liso, o<br />
rliámplios,<br />
bico.<br />
OAIARTROCACE — Do gr. Omos, ombro,<br />
e arliúcacc, q. v.<br />
OMATiDíO — Do gr. ommatidion, olhinho.<br />
OMBRO — Do lat. umern^ esp: ombro, it.<br />
tunero. V.. G. Viana, Ortografía, Nacional, (¡0.<br />
Bréal e Bailly, Dict. Eiym. Lat., Wald'e.<br />
OJ1EGA — Do gr. o mega, o gran<strong>de</strong>, longo.<br />
Mesmo aglutinado, em grego o acento, longo,<br />
épsiion e o vocábulo nunca é proparoxítono (Alexandre).<br />
Ramiz e G. Viana adotam a prosodia<br />
ómaqa, nao sancionada alias pelo uso.<br />
OMELETA — Do fr. omeleltc (A. Coelho).<br />
A forma corrente no Brasil é omeletc.<br />
OMICRON — Do gr. o mlkrón, o pequeño,<br />
breve. Em grego o acento do vocábulo aglutinado<br />
é no o da última sílaba e nao no inicial.<br />
Ramiz, que grafa cmlcro, acentúa o primeiro<br />
o; G. Viana, que grafa ómicron, faz o mesmo.<br />
Cuervo, na nota 25 á Gramática Castelhana,<br />
<strong>de</strong> Andrés Bello, so manifesta contrarío a esta<br />
prosodia, preferindo escrever separado o micron.<br />
OMINAR — Do lat. '-ominare por ominar i.<br />
OMINOSO — Do lat. ominosu.<br />
ÓMIO — Do Olnn, sobrenome <strong>de</strong> um físico<br />
alemao (17S7-1S51), <strong>de</strong>scobridor <strong>de</strong> urna lei relativa<br />
á eletricida<strong>de</strong>, e suf. io.<br />
omissu.<br />
OMISSO Do lat.<br />
OMITIR — - Do lat. omitiere.<br />
OMOCLAVICULAR — De orno, abreviacáo<br />
<strong>de</strong> omoplata e clavicular<br />
OMOCOTILA — Do gr. Omos, ombro, e<br />
kotylc, cavida<strong>de</strong>.<br />
OMOFAGO — Do gr. omophágos, comedor<br />
<strong>de</strong> (carne) crua. crudívoro.<br />
OMO-HIOIDEU — Do gr. omos, espáduas, e<br />
hiúi<strong>de</strong>u.<br />
OMOÍDE — Do gr. omos, ombro, o elios,<br />
forma.<br />
OMOPLATA — Do gr. omoplata, superficie<br />
chata da espádua.<br />
OMOTOCIA — Do gr. omós, cru, prematuro,<br />
iúkos, parto, e suf. ia.<br />
OMOTRAQUÉLIO — Do gr. omos, ombro,<br />
tráchelos, pescoco, e suf. io.<br />
ONAGRACEÁ — Do gr. onagra, onagra cu<br />
enotera, e suf. ácea (Ramiz); outros léem<br />
ornagra.<br />
ONAGRO — Do gr. onagros, burro selvagem.<br />
pelo lat. onagru.<br />
ONANISMO — De Ona.n, personagem bíblico,<br />
e suf. ismo. lile selens non sibi nasci<br />
fllios, introicns ad uxorem fratris sul, semen<br />
fun<strong>de</strong>bat in terram, ne llbcrl fratri nomine noscerentur.<br />
(Génesis, XXXVIII, 9).<br />
ONCA _ l (animal) : Do gr. lygx, pelo<br />
lat. luncea e pelo it. lonza (Diez, Bic. 196,<br />
Gram. I, 157, 1S9, M. Lübke, Gram. I, 378,<br />
REW, 5192, Pacheco e Lameira, Gram. Port.,<br />
111, A. Coelho). O l foi tratado como artigo e<br />
<strong>de</strong>glutinado e o ípsilon foi tratado como a.<br />
2 (peso): do lat. uncía; esp. onza, it.<br />
onda, fr.<br />
once.<br />
ONCO — Figueiredo tira do lat. uncu.<br />
ONCOFILITo — Do gr. ógkos, volume,<br />
phyllon, íólha, e suf. ito ; é urna variedado<br />
compacta da mica moscovita.<br />
ONCOLOGÍA — Do gr. ógkos, tumor, lagos,<br />
tratado, e suf. ia.<br />
ONCOTOMIA — Do gr. ógkos, tumor, tom,<br />
raiz alterada <strong>de</strong> témno, cortar ,e suf. ¡a.<br />
ONDA — Do lat. unda; esp., it. onda, fr.<br />
on<strong>de</strong><br />
ȮNDE — Do lat. un<strong>de</strong>, don<strong>de</strong>; esp. don<strong>de</strong><br />
(combinado com a preposigao <strong>de</strong>), it. on<strong>de</strong>, fr.<br />
ant. ont.<br />
undulare<br />
ONDULAR — Do lat .<br />
ONEMAJMIA — Do gr. oné, compra, e manía,<br />
loucura.