26.02.2013 Views

isahluko 1 - UKZN ResearchSpace - University of KwaZulu-Natal

isahluko 1 - UKZN ResearchSpace - University of KwaZulu-Natal

isahluko 1 - UKZN ResearchSpace - University of KwaZulu-Natal

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ukufundiswa ngabo. Lokhu kungaba nomthelela ekutheni izingane zifunde kancane,<br />

isivinini sazo sokufunda okubhaliwe sihambe kancane, ngaleyo ndlela singalingani<br />

nezinga lazo lokukhula. Lokhu yinto abacwaningi asebeke baphawula ngayo, njengoba<br />

ngike ngaveza esahlukweni sokuqala. Isibonelo, u-Asmal (1999) waphawula ukuthi<br />

abantwana bebanga lesishiyagalombili bafunda kube sengathi bangabafundi bebanga<br />

lesibili. Kanti noHorne (2002) naye wabika ukuthi amazinga abantwana okufunda<br />

okubhaliwe nokubhala aphansi ngale ndlela yokuthi awahambelani nezinga labo<br />

lokukhula, kumbe amabanga abawenzayo, abafundi abaningi abenza ibanga leshumi<br />

nambili abakwazi ukufunda umbhalo futhi izinga labo lokufunda umbhalo lilingana<br />

nelomfundi owenza ibanga lesine.<br />

Lapho othisha bebanga lesibili bebuzwa ukuthi kungani uma beqala ukufundisa baqalise<br />

ngonkamisa yize onkamisa babebafundile ebangeni lokuqa la, njengoba usuku nosuku<br />

kufanele uthisha abaphindisele emumva konkamisa. Othisha babeveza ukuthi lokhu<br />

kuyalekelela ngoba abantwana kumele bazi ukuthi alikho igama eliyoke libe khona<br />

olimini lapho unkamisa engekho khona, kanti futhi ukuze uhlamvu nohlamvu lubizeke<br />

ngendlela olubizeka ngayo kungenxa kankamisa oluhambisana naye. Inkulumo<br />

elandelayo kathisha uMbali ikucacisa kahle lokhu:<br />

Ukuthi abanye ekilasini basuke befike kuleli banga ngoba kuphoqa isimo,<br />

abafani bonke ekilasini, ukuze bezwe futhi bakhumbule, uye ubone ukuthi<br />

kumele uqale phansi nje wenzele ukuthi bakhumbule, bazi ukuthi lo msindo<br />

uma ngiwusebenzisa nalo nkamisa, uphimiseka kanje, uma esenalo nkamisa<br />

ubizeka kanje. Mhlampe uthi abenze igama, uzobona bazohluleka abanye,<br />

kanti abanye bazokwazi ukuhlanganisa le misindo nonkamisa. Khona<br />

siyabacathulisa, bayabhenefitha [bayazuza] futhi nabo, babe nomehluko.Uye<br />

ubone ukuthi omunye akakwazi ngisho ukubabona nje [onkamisa], ngakho<br />

kulukhuni ukuba awusebenzise kahle ukwakha amagama nokuthi nje azi<br />

ukuthi usebenza kanjani. Kuye kuphoqe ukuthi ingane yedluliswe ebangeni<br />

lokuqala ingakabi ready, ngenxa yeminyaka yayo esuke ingasayivumeli ukuba<br />

ibe sebangeni lokuqala. Uma uthi abenze igama ungabakhumbuzi ngonkamisa<br />

baningi abangeke bakwazi. Ikakhulukazi njengoba singenabo othisha<br />

abaqondene ne-remedial ezikoleni. Ngakho kumele ubacathulise nje njalo.<br />

Uthisha ocashunwe ngenhla ugcizelela khona ukuthi othisha bayabafundisa onkamisa<br />

nakhona ebangeni lesibili. Uphinde anikeze nesizathu sokuthi lokhu kwenziwa yini;<br />

153

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!