isahluko 1 - UKZN ResearchSpace - University of KwaZulu-Natal

L: Uphethwe yikhanda
T: Omunye futhi umusho
L: Umama ushiye ingane endlini
T: Konje uma ushiye ingane endlini kungaba nangozini lokho?
L: Bayathula
T: Mhlampe kungaqhamuka izigebengu ziyithathe ingane.
Ake sibheke lana ami ke amagama : shuka, shaya. Ake sakhe ngawo la magama imisho
L: Shuka ingubo iwasheke
T: Ngegama shaya?
L: Shaya ingane
Into yokugcina ngalolu suku uthisha uSbo athi izingane aziyenze kwaba ukuthi athi
azizakhele amagama okungawazo analo msindo ka ‘sh’ amabili, sabe isifundo sesiphela.
6.2.2.2 NGOLWESIBILI
Ngosuku lwesibili uthisha uSbo wakhumbuza abafundi ngezimpawu zokukhanyisa
ezinjengongqi (.), ukhefana (,), umbuzi (?), kanye nesibabazo (!). Wabatshela ukuthi lezi
zimpawu zisebenza kanjani.
T: Usazikhumbula izimpawu esesizifundile?
L: Uphawu lombuzo(?)
T: Kusho ukuthi sizohlangana nalo lolu phawu lapho sesifunda
T: Yiluphi olunye uphawu
L: Ungqi (.)
T: Lokhu kusho ukuthi ekupheleni komusho sifaka lolu phawu okusho ukuthi umusho
uphelile, uma sifunda siyaphumula kakhudlwana uma sibona lolu phawu
T: Asifundeni-ke indaba esencwadini, sifunde njengoba nganitshela
L: Isifundo seven, ikhasi lesi…(bathule...)
T: Ehhe abantu abasazi isiZulu, kuthiwa ikhasi lamashumi amabili nanhlanu
Emva kwalokhu wabanikeza incwadi efanayo yezindaba, wabatshela ukuthi bavule
kuliphi ikhasi. Bafunda-ke ebalalele, befunda njengekilasi lonke. Emva kwalokhu
wayekhomba umfundi ngamunye ukuba afunde. Emva kokuba befundile, akukho okunye
abakwenzayo ngoba isikhathi saphela besafunda ngayedwa. Lapho behluleka khona
uthisha wayebasiza, abatshele nendlela yokubiza amagama. Emva kwalokhu uthisha
wabe esebuza imibuzo esukela endabeni eyayifundiwe:
T: OK…udliwa yini uZizwe?
L: Isisu.
218