isahluko 1 - UKZN ResearchSpace - University of KwaZulu-Natal

Lapho befunda, umfundi wayefunda umusho noma imisho emibili uthisha bese emmisa
kuqhubeke omunye lapho agcine khona.
7.2.1.2.4 NGOLWESINE
Emva kokuba uthisha uZandile ebingelelene nabafundi bakhe waba nale nkulumo-
mpendulwano:
T: Konje yimuphi umsindo esiwenzayo kuleli sonto?
T: Ake ungikhumbuze uyazi mina sengiwukhohliwe, yes Thembeka.
L: U-ngw.
T: Yebo, ngu-ngw, oyedwa ngicela asukume eze ebhodini azongikhombisa lo msindo
esifunda ngawo kuleli sonto.
L: ( asukume awukhombe lo msindo, uma ewukhomba uyawufunda)
T: Konje yiliphi igama ebeligqamile endabeni yethu?
L: Ingwenya.
T: Sukumani nizofunda la magama asebhodini.
T: OK, kuhle-ke. Namhlanje sizokwenza imisho ngala magama ebesiwenza, kodwa
ngaphambi kwalokho-ke sizofunda amagama kuqala. Ngizoqala ngaleli qembu (uthisha
uhlukanisa ikilasi liba amaqembu amabili).
L: Iqembu liza ngaphambili ukuzofunda (uthisha usebenzisa induku ukukhomba
amagama afundwayo, aphinde abasize ngezincazelo zala magama, ebasiza
nangokuphimisa kahle amagama. Igama lalifundwa kabili yiqembu, bese uthisha
ekhomba abafundi abambalwa ngamunye ukuba alifunde.
T: Lapho befunda igama elithi uNgwane, uthisha wababuza ukuthi kungani ebhale u-N
ngohlamvu olukhulu.
L: Yingoba isibongo somuntu.
T: Good, yingoba isibongo somuntu.
T: Ake sibheke-ke manje la magama akade siwafunda siqedela ngawo le misho
esebhodini. Awuzukufaka umsindo kuphela kodwa uzofaka igama eliphelele.
Kuyabonakala kule ngxoxo engenhla ukuthi into edingidwayo ngumsindo ka ‘ngw’ kanti
futhi ukufunda amagama nokuwachaza nokwakha ngawo imisho yizona zinto okugxilwe
kuzo kulesi sifundo. Uthisha wayebuye abakhumbuze ukusebenza kwezimpawu
zokukhanyisa ezinjengongqi, ukhefana, umbuzi, nesibabazo. Ngale kwalokhu,
wayebakhumbuza ukuthi ekuqaleni komusho kuqaliswa ngosonhlamvukazi. Kanti
nalapho kuyigama lomuntu noma lesikole noma lendawo uthisha wayebakhumbuza
ukuthi lokhu kuqaliswa ngosonhlamvukazi. Wakwenza lokhu uthisha namaqembu
241