Radio is dead-Long live the Radio.pdf - Universidad del País Vasco

1. Nazio-identitatea taxutzen
The Radio is dead. Long live the Radio!
Hizkuntza gutxituak eta identitateak: irrati kazetarien perfilak...
Hizkuntza menperatzaile batekin batera bizi diren hizkuntza gutxituetako hiztunak
maiz gizartetik baztertuak izan dira. XX. mendetik aurrera, hizkuntza gutxituak nagusien
maila bereko tratua eskuratzen hasiko dira (Wright, 2007). Hizkuntzaren elementua
hizpide hartuta, Weedon-en (1987) hizkuntza identitate sozial eta pertsonala
eraikitzeko plataforma zela zehaztu zuen. Kramsh (1998) haratago joan eta hizkuntzek
errealitate kultural bat adierazi, ordezkatu eta sinbolizatzen dutela baieztatu zuen, hizkuntza
bera darabilten pertsona taldeak harrotasun pertsonala, garrantzi soziala eta
iraute historikoa partekatzen dutelarik. Identitate, kultura eta hizkuntza berbak baturik
beraz, hizkuntza gure bizitza estiloari atxiki diezaiokegun identitate kultural mota bat
dela esan dezakegu, sistema instituzional eta balio moralen identitate kulturalen eroale
den era berean. Baina “identitate kultural” deitzen dugun horren barnean zeintzuk
kontzeptu kokatzen ditugun zehaztu beharko genuke; horretarako, Friedman-en (1994)
iritzia ekartzen dugu gogora zeinaren aburuz identitate kulturala “etnizitate” bezala
uler daitekeen: ““Identitate kulturala” biztanleria konkretu baten ezaugarri multzoak
ordezkatzen dituen kontzeptutzat hartzen badugu, ezaugarri horiek ez dira praktikatzen,
[pertsona horiei] atxikita datozkie; nolakotasun horiek ez dira lortzen, “emanda”
datoz” (Friedman, 1994: 29). Autore beraren hitzetan, beste ikuspegi batetik begiratuta
“etnizitatea” herentzian datorren zerbait dela esan daiteke, gizabanako guztiek eta
bakoitzak aurrekoengandik ikasiko duten zerbait bezala, baina hain zuzen ere, gizaki
bakoitzaren jarrera mailan zantzu desberdinak hartuko dituena (Friedman, 1994: 30).
Bizi garen gizarte interaktiboaren ondorioz, askotan kanpotik datozen hizkuntzek
eta identitate kulturalak aldaketak eragiten dituzte gizarte konkretu batetako tokiko
identitateetan. Elkarreraginean oinarritutako gizarteaz ari garenean, nahitaez datorkigu
“globalizazio” hitza burura, munduko milaka kultura gastronomiko, politiko,
ekonomiko, artistiko, baita linguistiko batzera datorren gertaera. Halaber, kontzeptu
horri aurre eginez agertu da “glokalizazio” terminoa, globalizazio eta lokalizazio
hitzen nahasketatik eratorritakoa, globalki pentsatu eta lokalki ekin. Bolivar (2001)
irakaslearen arabera, maila ekonomiko, politiko eta sozialen arteko mugak etengabe
ezabatzen ari diren honetan, globalizazio kulturalaren aurrean beraien tradizioak defendatzen
dituzten pertsonek “hesi” kulturalen agertzea areagotu dute. H. K. Tong
eta L. H. Cheung-en esanetan, “glokalizazioa bizitza kalitate hoberanzko aurrerabidea
dugu” (Tong; Cheung, 2011: 57). Aipatu autoreek hizkuntza desberdinek globalizazio
eta glokalizazio kulturaletan duten eragina aztertzea dute helburu, identitate
kulturalen eta hizkuntzen arteko harreman konplexua ulertu nahian.
Hedabideek zabaltzen duten nazio-identitate mota aztertzeko hiru zuzenbidetan
bideratu dezakegu ikerketa: Komunikabideen mezuen azterketan, komunikatzaileen
343