Radio is dead-Long live the Radio.pdf - Universidad del País Vasco

Hizkuntza gutxituak eta identitateak: irrati kazetarien perfilak...
gaeliko modernoa erakusteko zeregina duen bitartean, irratiak komunitate murritzago
baten identitatea indartzeko rola hartu behar duela ulertzen dute kazetariek, eta
hala, kulturaren ikuspegi tradizionalagoa eskaini honen bitartez.
Bestalde, imajinatutako audientziaren inguruko pertzepzioak desberdinak dira bi
irratietan. Gaelikoz mintzatzen diren kazetarientzat, saioa dena delakoa izanda ere,
hitz egiten ari diren publikoaren irudia beren –kazetarien– guraso edo aiton-amonek
osotzen dutela baieztatzen dute (balio tradizionalen ikuspuntua). Irrati euskaldunean
ordea, kazetariek audientziaren inguruan duten irudia aldatu egiten da gidatzen duten
irratsaioaren arabera, publiko zabalago bati erreferentzia eginez. Esaterako: “[Guk]
beti irudikatzen dugu, eta hori gure konbentzio bat da, kotxean doan entzulea. Denbora
gutxi dauka eta denbora gutxian behar ditu informazioak, jaso behar ditu input
asko. Orduan saiatzen gara oso programa dinamikoa eta azkarra egiten” (Jaime
Otamendi, Euskadi Irratiko “Mezularia” arratsaldetako magazinaren gidari nagusia).
Bi irratietako erredakzioetako buruak baita kazetariak, bat datoz egokitutako
kazetaritza ohiturak beste edozein hizkuntzan diharduen hedabideetan aplikatzen
direnak bezain profesionalak direla adieraztean. Hala ere, Radio nan Gaidheal-en,
hitz-erdika aipatzen da Radio Scotland-eko albistegietako taldeak izaera profesionalagoa
duela. Gainerakoan, gaelikozko irratian arratsaldero kirolaren eta musikaren
inguruko magazina zuzentzen duen esatariak, saio bera ingelesez ekoiztu ahal izango
balu hala egingo lukeela dio, komunikatzaile profesional legez bere azken helburua
audientziarik zabal eta anitzenari zuzentzea delako. Azpimarratzekoa da irrati
kazetari honek etengabe erabiltzen dituela ingelesezko hitz eta esaerak bere saioan.
Azkenik, kazetarien erronka profesionalei erreparatuz, Euskadi Irratikoak kreatibitatea
lantzearen alde mintzatzen dira, eta kazetari gaelikoek entzule gehiago segurtatuko
lizkieken tokiko albiste gehiago eskaintzea lehenesten dute.
Laburbilduz, hauexek lirateke irrati kazetari euskaldun eta eskoziar gaelikoek
partekatzen dituzten ezaugarriak: Batazbesteko kazetarien adina 30-45 urte bitartekoa
da; historikoki euskalduna edo gaelikoa izandako lurraldeetan dute jatorria
–Gipuzkoa probintzia euskaldunen kasuan eta Eskoziako iparraldea eta irlak
(Highlands and Islands) eskoziar gaelikoen kasuan, nahiz eta egun inguruko hiri
nagusiek, Bilbo eta Glasgow-ek, gero eta euskaldun eta eskoziar gaeliko hiztun gehiago
dituzten; kazetariek unibertsitate ikasketak dituzte, batik bat kazetaritza eta
euskal filologian edo hizkuntza zeltikoetan; eguneroko lanean aurre egin beharreko
oztopo nagusia, gaeliko eta euskal hiztunen aipu adierazkorrak topatzeko zailtasuna
da; beraien trebetasun, lan-ohitura eta abileziak beste edozein irratirenak bezain profesionalak
direla deritze; eta orokorrean, hizkuntzaren kalitateak beheranzko joera
hartu duelako sentsazioa dute. Era berean, gorago azaldu dugun bezala, kazetarien
iritziek norabide desberdinak hartzen dituzte imajinatutako publikoaren inguruan,
The Radio is dead. Long live the Radio!
353