Radio is dead-Long live the Radio.pdf - Universidad del País Vasco

Amaia Nerekan
Jaurlaritzak lizentzia horiek eskuratu ahal izateko betebeharreko baldintzak ezartzen
zituen 190/2006 dekretua onartu zuen. Gertuko edukiak eskaintzea, euskal kultura
bultzatzea eta euskara-kuotak errespetatzea ziren betebeharreko baldintza nagusiak.
Hala, minimo batzuk ezartzen ziren dekretu horretan, eta euskararen kasuan, minimo
horiek gainditzea puntu gehiago lortzeko aukera eskaintzen zuen lizentziak lortzeko
lehiaketa horretan. Dekretu horrek gabezi eta hutsune batzuk bazituen ere, Lópezen
Gobernuak garatu duena askoz okerragoa da oraindik, euskararen ikuspuntutik
begiratuta behintzat. Izan ere, dekretu horretan ez dira euskara eta programazioari
dagozkion betebeharreko gutxienekoak ezartzen.
Euskarari dagokionez, euskaraz emititzea baloratuko den kontu bat da, meritua
da, baina, ez betebeharreko baldintza bat. Modu honetan, lizentzia horiek eskuratuko
duten irratiek ez dute euskarazko portzentai minimo batzuk bete beharko. Euskaraz
(osorik edo portzentai batean) emititzea meritua izango da, baina ez betebehearra.
Gainera, merituen artean azkena izango da, hau da, lizentziak lortzeko dekretuan
definitutako balorazio irizpideen artean, “euskarazko programazioa emititzeko
konpromisoa” azkena da, garrantzi gutxien daukan balorazio irizpidea da beraz.
Eta EAEn daukagun irrati-mapa erdalduna ikusita, legeak ez baldin badu behartzen,
logikoa da euskaraz ezer gutxi egingo dela pentsatzea, bereziki 34 lizentzia horiek
dagoeneko dialean dauden estatu-kate komertzialen eskuetan geratzen badira.
Hala ere, Ibarretxeren Gobernuko lan taldeak tokiko telebista digitalaren kasuan
erabilitako euskara-kuota sistema oraingo honetan baztertu arren, euskarazko emisioentzat
lizentzia gutxi batzuk gordetzen dira. Ikusiko dugun moduan, gordetzen
diren lizentzia horiek huskeria bat badira ere. Goazen aztertzera orduan, dekretu
horretan euskarazko emisioei eskaintzen zaien lekua:
Dekretuaren 9. artikuluan, euskaraz emititzeko lizentzia batzuk gordetzen dira.
Hala artikulu horretako 2. puntuan jasotzen denez, “gutxienez lizentzien heren bat
erreserbatuko da euskara hutsean emititzeko estaldura-eremu bakoitzean, zerbitzueremuko
populazioa 100.000 biztanletik gorakoa denean, baldin eta esleitu beharreko
lizentzien kopurua bi baino handiagoa bada”. Populazioa 100.000 biztanletik
beherakoa denean, berriz, gutxienez lizentzia bat erreserbatuko da, baldin eta esleitu
beharreko lizentzien kopurua bi edo handiagoa bada.
Baina, 9. artikulu horretako 4. puntuan argitzen denez, aurretik aipatutako erreserba
horiek bertan behera uzten dira euskara hutsezko emisio eskaintzarik aurkezten
ez bada. Hortaz, euskarazko proiekturik aurkeztu ezean, gaztelerazko proiektuek
lizentzia guztiak eskuratuko lituzkete.
Ikusi dugunez, biztanle kopurua da erreserba egiteko kontutan hartutako irizpidea,
zehazki, 100.000 biztanle da ezarritako muga. Arazoa da EAEn hiru hiruburuak
kenduta, ez direla 100.00 biztanle baino gehiago duten udalerriak. Beraz, hiru horiek
368
The Radio is dead. Long live the Radio!