Radio is dead-Long live the Radio.pdf - Universidad del País Vasco

Euskara eta hirugarren sektoreko irratiak EAEn: problematika eta perspektibak
1. EAEko irrati-mapa: saturatua, erdalduna eta estatu-kateena
Euskal Autonomia Erkidegoko irrati-mapa nolakoa den definitu beharko bagenu,
hiru hitz erabiliko genituzke: saturatua, erdalduna eta estatu-kateena, alegia. Satura-
tua dago, asko baitira lizentzia gabe emititzen duten irratiak, ez baitaude emititzen
duten irrati guztientzat lizentzia nahikorik. Erdalduna da, EAEn diharduten irrati ge-
hienek gaztelera hutsez emititzen dutelako, edo kasurik hoberenetan, euskarari tarte
txiki-txikia eskaintzen diotelako. Eta estatu-kateena da, estatu-kateak baitira- kasu
askotan komunikazio talde indartsuen (Prisa, Vocento,...) barnean kokatzen diren
estatu-kateak- EAEko dialaren gehiengoa okupatzen dutenak, bereziki lizentziarekin
emititzen duten irratien artean.
EAEan entzungai diren irrati publikoei dagokienez, alde batetik, RTVEko kateak
daude: Radio 1, Radio Clásica, Radio 3 eta Radio 5 Telenoticias. Denek gaztelera
hutsez emititzen dute. Bestalde, autonomia mailako EITBko irratiak ditugu: Radio
Euskadi eta Radio Vitoria, gazteleraz emititzen dutenak; Euskadi Irratia eta Gaztea,
euskara hutsez emititzen dutenak; eta EITB Irratia, elebiduna dena.
Azkenik, udal irratiak daude. Udal irratiek arautegi propioa daukate, martxoaren
22ko 138/1994 Dekretua, alegia. Zaila da EAEan zenbat udal irrati dauden zehaztea.
Hasiera batean espero baino udal gutxiagok eskatu zuten udal irrati bat kudeatzeko
lizentzia. Baina, badira lizentzia eskatu gabe, irrati bat babestu duten udalak. Gaine-
ra, batzuek zuzenean irratia kudeatzen dute, beste batzuk, berriz, irratiaren kudeake-
ta enpresa edo elkarte baten esku uzten dute.
Dena dela, guztira, EAEn hamahiru udal irrati daudela esan dezakegu: sei Bi-
zkaian (Bermeon, Getxon, Gorlizen, Durangon, Elorrion eta Enkarterrietan); beste
sei Gipuzkoan (Oñatin, Arrasaten, Villabonan, Idiazabalen, Beasainen eta Oiartzu-
nen) eta bakarra, berriz, Araban (Laguardian). Ondorengo taulan ikus dezakegu eus-
karak kasu honetan daukan lekua:
1. taula: Euskararen presentzia EAEko udal irratietan
Euskaraz Gazteleraz Guztira
Bizkaia 2 4 6
Gizpuzkoa 6 0 6
Araba 0 1 1
Guztira 8 5 13
Iturria: norberak egindako taula “Tokiko irratiak, herri-partaidetasunaren guneak” izeneko artikuluan
agertutako datuak kontuan hartuta (Gutiérrez Paz, 1996).
The Radio is dead. Long live the Radio!
359