Radio is dead-Long live the Radio.pdf - Universidad del País Vasco

Irati Agirreazkuenaga
beraien nortasun eta egunerokotasunaren analisian edota audientzia taldeen nolakotasunaren
definizioan. Azken taldearen kasuan, behin ikus-entzule edo irakurle talde
adierazgarria identifikatu, eta inkesta edo galdetegiak azterketa antropologikoarekin
konbinatuz hedabide horren audientziaren perfil identitarioa ateratzea litzateke helburua.
Identitate nazionalen eraikuntza ikuspegi diskurtsibo batetik aztertuta, Critical
Discourse Analysis (CDA) edo diskurtsoaren analisi kritikoa deritzon metodoa
erabili daiteke (Sheyholislami, 2010); Hall-ek nazio-nortasunen eraikuntza diskurtsiboan
elkarri lotuta ageri diren lau elementu komun agertzen ditu: Bizitzaren molde
kulturaletan ageri den espiritu edo jite nazionala; partekatutako memoria historikoa;
etorkizuneko garapena aurreratzea; jatorri, denborazkotasun, iraute eta tradizioan
egindako enfasia (Hall, 1996). Hedabideek sortzen dituzten mezuak aztertzeko
teorietan nabarmentzekoa dugu Identitate Sozialaren Teoria (SIT, Social Identity
Theory), komunikabideek gai konkretu batzuekiko helarazten dituzten ideien eta
pertzepzio sozialen arteko harremanak aztertzen dituena. Teoria honek, gizabanako
bat talde edo kategoria baten partaide denean, partaidetza horrekin erlazionatutako
portaera arauek eta partekatutako jarrerek hornitzen dutela gizabanako horrek bere
buruaz duen auto-kontzeptua iradokitzen du (Billig eta Tajfel, 1973; Hogg, Terry,
eta White, 1995). Partaide izatean eskuratzen diren jarrera horiek, haiei esleitutako
balioekin batera, identitate sozial izena hartzen dute (Tajfel, 1978), eta konparazio
sozialetan erabiltzen dira talde bakoitzak bere berezitasunak positiboki bultzatzeko
(Abrams y Hogg, 1990). Teoria honen aplikazioan oinarritu zuen bere lana esaterako,
Dana E. Mastro-k (2003), zeinaren bitartez baieztatu nahi zuen askotan telebistak
talde nagusienen gizarte arauak indartzen dituela, ikusmolde zehatz batzuk
indartu eta gutxiengoenganako sinesmenetan eraginez. Teoria honek aplikazio aukera
zabala izan ez arren, hedabideek identitate sozialen hobekuntza eta garapenean
duten zeregina ulertzeko eskema kontzeptuala eskaintzen duela esan daiteke, baita
nortasun desberdinek jarreran eragiteko duten indarra neurtzeko ere (Coover, 2001).
Dena den, teoria hau kontuan hartzen dituzten azterketek bi talderen arteko konparaketak
bideratzen dituzte sarrienik –gutxituan eta nagusian.
Hizkuntza gutxituak darabilten hedabideen inguruko azterketek alor askotan egin
ditzakete ekarpen baliotsuak, esaterako, gatazka kulturalen auzietan, hizkuntza desberdinen
erabilpena hedabideetan, hedabide publiko eta pribatuen finantzaketaren
arteko kontrasteetan, hedabideak eta identitatea, hedabideak eta politika, interneteen
erabilera, etab.
Identitate mota desberdinekin topo egin dezakegun bezalaxe, identitate erlijiosoak,
etnikoak eta linguistikoak, interesgarria da herrialde multinazional deritzenak
–nazio askotakoak-, multietniko deritzenetatik –etnia askotakoak- desberdintzea.
Lehenengoen kasuan, bai beharrizanez bai libreki, talde nazionalak gizartean barne-
344
The Radio is dead. Long live the Radio!