Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

130 ISIS ONTSLUIERD
eniging van die twee beginselen wordt Viråj, de zoon, geboren.’ 1
Geen enkele christelijke kerkvader kon onbekend zijn geweest met
deze symbolen in hun fysieke betekenis, want in dit laatste aspect werden
ze aan de onwetende menigte gegeven. Bovendien waren ze allen slim
genoeg om een vermoeden te hebben van de occulte symboliek die deze
beelden bevatten, hoewel ze niets konden weten over de aard van de afsluitende
rituelen, omdat geen van hen – misschien met uitzondering van
Paulus – was ingewijd. Iedereen die deze mysteriën bekendmaakte, werd
ter dood gebracht, ongeacht zijn of haar geslacht, nationaliteit of geloof.
Een chris telijke kerkvader zou evenmin veilig zijn voor een ongeval als
een hei dense mysta of de muvsth~.
Ook al kwamen er in de aporrheta, of inleidende mysteriën, hande -
lingen voor die misschien aanstootgevend waren voor de kuisheid van een
christelijke bekeerling – hoewel we twijfelen aan de oprechtheid van zulke
beweringen – toch was hun mystieke symboliek volkomen toereikend om
de verrichtingen vrij te spreken van elke beschuldiging van losbandigheid.
Zelfs de episode van de matrone Baubo – van wie de vrij excentrieke manier
van troosten in de kleine mysteriën onsterfelijk werd gemaakt – wordt door
onpartijdige mystagogen heel natuurlijk verklaard. Ceres-Demeter en haar
aardse omzwervingen om haar dochter te zoeken zijn de euhemeristische
beschrijvingen van een van de meest metafysisch-psychische onderwerpen
die ooit door de menselijke geest zijn behandeld. Het hemelse visioen van
de bevrijde ziel van de ingewijde in het laatste uur, waarin de manier wordt
beschreven waarop de ziel die nog niet geïncarneerd is geweest, voor de
eerste keer afdaalt in de stof, verbergt het transcendente verhaal van de ingewijde
zieners. ‘Gezegend is hij die heeft gezien waarmee men zich gewoonlijk
bezighoudt in de onderwereld; hij kent zowel het einde van het leven als
zijn goddelijke oorsprong uit Jupiter’, zegt Pindarus. 2 Taylor toont op gezag
van meer dan één ingewijde aan dat de
(112)
dramatische opvoeringen van de kleine mysteriën door hun stichters
bedacht waren om occult de toestand weer te geven van de ongezuiverde
ziel die bekleed is met een aards lichaam, en omsloten is door een
stoffelijk en fysiek omhulsel . . . dat de ziel door haar vereniging met het
lichaam moet sterven, tot ze door de filosofie is gezuiverd. 3
1
Manu, boek 1, ßloka 32. Als Sir W. Jones de noordelijke ‘Manu’ vertaalt, geeft
hij dit vers als volgt weer: ‘Na haar eigen substantie te hebben verdeeld, werd de
machtige kracht half mannelijk, half vrouwelijk, of actieve en passieve natuur; uit
die vrouwelijke natuur bracht hij VIRÅJ voort.’
2
In Clemens van Alexandrië, Stromateis, 3:3.
3
Thomas Taylor, Eleusinian and Bacchic Mysteries, 4de ed., blz. 34-5.