Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

678 ISIS ONTSLUIERD
religie van de brahmanen, lama’s en bonzen in het openbaar volledig zwart
te maken; en het staat laatstgenoemden niet altijd vrij hen te antwoorden.
Men noemt dit het verspreiden van het weldadige licht van het christendom
en de beschaving in de duisternis van het heidendom!
En toch zien we dat deze aanmatigingen – die lachwekkend zouden
kunnen overkomen als ze niet zo noodlottig waren voor miljoenen van
onze medemensen die slechts vragen om met rust te worden gelaten – al in
de 17de eeuw volkomen werden erkend. We zien dezelfde geestige De la
Loubère, onder het voorwendsel van vrome sympathie, aan de kerkelijke
autoriteiten in zijn vaderland 1 enkele hoogstmerkwaardige voorschriften
geven, die de ziel van het jezuïtisme belichamen. Hij zegt namelijk:
(578)
Uit wat ik over de opvattingen van de oosterlingen heb gezegd, kan
men gemakkelijk opmaken hoe moeilijk het is hen tot de christelijke
religie te bekeren, en hoe belangrijk het is dat de missionarissen die
het evangelie in het Oosten verkondigen, volledig op de hoogte zijn
van de gewoonten en het geloof van die mensen. Want, omdat de apostelen
en eerste christenen, toen God hun prediking door zoveel won -
deren steunde, niet ineens alle mysteriën die wij koesteren aan de
heidenen bekendmaakten, maar de kennis van dingen die hen zouden
kunnen choqueren lange tijd voor hen en voor de catechisanten zelf
verborgen hielden, lijkt het me volkomen redelijk dat de missiona -
rissen, die niet de gave hebben om wonderen te verrichten, niet on -
middellijk alle mysteriën en gebruiken van het christendom aan de
oosterlingen onthullen.
Het zou bijvoorbeeld, als ik me niet vergis, niet geschikt zijn hun
zonder veel omzichtigheid het vereren van heiligen te verkondigen; en
wat kennis over Jezus Christus betreft, geloof ik dat het nodig is op dit
punt wat met hen te schipperen, als ik het zo mag zeggen, en hun niet
over het mysterie van de incarnatie te vertellen, voordat men hen heeft
overtuigd van het bestaan van een scheppende God. Want hoeveel kans
heeft men in de eerste plaats om de Siamezen te overtuigen Sommona-
Codom, Pra Mogla en Pra Scaribout van de altaren te verwijderen, en er
1
A New Historical Relation of the Kingdom of Siam, blz. 140-1. Het rapport van
De la Loubère aan de koning was, zoals we zien, opgesteld in 1687-1688. Hoezeer
zijn raad aan de jezuïeten, om bij het verkondigen van het christendom aan de
Siamezen dingen te verzwijgen en te veinzen, hun goedkeuring kreeg, wordt aangetoond
in het op een andere plaats geciteerde fragment uit de door de jezuïeten van
Caen voorgestelde these (Thesis propugnata in regio Soc. Jes. Collegio, celeberrimae
Academiae Cadoniensis, vrijdag 30 jan. 1693) met de volgende inhoud: ‘de
paters van de Sociëteit van Jezus huichelen evenmin wanneer ze de gebruiken en
gewoonten van de Siamese talapoins aannemen’. Na vijf jaar had het kleine stukje
zuurdesem van de ambassadeur alles doortrokken.