Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

GEHEIMEN VAN DE KABBALA 291
het tot heiligschennis verklaard – waarop zware straffen stonden, vaak de
doodstraf – om te proberen datgene te begrijpen wat de kerk gemakshalve
tot de rang van een goddelijk mysterie had verheven. Maar sinds de bijbelcritici
zich hebben voorgenomen ‘het huis op orde te brengen’, is de zaak
volledig omgekeerd. Nu komen uit alle streken van de aarde heidense
schuldeisers om op te eisen wat hun toekomt, en men begint te vermoeden
dat de christelijke theologie volledig bankroet is. Dat is het treurige resultaat
van het fanatisme van de ‘orthodoxe’ sekten, die – om een uitdrukking
te gebruiken van de schrijver van The History of the Decline and Fall of the
Roman Empire – nooit zoals de gnostici ‘de beleefdsten, de geleerdsten en
de rijksten van hen die zich christenen noemen’ zijn geweest. En al ‘roken’
ze niet allemaal ‘naar knoflook’, zoals Renan beweert, aan de andere kant
is geen van deze christelijke heiligen ooit ervoor teruggedeinsd om het
bloed van zijn medemensen te laten vloeien, indien hun opvattingen niet
met zijn eigen mening overeenkwamen.
Zo werden dus al onze filosofen door het onwetende, bijgelovige volk
weggevaagd. De philalethen, de minnaars van de waarheid, en hun eclectische
school gingen ten onder; en daar waar de jeugdige Hypatia de hoogste
filosofische leringen had onderwezen, en waar Ammonius Saccas had
verklaard dat ‘het enige wat Christus voor ogen stond, was de wijsheid van
de Ouden in haar oorspronkelijke zuiverheid te herstellen, het overal heersende
bijgeloof in te perken . . . en een einde te maken aan diverse onjuistheden
die in de verschillende volksreligies 1 waren geslopen’ – daar ging
volgens ons de oiJ polloiv2 van het christendom grof tekeer. Niet langer
heersten de leringen opgetekend uit de mond van de ‘door God onder -
wezen filosoof’, maar andere, verkondigd door de incarnatie van een heel
wreed, duivels bijgeloof.
Hiëronymus schreef:
(250)
Indien uw vader op uw drempel gaat liggen, indien uw moeder voor
uw ogen de boezem ontbloot die u heeft gezoogd, trap dan op uw vaders
levenloze lichaam, trap op uw moeders boezem, en snel met droge en
onbewogen ogen naar de Heer die u roept! 3
Deze zin wordt geëvenaard, zo niet overtroffen, door een andere, in
dezelfde geest uitgesproken. Hij is afkomstig van een andere kerkvader uit
de eerste tijd van de kerk, de welsprekende Tertullianus, die hoopt dat alle
‘filosofen’ in het gehenna-vuur van de hel terechtkomen.
1
Mosheim, An Ecclesiastical History, Dublin, 1767, cent. 2, deel 2, hfst. 1, §8.
2
De volksmenigte.
3
Epistola XIV: Ad Heliodorum Monachum, §2.