Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

328 ISIS ONTSLUIERD
(279)
weten kunnen komen dat volgens de opvatting van de ontwikkelde ‘heiden’
de spirituele of innerlijke mens iets anders is dan zijn aardse fysieke
omhulsel. Die fysieke natuur, die grote combinatie van samenhangende
fysieke krachten die langzaam op weg is naar volmaking, moet gebruik -
maken van het beschikbare materiaal; al voortgaande schept ze telkens
nieuwe vormen. Ten slotte zet ze de kroon op haar werk bij de mens, en
alleen hem biedt ze aan als een waardige tabernakel om door de godde lijke
geest te worden overschaduwd. Maar deze omstandigheid geeft de mens
niet het recht te beschikken over leven en dood van de dieren die op de
schaal van de natuur lager staan dan hijzelf, of het recht hen pijn te doen.
Integendeel. De mens is begiftigd met een ziel – die elk dier, en zelfs elke
plant, in meerdere of mindere mate bezit – maar heeft ook zijn onsterfe -
lijke met rede begiftigde ziel, of nous, die hem in edelmoedigheid minstens
de gelijke zou moeten maken van de olifant, die zo voorzichtig loopt om
zwakkere wezens dan hijzelf niet te verpletteren. En het is dit gevoel dat
zowel brahmanen als boeddhisten ertoe brengt ziekenhuizen te bouwen
voor zieke dieren, en zelfs voor insecten, en toevluchtsoorden in te richten
waar ze oud kunnen worden. Vanuit ditzelfde gevoel offert de gelovige jain
de helft van zijn leven op aan het wegvegen van de hulpeloze kruipende
insecten op zijn pad, in plaats van achteloos het kleinste wezen van het
leven te beroven; en door dit gevoel van de hoogste welwillendheid en
vriendelijkheid tegenover de zwakkere wezens, hoe verachtelijk het schepsel
misschien ook is, komen ze ook ertoe één van de natuurlijke vormveranderingen
van hun eigen tweevoudige aard te eren, en zo ontstond later
het volksgeloof in metempsychose. In de Veda’s is daarvan geen spoor te
vinden; en omdat de ware interpretatie van de leer die in Manu en de heilige
boeddhistische boeken uitvoerig wordt besproken, vanaf het begin
beperkt is gebleven tot de geleerde priesterkasten, hoeven de onjuiste en
dwaze volksdenkbeelden daarover geen verwondering te wekken.
Het is gebruikelijk om mensen die in de overblijfselen van de oudheid
het bewijs zien dat de moderne tijd weinig aanspraak op oorspronkelijkheid
kan maken, te beschuldigen van overdrijvingen en het verdraaien van
feiten. Maar de onbevooroordeelde lezer kan moeilijk beweren dat het
bovenstaande een toepasselijk voorbeeld daarvan is. Er bestonden al aanhangers
van de evolutieleer vóór de dag dat men in de Bijbel de mythische
zo zal de beschaafde mens van deze tijd ten slotte, op basis van de werking van de
onvermijdelijke wet van noodzakelijkheid, eveneens door soortgelijke nakomelingen
worden opgevolgd. Indien we de toekomst mogen beoordelen naar het heden,
dan schijnt het beslist mogelijk te zijn dat een zo niet-spirituele en materialistische
groep als onze natuurkundigen eerder zullen eindigen als apen dan als serafijnen.