Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

184 ISIS ONTSLUIERD
(158)
verklaren de brahmanen zulke legenden die de goddelijke waardigheid van
de spirituele wezens – goden genoemd – zouden kunnen aantasten, door ze
aan måyå of illusie toe te schrijven.
Een volk dat ontelbare eeuwen is grootgebracht en op gegroeid te midden
van alle paranormale verschijnselen waarover be schaafde (!) vol -
keren lezen, maar die ze als ongelooflijk en waardeloos verwerpen, kan
moeilijk verwachten dat zijn religieuze stelsel zelfs maar wordt begrepen
– laat staan gewaardeerd. De diepzinnigste en meest trans cendentale
bespiegelingen van de metafysici van de oudheid in India en andere landen
zijn alle gebaseerd op dat grote boeddhistische en brahmaanse beginsel
dat ten grondslag ligt aan al hun religieuze metafysica – illusie voor
de zintuigen. Alles wat eindig is, is illusie; alles wat eeuwig en oneindig
is, is werkelijkheid. Vorm, kleur, dat wat we horen en voelen, of met onze
sterfelijke ogen zien, bestaat alleen voor zover het ieder van ons via onze
zintuigen kan bereiken. Het heelal bestaat voor een blind geborene niet in
vorm of kleur, maar in de latentie daarvan (in de zin van Aristoteles), en
is een werkelijkheid voor de spirituele zintuigen van de blinde. We leven
allen onder de machtige heerschappij van de verbeelding. Alleen de hoogste
onzichtbare originelen die uit het denken van het on bekende zijn ge -
emaneerd, zijn werkelijke, bestendige wezens, vormen en denkbeelden;
op aarde zien we slechts hun weerspiegelingen – meer of minder juist, en
altijd afhankelijk van de fysieke en verstandelijke structuur van de mens
die ze ziet.
Ontelbare eeuwen vóór onze jaartelling drukte de hindoemysticus
Kapila, die door veel wetenschappers als een scepticus wordt beschouwd
omdat ze hem met hun gebruikelijke oppervlakkigheid beoordelen, dit
denkbeeld prachtig uit in de volgende woorden:
De [fysieke] mens betekent zo weinig dat bijna niets hem zijn eigen
bestaan en het bestaan van de natuur kan bewijzen. Misschien hebben
dat wat we als het heelal beschouwen en de verschillende wezens waaruit
het schijnt te zijn samengesteld, niets werkelijks, en zijn ze slechts
het product van de voortdurende illusie – måyå – voor onze zintuigen.
En in onze tijd herhaalt Schopenhauer dit filosofische denkbeeld dat nu
10.000 jaar oud is: ‘De natuur bestaat niet per se. . . . De natuur is de oneindige
illusie voor onze zintuigen.’ Kant, Schelling en andere metafysici
hebben hetzelfde gezegd, en hun school houdt aan dit denkbeeld vast. De
voorwerpen van de zintuigen, die altijd bedriegelijk en veranderlijk zijn,
kunnen niet werkelijk zijn. Alleen de geest is onveranderlijk, en dus geen
illusie. Dit is een zuiver boeddhistische leer. De religie van de gnosis (ken-