Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

696 ISIS ONTSLUIERD
De Sånkhya zegt dat de ziel [d.w.z. het astrale lichaam] de vol -
gende vermogens heeft: inkrimpen tot een kleine massa die overal in
kan doordringen; uitzetten tot een reusachtig lichaam; heel licht worden
(langs een zonnestraal opstijgen naar de zonneschijf); organen bezitten
die tot op onbeperkte afstand kunnen reiken, zodat men bijvoorbeeld
met zijn vingertop de maan kan aanraken; een onweerstaanbare wil (bijvoorbeeld
om even gemakkelijk in de aarde te kunnen zinken als in
water); de heerschappij over alle levende en levenloze dingen; het vermogen
de loop van de natuur te wijzigen, en om elke wens in vervulling
te doen gaan.
(593)
Vervolgens geeft hij de respectieve namen van die vermogens:
Die vermogens worden genoemd: 1. añiman; 2. mahiman; 3. laghiman;
4. gariman; 5. pråpti; 6. pråkåmya; 7. vaßitva; 8. ìßitva, of god -
delijke kracht. Het vijfde is het voorspellen van toekomstige
gebeurtenissen, het verstaan van talen die men niet kent, het genezen
van ziekten, het raden van onuitgesproken gedachten, het begrijpen van
de taal van het hart. Het zesde is het vermogen om ouderdom te veranderen
in jeugd. Het zevende is het vermogen om mensen en dieren te
mesmeriseren en te doen gehoorzamen; het is het vermogen om hartstochten
en emoties te bedwingen. Het achtste vermogen is de spirituele
toestand; de afwezigheid van de bovengenoemde zeven vermogens
toont aan dat de yogì in deze toestand vervuld is van God.
Er waren geen geschriften, openbaar of geheim, die men als zo
gezaghebbend, of zozeer als het laatste woord, beschouwde als de leer
van de ziel. Sommige rishi’s schijnen de grootste nadruk op deze bovenzinnelijke
bron van kennis te hebben gelegd. 1
Sinds de grijze oudheid is de mensheid als geheel altijd overtuigd
geweest van het bestaan van een persoonlijke spirituele entiteit binnen de
persoonlijke fysieke mens. Deze innerlijke entiteit was min of meer goddelijk,
naarmate ze dichter bij de top – christos – stond. Hoe hechter de
band was, des te verhevener was het lot van de mens, en des te ongevaarlijker
waren de uiterlijke omstandigheden. Dit geloof is geen fanatisme of
bijgeloof, maar alleen een altijd aanwezig instinctief besef van de nabijheid
van een andere spirituele en onzichtbare wereld, die, al is ze subjectief
voor de zintuigen van de uiterlijke mens, volmaakt objectief is voor
het innerlijke ego. Verder geloofden ze dat er uiterlijke en innerlijke
omstandigheden bestaan die de vastberadenheid van onze wil tot handelen
beïnvloeden. Ze verwierpen het fatalisme, want dit houdt het blinde-
1
Pyårichånda Mitra, ‘The psychology of the Åryas’, in Human Nature, maart
1877.