Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

CHRISTELIJKE MISDADEN EN HEIDENSE DEUGDEN 85
Dit is historisch. Bayle 1 wijst erop dat de roomse kerk, wanneer ze niet
langer kan ontkennen dat er valse relikwieën hebben bestaan, haar toevlucht
neemt tot sofisterij, en antwoordt dat indien onechte relikwieën
wonderen hebben teweeggebracht, dit gebeurt ‘door de goede intenties van
de gelovigen, die op die manier van God een beloning kregen voor hun
goede geloof’! Dezelfde Bayle toont aan de hand van talrijke voorbeelden
aan dat, telkens wanneer was bewezen dat van dezelfde heilige (zoals bij
St. Augustinus) er op verschillende plaatsen een aantal lichamen, of drie
hoofden, of drie armen waren, en werd gezegd dat ze toch niet alle echt
konden zijn, het koele, onveranderlijke antwoord van de kerk was dat ze
alle echt waren, want ‘God had ze vermenigvuldigd en op wonderbaar lijke
wijze gereproduceerd tot grotere eer van zijn heilige kerk’! Met andere
woorden, ze wilden de gelovigen laten denken dat het lichaam van een
gestorven heilige door een goddelijk wonder de fysiologische eigenschappen
van een rivierkreeft kan verkrijgen!
We vermoeden dat men moeilijk afdoende zou kunnen bewijzen dat de
visioenen van katholieke heiligen in een bepaald geval beter of betrouwbaarder
zijn dan de meeste visioenen en voorspellingen van onze huidige
‘mediums’. De visioenen van Andrew Jackson Davis zijn – hoezeer onze
critici hem misschien ook bespotten – veel filosofischer, en veel meer in
overeenstemming met de moderne wetenschap dan de bespiege lingen van
Augustinus. Overal waar de visioenen van Swedenborg, de grootste ziener
van de laatste tijd, afwijken van de filosofie en wetenschappelijke waarheid,
komen ze het meest overeen met de theologie. Ook zijn deze visioenen
volstrekt niet minder nuttig voor de wetenschap of de mensheid dan
die van de grote orthodoxe heiligen. Over het leven van St. Bernardus
wordt verteld dat hij, toen hij eens op een kerstavond in de kerk was, bad
dat het juiste uur van Christus’ geboorte hem zou worden geopenbaard; en
toen ‘het ware en juiste uur kwam, zag hij het goddelijke kindje in zijn
kribbe verschijnen’. Wat jammer dat het goddelijke kind zo’n gunstige
gelegenheid niet aangreep om de juiste dag en het juiste jaar van zijn dood
vast te leggen, en daardoor een einde te maken aan de controverses
van zijn zogenaamde geschiedschrijvers. De Tischendorfs, Lardners en
Colenso’s, en evenzovele katholieke theologen, die bij hun vruchteloze
zoektocht vergeefs het merg uit de historische verslagen en hun eigen hersenen
hebben geperst, zouden dan ten minste iets hebben om de heilige
dankbaar voor te zijn.
Zoals de feiten er liggen, moeten we wel in wanhoop tot de conclusie
komen dat de meeste zaligmakende en goddelijke visioenen van De Gulden
1
Dictionnaire historique et critique, Londen, Rotterdam, 1697.
(73)