Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

VROEGCHRISTELIJKE KETTERIJEN EN GEHEIME GENOOTSCHAPPEN 381
geleerden, zolang ze hun eigen gedragslijn volgen, ooit toegang krijgen tot
de juiste boeken? We betwijfelen dit. Vraag elke betrouwbare hindoe wat
de zendelingen hebben gedaan met die manuscripten die ongelukkiger -
wijze in hun handen vielen, en vraag u dan af of we de Indiërs kunnen verwijten
dat ze de ‘goden van hun voorouders’ voor ontheiliging proberen
te behoeden.
Irenaeus en zijn school moesten hard vechten tegen de gnostici om
hun terrein te behouden. Dat was ook het lot van Eusebius, die zich wanhopig
het hoofd erover brak hoe hij zich van de essenen kon ontdoen. De
manieren en gewoonten van Jezus en zijn apostelen vertoonden een te
grote gelijkenis met deze sekte om dit feit onverklaard te laten. Eusebius
probeerde de mensen te laten geloven dat de essenen de eerste christenen
waren. Zijn pogingen werden verijdeld door Philo Judaeus, die, lang voor
er één enkele christen in Palestina was verschenen, een historisch verslag
schreef over de essenen, en hen heel nauwkeurig beschreef. Maar al
waren er geen christenen, lang vóór de christelijke jaartelling waren er
wel chrestenen, en de essenen behoorden daartoe, evenals tot alle an -
dere ingewijde broederschappen, zonder nog maar te spreken over de
Krishñaieten in India. Lepsius toont aan dat het woord nofer chrêstos,
‘goed’, betekent, en dat één van de titels van Osiris, ‘onnofre’ (Un-nefer),
moet worden vertaald met ‘de goedheid van God die is geopenbaard’. 1
Mackenzie verklaart:
Christus werd in die vroege periode niet algemeen vereerd, waarmee
ik bedoel dat Christus nog niet tot een afgod was gemaakt; maar de
verering van Chrêstos – het goede beginsel – was er vele eeuwen aan
voorafgegaan, en overleefde zelfs het algemeen aannemen van het
christendom, zoals blijkt uit monumenten die nog bestaan. . . . Ook hebben
we een inscriptie op een grafsteen uit voorchristelijke tijd (J. Spon,
Miscellanea eruditae, antiquitatis, 10:18:2), ÔUavkinqe Larisaivwn
Dhmovsie, ”Hrw~ Crhstev, Cai`re, en De Rossi (La Roma Sotteranea
Cristiana, deel 1, tav. 21) geeft ons een ander voorbeeld uit de catacomben
– ‘Aelia Chrêste, in Pace’. 2
(324)
En kris betekent, zoals Jacolliot aantoont, in het Sanskriet ‘heilig’. 3
De verdienstelijke listen van de betrouwbare Eusebius 4 bleken dus verloren
moeite te zijn geweest. Hij werd triomfantelijk betrapt door
1
Lepsius, Königsbuch, b. 11, tal. i. dyn. 5, h.p. In 1 Petrus 2:3 wordt Jezus ‘de
Heer Chrêstos’ genoemd.
2
Royal Masonic Cyclopaedia, blz. 206-7.
3
Christna et le Christ, blz. 357.
4
Kerkgeschiedenis, boek 2, hfst. 17.