Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

DE KERK, WAAR IS ZIJ? 17
bedoelde hij ontlichaamde menselijke zondaars) na een bepaalde periode
van straf vergiffenis zullen krijgen, en ten slotte naar de hemel zullen worden
gebracht. 1 Als gevolg van deze en andere soortgelijke ketterijen werd
Origenes vanzelfsprekend verbannen.
Talrijk zijn de geleerde en werkelijk geïnspireerde beschouwingen
geweest over waar de hel zich bevond. Het populairst waren die welke haar
in het centrum van de aarde plaatsten. Op een bepaald moment ontstond er
echter, door toedoen van wetenschappers van die tijd, sceptische twijfel
die het kalme geloof in deze heel verfrissende leerstelling verstoorde.
Zoals Swinden in de 18de eeuw opmerkte, was de theorie op grond van
twee bezwaren onaannemelijk: ten eerste, dat het niet aannemelijk is dat
daar een voorraad brandstof of zwavel was, voldoende om voortdurend
zo’n ziedend vuur te onderhouden, en ten tweede, dat het behoefte moest
hebben aan de stikstofdeeltjes uit de lucht om het te onderhouden. ‘En
hoe’, vraagt hij, ‘kan een vuur eeuwig branden, wanneer alle substantie
van de aarde daardoor geleidelijk zal worden verteerd?’ 2
Deze scepticus was kennelijk vergeten dat St. Augustinus dit probleem
al eeuwen geleden had opgelost. Hebben we niet de verzekering van deze
geleerde theoloog dat de hel zich niettemin in het middelpunt van de aarde
bevindt, want ‘God voorziet door een wonder het centrale vuur van lucht?’
Op dit argument bestaat geen antwoord, en we zullen dus niet proberen het
te weerleggen. 3
De christenen waren de eersten die van het bestaan van Satan een
dogma van de kerk maakten. Toen deze dit eenmaal had vastgesteld, moest
ze meer dan 1700 jaar strijden voor het onderdrukken van een geheimzinnige
kracht; en het was haar beleid het te doen voorkomen dat deze kracht
een duivelse oorsprong heeft. Helaas heeft die kracht, wanneer ze zich
openbaart, onveranderlijk de neiging zo’n geloof te weerleggen door de
belachelijke onevenredigheid die ze vertoont tussen de veronderstelde oorzaak
en de gevolgen. Indien de geestelijkheid de werkelijke macht van de
‘aartsvijand van God’ niet heeft overschat, dan moet men erkennen dat hij
grote voorzorgsmaatregelen neemt om te voorkomen dat hij wordt herkend
als de ‘vorst van de duisternis’ die het op onze zielen heeft voorzien. Indien
de hedendaagse ‘geesten’ al duivels zijn, zoals door de geestelijkheid
wordt verkondigd, dan kunnen het alleen die ‘arme’ of ‘domme duivels’
zijn die volgens Max Müller zo vaak in de Duitse en Noorse verhalen
voorkomen.
(14)
1
Augustinus, De civitate Dei, 21:17; Origenes, De principiis, 1:6.
2
Demonologia, Londen, 1827, blz. 289.
3
Swinden, Op.cit., blz. 75.