Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

580 ISIS ONTSLUIERD
(495)
Verschillende critici hebben dit boek aan Mozes toegeschreven. Maar
het is ouder dan de Pentateuch. Jehovah wordt in het gedicht zelf niet
genoemd; en dat de naam in de inleiding voorkomt, moet worden toe -
geschreven aan óf een fout van de vertalers, óf opzet omdat het later noodzakelijk
was geworden om het polytheïsme in een monotheïstische
godsdienst om te zetten. Daartoe werd het eenvoudige plan gevolgd om de
vele namen van de elohim (goden) aan één enkele god toe te kennen. Zo
staat in een van de oudste Hebreeuwse teksten van Job (in 12:9) de naam
Jehovah, terwijl in alle andere manuscripten ‘Adonai’ staat. Maar in het
oorspronkelijke gedicht komt Jehovah niet voor. In plaats van die naam
vinden we Al, Aleim, Ale, Shaddai, Adonai, enz. Daaruit moeten we dus
concluderen dat óf de inleiding en het nawoord in latere tijd eraan zijn toegevoegd,
wat om verschillende redenen onaannemelijk is, óf dat het evenals
de andere manuscripten is vervalst. Vervolgens zien we dat in dit oude
gedicht de instelling van de sabbat helemaal niet wordt vermeld, maar dat
er veel verwijzingen in staan naar het heilige getal zeven, waarover we
later zullen spreken, en dat het een openhartige bespreking bevat van het
sabaeïsme, het vereren van de hemellichamen dat in die tijd in Arabië wijdverspreid
was. Satan wordt daarin een ‘zoon van God’ genoemd, één uit de
raad die voor God verschijnt, en hem ertoe brengt Jobs trouw op de proef
te stellen. In dit gedicht vinden we helderder en duidelijker dan ergens
anders de betekenis van de naam Satan. Het is een term voor de rol of de
figuur van openbare aanklager. Satan is de Typhon van de Egyptenaren,
die zijn beschuldigingen uitbrult in amenti; een even achtenswaardige rol
als die van het openbaar ministerie in onze tijd; en dat hij later als gevolg
van de onwetendheid van de eerste christenen geheel aan de duivel werd
gelijkgesteld, komt niet door zijn stilzwijgende medewerking.
Het boek Job is een volledige uiteenzetting van de oude inwijdingen en
beproevingen die gewoonlijk aan deze verhevenste van alle cere moniën
voorafgaan. De neofiet ziet zich beroofd van alles waaraan hij waarde
hechtte, en wordt gekweld door een smerige ziekte. Zijn vrouw raadt hem
aan God vaarwel te zeggen en te sterven; er bestond geen hoop meer voor
hem. Drie vrienden verschijnen volgens afspraak op het toneel: Elifaz, de
geleerde Temaniet, vol van de kennis ‘die de wijzen verkondigden op
gezag van hun voorouders . . . aan wie als enigen het land werd gegeven’
(15:18-9); Bildad, de behoudende, die de dingen neemt zoals ze komen, en
van oordeel is dat Job slecht moet hebben gehandeld omdat hij door ziekte
werd gekweld; en Sofar, verstandig en handig in ‘dagelijkse aangelegenheden’,
maar niet innerlijk wijs. 1 Job antwoordt moedig:
1
Job 2:9, 11.