Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

OOSTERSE KOSMOGONIEËN EN BIJBELVERHALEN 225
een God werd beschouwd. Noch vóór noch na zijn dood bewezen ze hem
goddelijke eer. Ze stonden tot hem slechts in een relatie van leerling tot
‘meester’, en spraken hem ook met die term (kuvrio~) aan, zoals de volgelingen
van Pythagoras en Plato vóór hen hun respectieve meesters hadden
aangesproken. Welke woorden Jezus, Petrus, Paulus en anderen misschien
ook in de mond zijn gelegd, er is van hen niets opgetekend dat erop wijst
dat ze hem aanbaden, en ook verklaarde Jezus nooit dat hij en zijn Vader
identiek waren. Hij beschuldigde de farizeeën van het stenigen van hun
profeten, niet van godsmoord. Hij noemde zichzelf de zoon van God, maar
zorgde ervoor herhaaldelijk te verzekeren dat zij allen kinderen waren van
God, die de hemelse Vader was van iedereen. Bij het verkondigen hiervan
herhaalde hij slechts een leer die Hermes, Plato en andere filosofen al eeuwen
tevoren hadden onderwezen. Wat een vreemde tegenstrijdigheid! Men
verlangt van ons dat we Jezus zullen vereren als de ene levende God, en
we zien hem onmiddellijk na zijn opstanding tegen Maria Magdalena zeggen:
‘Ik ben nog niet opgestegen naar mijn Vader, maar ga naar mijn broeders
en zusters en zeg tegen hen dat ik opstijg naar mijn Vader, die ook
jullie Vader is, naar mijn God, die ook jullie God is’! (Johannes 20:17).
Lijkt het erop dat hij zich met zijn Vader vereenzelvigt? ‘Mijn Vader en
jullie Vader, mijn God en jullie God’, betekent dat het zijn wens is om als
volmaakt gelijk aan zijn broeders en zusters te worden beschouwd – meer
niet. Theodoretus schrijft:
De ketters zijn het met ons eens over het begin van alle dingen. . . .
Maar ze zeggen dat er niet één Christus (God) is, maar één boven, en
één beneden. En deze laatste woonde vroeger in velen; maar over Jezus
zeggen ze de ene keer dat hij van God komt, een andere keer noemen ze
hem een GEEST.’ 1
Deze geest is de Christos, de boodschapper van het leven, die soms de
engel Gabriël wordt genoemd (in het Hebreeuws: de machtige van God),
en die bij de gnostici de plaats innam van de logos, terwijl de Heilige Geest
werd beschouwd als het Leven. 2 Bij de sekte van de nazarenen werd de
Spiritus, of Heilige Geest, echter minder eer bewezen. Terwijl bijna alle
gnostische sekten deze beschouwden als een vrouwelijke macht, ongeacht
of ze die Binah, hnyb, Sophia, of het Goddelijke Intellect noemden, was hij
bij de sekte van de nazarenen de vrouwelijke Spiritus, het astrale licht, de
voortbrengster van alle stoffelijke dingen, de chaos in zijn slechte aspect,
troebel gemaakt door de demiurg. Bij de schepping van de mens ‘was er
1
Theodoretus, Haereticorum fabularum compendium, 2:7.
2
Zie Irenaeus, Tegen ketterijen, 1:12:4.