Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

CHRISTENDOM MAAKT KARIKATUUR VAN ESOTERISCH BOEDDHISME 295
ze onbewust de leer van de Syrische bardesanen te onderschrijven dat de
daden van zowel God als mens onderworpen zijn aan noodzakelijkheid.
Het was ongetwijfeld ook overeenkomstig strikte ‘noodzakelijkheid’
dat het christelijke gepeupel met de neoplatonisten zulke korte metten
maakte. In die tijd waren de leringen van de hindoe-naturalisten en ante -
dilu viale pyrrhonisten vergeten, indien ze al ooit bekend waren geweest
aan iemand behalve aan enkele filosofen; en Darwin met zijn moderne ontdekkingen
werd in de voorspellingen zelfs niet genoemd. Hier werd de wet
van het overleven van de geschiktsten omgekeerd; de neoplatonisten
waren vanaf de dag dat ze openlijk de kant van Aristoteles kozen, tot vernietiging
gedoemd.
In het begin van de 4de eeuw begonnen zich groepen mensen te verzamelen
bij de deur van de academie waar de ongelukkige geleerde Hypatia
de leringen van de goddelijke Plato en Plotinus toelichtte, en daardoor het
christendom belemmerde bij het maken van bekeerlingen. Ze verdreef met
te veel succes de mist die hing over de door de kerkvaders uitgevonden
godsdienstige ‘mysteriën’, om als ongevaarlijk te worden beschouwd. Al -
leen dit zou al voldoende zijn geweest om haarzelf en haar volgelingen in
gevaar te brengen. Juist door de leringen van deze heidense filosoof, die de
christenen op zo grote schaal hadden overgenomen om hun anders onbegrijpelijke
stelsel te voltooien, waren zovelen verleid om zich bij de nieuwe
godsdienst aan te sluiten; en nu begon het platonische licht zo hinderlijk
helder op het vrome lapwerk te schijnen dat het iedereen liet zien waaraan
men de ‘geopenbaarde’ leringen had ontleend. Maar er was een nog
groter gevaar. Hypatia had gestudeerd onder Plutarchus, het hoofd van
de Atheense school, en had alle geheimen van de theürgie geleerd. Zolang
ze leefde en de menigte onderwees, konden geen goddelijke wonderen
worden teweeggebracht ten overstaan van iemand die de natuurlijke oor -
zaken kon onthullen waardoor ze plaatsvonden. Haar lot werd bezegeld
door Cyrillus van Alexandrië, wiens welsprekendheid zij overtrof, en wiens
gezag, gebouwd op vernederend bijgeloof, moest buigen voor het hare, dat
was gebaseerd op de rots van de onveranderlijke natuurwet. Het is meer
dan merkwaardig dat Cave, de schrijver van de Lives of the Fathers, het op
grond van Cyrillus’ ‘karakter in het algemeen’ onvoorstelbaar vond dat hij
de moord op haar zou hebben goedgekeurd. Een heilige die het gouden en
zilveren vaatwerk van zijn kerk verkoopt, en dan, na het geld te hebben uitgegeven,
bij zijn proces liegt, zoals hij deed, kan terecht van allerlei zaken
worden verdacht. 1 Bovendien moest de kerk in dit geval strijden voor haar
1
Noot vert.: Deze beschrijving is van toepassing op Cyrillus van Jeruzalem, niet
Cyrillus van Alexandrië. Zie voetnoot blz. 63.
(253)