Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

VROEGCHRISTELIJKE KETTERIJEN EN GEHEIME GENOOTSCHAPPEN 397
zijn gewoonten die van een ingewijde, hetzij Grieks, Chaldeeuws of
magisch, zijn (want de ‘volmaakten’, die de verborgen wijsheid spraken,
behoorden over de hele wereld tot dezelfde school van oeroude kennis),
dan is het moeilijk om aan de logische conclusie te ontkomen dat hij tot diezelfde
groep ingewijden heeft behoord. Het is een armzalig compliment aan
de Allerhoogste hem deze vier evangeliën op te dringen, waarin, terwijl ze
elkaar vaak tegenspreken, geen enkel verhaal, zin of bijzondere uitdrukking
voorkomt waarvan we niet een overeenkomstige versie in de één of andere
oudere leer of filosofie terugvinden. De Almachtige had toch zeker – al was
het maar om latere generaties de huidige verbijstering te besparen – bij zijn
eerste en enige incarnatie op aarde wel iets oorspronkelijks mee kunnen
brengen, iets dat een duidelijke scheidslijn trok tussen hemzelf en de tientallen
geïncarneerde heidense goden die uit maagden waren geboren, allen
verlossers waren geweest, en waren omgebracht, of zich op een andere
manier voor de mensheid hadden opgeofferd.
Aan de emotionele kant van het verhaal zijn al te veel concessies
gedaan. De wereld heeft een minder verheven maar meer betrouwbare
opvatting nodig over een persoon ten gunste van wie ongeveer het halve
christendom de Almachtige heeft onttroond. We trekken niet in twijfel wat
de bekwame, wereldberoemde geleerde in zijn La vie de Jésus zegt, en
evenmin een van zijn historische uitspraken. We zetten alleen vraagtekens
bij enkele ongegronde en onhoudbare beweringen die hun weg langs de
emotionele verteller naar de overigens prachtige bladzijden van het boek
hebben gevonden – een leven, geheel en al op louter waarschijnlijkheden
gebouwd, en toch het leven van iemand die, indien hij als een historisch
persoon wordt opgevat, veel meer aanspraak maakt op onze liefde en verering,
feilbaar als hij is in al zijn grootsheid, dan indien we hem ons voorstellen
als een almachtige God. Alleen in laatstgenoemde rol moet Jezus
door elke eerbiedige denker als een mislukking worden beschouwd.
Ondanks het geringe aantal nog bestaande oude filosofische werken,
was het aantal voorbeelden van volmaakte overeenkomst tussen pythagorische,
hindoe- en Nieuw-Testamentische uitspraken eindeloos. Er is op dit
punt geen gebrek aan bewijzen. Er is een christelijk publiek nodig dat wil
onderzoeken wat men het voorlegt, en gewone eerlijkheid wil tonen bij het
uitspreken van zijn oordeel. Bekrompenheid heeft haar tijd gehad, en haar
grootste kwaad gedaan. ‘We hoeven niet bang te zijn,’ zegt prof. Müller,
‘om bij de wijzen en wetgevers van andere volkeren sporen van de waarheid,
zelfs sporen van de christelijke waarheid, te ontdekken.’ 1
Wie kan, na het lezen van de volgende filosofische aforismen, nog
1
Chips from a German Workshop, 2de ed., 1868, deel 1, blz. 55.