Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

132 ISIS ONTSLUIERD
(113)
vóór de dood van het lichaam ingewijd te worden in de goddelijke waarheden
van het leven na de dood. Halfgoden beneden, en GODEN boven.
Dat was het hoofddoel van de mysteriën die door de theologie als duivels
werden voorgesteld, en door de huidige onderzoekers van de symboliek
worden bespot. Als men niet gelooft dat de mens bepaalde geheime
vermogens bezit die hij door psychologische studie in zichzelf tot de hoogste
graad van ontwikkeling kan brengen, en zo een hiërofant kan worden
die ze onder dezelfde voorwaarden van aardse discipline aan anderen kan
meedelen, dan betekent dit dat men een aantal van de beste, zuiverste en
geleerdste mensen van de oudheid en van de middeleeuwen beschuldigt
van leugens en krankzinnigheid. Wat aan de hiërofant werd toegestaan in
het laatste uur te zien, daarop wordt door hen nauwelijks gezinspeeld.
En toch kenden en bevestigden Pythagoras, Plato, Plotinus, Iamblichus,
Proclus en vele anderen de werkelijkheid van deze geheime vermogens.
En zij allen verkregen, hetzij in de ‘binnenste tempel’, hetzij door
afzonderlijk de theürgie te bestuderen, of door individueel zijn hele leven
aan spirituele inspanningen te besteden, het praktische bewijs van zulke
goddelijke mogelijkheden voor de mens die zijn strijd met het leven op
aarde uitvecht om het leven in de eeuwigheid te verkrijgen. Plato zinspeelt
in de Phaedrus (250b, c) erop wat de laatste epopteia was:
toen we waren ingewijd in die mysteriën die men met recht de meest
gezegende van alle mysteriën kan noemen . . . werden we bevrijd van
de kwellingen van het leed dat ons anders in een toekomstig tijdperk te
wachten staat. Evenzo werden we, als gevolg van deze goddelijke in -
wijding, aanschouwers van volledige, eenvoudige, onveranderlijke en
gezegende visioenen, die zich afspeelden in zuiver licht.
Deze zin toont aan dat ze visioenen, goden, geesten zagen. Zoals Taylor
terecht opmerkt, kan uit al dergelijke passages in de werken van de in -
gewijden worden geconcludeerd ‘dat het verhevenste deel van de epopteia
... bestond in het aanschouwen van de goden zelf, bekleed met schitterend
licht’, 1 of van de hoogste planeetgeesten. De uitspraak van Proclus over dit
onderwerp is ondubbelzinnig:
In alle inwijdingen en mysteriën vertonen de goden vele vormen van
zichzelf, en verschijnen in allerlei gedaanten, en soms wordt zelfs een
vormloos licht van hen vertoond; soms heeft dit licht de vorm van een
menselijke gedaante, en soms verschijnt het in een andere vorm. 2
1
Eleusinian and Bacchic Mysteries, 4de ed., blz. 107.
2
Proclus, Over Plato’s De Staat; vgl. T. Taylor, The Works of Plato, Londen,
1804, deel 3, blz. 328.