Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

VROEGCHRISTELIJKE KETTERIJEN EN GEHEIME GENOOTSCHAPPEN 399
8. ‘Alleen zuiverheid van geest ziet
God’ (Op.cit.) – nog steeds een
geliefde spreuk in India.
8. ‘Gelukkig wie zuiver van hart
zijn, want zij zullen God zien’
(Mattheus 5:8).
Plato maakte geen geheim van het feit dat hij zijn beste filosofische
leringen van Pythagoras had, en dat hijzelf slechts de eerste was die ze tot
een stelsel ordende, waarbij hij deze af en toe verweefde met zijn eigen
metafysische bespiegelingen. Maar Pythagoras zelf verkreeg zijn diep -
zinnige leringen eerst van de nakomelingen van Mochus, en later van de
Indiase brahmanen. Hij was ook ingewijd in de mysteriën bij de hiërofanten
van Thebe, de Perzische en Chaldeeuwse magiërs. Zo volgen we stap
voor stap het spoor van de meeste van onze christelijke leringen tot hun
oorsprong in Centraal-Azië. Als we uit het christendom de persoonlijkheid
van Jezus – zo verheven door haar ongeëvenaarde eenvoud – weglaten,
wat blijft er dan van over? De geschiedenis en de vergelijkende godsdienstwetenschap
geven dan het droevige antwoord: ‘Een uiteenvallend
skelet, gevormd uit de oudste heidense mythen!’
Terwijl de mythische geboorte en het leven van Jezus een getrouwe
kopie zijn van die van de brahmaanse Krishña, komt zijn historische rol
van godsdiensthervormer in Palestina overeen met het voorbeeld van
Boeddha in India. De grote overeenkomst van hun menslievende en spirituele
aspiraties, en ook van uiterlijke omstandigheden, is in meer dan één
opzicht heel opvallend. Hoewel Boeddha de zoon van een koning was, terwijl
Jezus slechts een timmerman was, behoorde eerstgenoemde door zijn
afkomst niet tot de hoge brahmaanse kaste. Evenals Jezus was hij ontevreden
over de dogmatische geest van de religie van zijn land, de onverdraagzaamheid
en huichelarij van de geestelijkheid, hun uiterlijke vertoon van
vroomheid, en hun nutteloze ceremoniën en gebeden. Evenals Boeddha
met kracht de traditionele wetten en regels van de brahmanen overtrad, zo
verklaarde Jezus de oorlog aan de farizeeën en de trotse sadduceeën. Wat
de nazarener als gevolg van zijn nederige geboorte en positie deed, deed
Boeddha als een vrijwillige boetedoening. Hij reisde rond als bedelmonnik,
en in zijn latere leven zocht hij – wederom evenals Jezus – bij voorkeur het
gezelschap van tollenaars en zondaren. Beiden streefden naar zowel maatschappelijke
als religieuze hervorming; beiden gaven de doodsteek aan de
oude religies van hun land, en werden stichters van een nieuwe.
Max Müller zegt hierover:
(339)
De hervorming van Boeddha had oorspronkelijk veel meer een
maatschappelijk dan een religieus karakter. . . . De belangrijkste elementen
van de boeddhistische hervorming zijn altijd haar maatschappe-