Isis ontsluierd - Blavatsky - 2. Religie

DE KERK, WAAR IS ZIJ? 43
derde gevolg van de emanerende energie van de godheid. De stoffelijke
wereld ontvangt zijn vorm door de onmiddellijke werking van krachten
die ver beneden de eerste bron van het zijn ligt. 1
Beausobre laat Augustinus, de manicheeër, het volgende zeggen:
En indien we onder rasit het actieve beginsel van de schepping verstaan,
in plaats van haar begin, dan zullen we duidelijk inzien dat Mozes
nooit heeft willen zeggen dat de hemel en de aarde de eerste werken van
God waren. Hij zei alleen dat God hemel en aarde schiep door middel
van het beginsel, dat zijn zoon is. Hij doelt niet op de tijd, maar op de
rechtstreekse maker van de schepping. 2
Volgens Augustinus werden er engelen geschapen vóór het uitspansel, en
volgens de esoterische verklaring werden hemel en aarde daarna geschapen,
zich ontwikkelend uit het tweede beginsel of de logos – de schep pende
godheid. ‘Het woord beginsel’, zegt Augustinus, ‘betekent niet dat hemel
en aarde vóór al het andere werden geschapen, want de engelen werden al
eerder geschapen, maar dat God alles deed door middel van zijn wijsheid,
wat zijn woord is, en wat de Bijbel van de christenen het begin noemde,’ 3
waardoor deze de exoterische betekenis van het woord aannam, die aan de
grote menigte was gegeven. De kabbala – zowel de oosterse als de joodse
– toont aan dat een aantal emanaties (de joodse sefiroth) voortkwamen uit
het eerste beginsel, waarvan de voornaamste wijsheid was. Deze wijsheid
is de logos van Philo en Michaël, het hoofd van de gnostische eonen; het
is de Ormazd van de Perzen; Athena, de godin van de wijsheid van de
Grieken die emaneerde uit het hoofd van Zeus en de tweede persoon uit de
christelijke drie-eenheid. De vroegste kerkvaders hoefden hun verbeeldingskracht
niet erg in te spannen; ze vonden een kant-en-klare leer die
gedurende duizenden jaren vóór de christelijke jaartelling deel had uit -
gemaakt van alle theogonieën. Hun drie-eenheid is niets anders dan het trio
van de sefiroth, de eerste drie kabbalistische lichten, waarvan Mozes
Nachmanides zegt dat ‘niemand ze ooit heeft gezien; er is geen enkele
onvolkomenheid in hen, of scheiding tussen hen’. Het eerste eeuwige getal
is de vader, of de Chaldeeuwse oorspronkelijke, onzichtbare en onbegrijpelijke
chaos, waaruit het begrijpelijke voortkwam – de Egyptische Ptah of
‘het beginsel van licht – niet het licht zelf, en het beginsel van leven, hoewel
zelf geen leven’. De wijsheid, waardoor de vader de hemelen schiep, is
(36)
1
A. Rees, Cyclopaedia, art. ‘Kabala’.
2
Histoire critique de Manichée et du Manichéisme, 1734, deel 2, boek 6, hfst. 1,
blz. 291.
3
De civitate Dei [Over de stad van God], 11:32.