Van Monarchie tot Anarchie

Van Monarchie tot Anarchie
als over de kracht en waarheid van hun stellingen. Hoe opvallend was de tegenstelling! De
hervormer, eenvoudig, nederig, standvastig, stond daar in de kracht Gods, met de waarheid
aan zijn zijde; de afgevaardigde van de paus, zelfbewust, overheersend, trots en onre- delik,
leverde geen enkele bewijsgrond uit de Schriften, en riep desniettemin op heftige toon:
“Herroep, of ge zult naar Rome gezonden worden om uw straf te ontvangen.”
Hoewel Luther een vrijgeleide ontvangen had, smeedden de Katholieken een aanslag om
hem te grijpen en gevangen te zetten. Zijn vrienden drongen erop aan, dat, daar het nutteloos
voor hem was om nog langer te vertoeven, hij zonder verwijl naar Wittenberg zou
terugkeren, en dat de grootste zorg moest gedragen worden, dat zijn voornemen geheim zou
blijven. Gevolgelik verliet hij Augsburg te paard v——r het aanbreken van de dag, slechts
van een gids vergezeld, die de magistraat hem verschaft had. Met angstige voorgevoelens
ging hij heimelik door de donkere en stille straten van de stad. Waakzame en wrede
vijanden hadden zijn ondergang besloten. Zou hij aan de strikken ontkomen, die ze voor
hem gespannen hadden ? Dat waren ogenblikken van benauwdheid en ernstig gebed. Hij
kwam bij een kleine poort in de muur van de stad. Die werd hem geopend, en zonder
verhindering ging hij er met zijn gids door. Eenmaal veilig buiten, ver-haastten de
vluchtelingen hun spoed, en v——r de afgevaardigde van Luthers vertrek hoorde, was hij
buiten het bereik van zijn vervolgers. Satan en zijn handlangers waren bedrogen. De man,
die ze in hun macht dachten te hebben, was als een vogel aan de strik van de vogelvanger
ontkomen.
Bij het horen van Luthers ontvluchting was de afgevaardigde buiten zichzelf van
verbazing en toorn. Hij had verwacht, grote eer te behalen door wijsheid en standvastigheid
in zijn onderhandeling met deze rustverstoorder van de kerk, maar zijn hoop werd
beschaamd. Hij luchtte zijn toorn in een brief aan Frederik, de keurvorst van Saksen,waarin
hij Luther bitterlik beschuldigde,en eiste dat Frederik de hervormer naar Rome zenden, of
hem uit Saksen verbannen zou.In zijn verdediging drong Luther erop aan, dat de
afgevaardigde of de paus hem zijn dwalingen uit de Schriften zou tonen, en verbond zich op
het plechtigst, zijn leerstellingen af te zweren, indien ze konden bewezen worden in strijd te
zijn met Gods woord. En hij drukte zijn dankbaarheid aan God uit, dat hij waardig geacht
was, voor zulk een heilige zaak te lijden.
De keurvorst wist nog weinig van de hervormde leer, maar was diep getroffen door de
oprechtheid, kracht en klaarheid van Luthers woorden; en Frederik besloot zijn beschermer
te zullen zijn, totdat er bewezen zou worden, dat de hervormer dwaalde. Antwoordende op
de eis van de afgevaardigde, schreef hij: ” ‘Gij behoorde tevreden te zijn, daar Doktor
Martin te Augsburg voor u verschenen is. Wij verwachtten niet, dat ge hem zoudt trachten te
laten herroepen, zonder hem eerst van zijn dwaling te overtuigen. Geen van de geleerden in
ons vorstendom hebben ons medegedeeld, dat Martins leer goddeloos, antichristelik, of
ketters is.’ De vorst weigerde bovendien om Luther naar Rome te zenden, of hem uit zijn
staten te verbannen.”
92