21.04.2023 Views

Van Monarchie tot Anarchie

En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…

En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />

gemaakt.” Binnen twintig jaren na het eerste landen te Plymouth, hadden zich even zoveel<br />

duizenden Pelgrims in Nieuw-Engeland nedergezet.<br />

Om het doel, dat ze zich voorstelden, te bereiken, “waren ze tevreden met slechts het<br />

allernodigste te verdienen door een leven van spaarzaamheid en vlijt. Ze eisten niets van de<br />

grond, dan hetgeen ze redelikerwijze als loon voor hun werk konden verwachten. Geen<br />

gulden visioen wierp een bedriege- like stralekrans over hun pad. ... Ze waren tevreden met<br />

de langzame doch zekere vooruitgang van hun sociale staatkunde. Ze verduurden geduldig<br />

de ontberingen van de wil-dernis, en bevochtigden de vrijheidsboom met hun tranen en het<br />

zweet van hun aanschijn, <strong>tot</strong>dat hij diep wortel schoot in het land.”De Bijbel werd voor het<br />

fondament van geloof, de bron van wijsheid, en de grondwet van vrijheid gehouden. De beginselen<br />

ervan werden ijverig onderwezen in de ouderlike woning, in de school en in de<br />

kerk, en de vruchten daarvan openbaarden zich in nijverheid, goed verstand, reinheid en<br />

matigheid. Men kon jaren lang in de Puriteinse nederzettingen doorbrengen “zonder een<br />

dronkaard te zien, een vloek te horen, of een bedelaar te ontmoeten.” Alles toonde aan, dat<br />

de grondbeginselen van de Bijbel de zekerste waarborgen van nationale grootheid zijn. De<br />

zwakke en afgezonderde kolonieën groeiden aan <strong>tot</strong> een Unie van machtige Staten; en de<br />

wereld aanschouwde met verwondering de vrede en voorspoed van “een kerk zonder paus,<br />

en een staat zonder koning.”<br />

Doch voortdurend groeide het aantal aan van hen, die zich <strong>tot</strong> de kusten van Amerika<br />

aangetrokken gevoelden, aangespoord door beweegredenen, die zeer verschillend waren van<br />

die van de eerste Pelgrims. Ofschoon primitief geloof en reinheid een grote en vormende<br />

kracht uitoefenden, toch werd de invloed hiervan kleiner en kleiner, naarmate het aantal<br />

aanwies van hen, die slechts naar werelds voordeel zochten. Het reglement, dat door de<br />

eerste kolonisten aangenomen was, om alleen leden van de kerk stemrecht te geven, of toe<br />

te staan, een ambt te bekleden in de burgerlike regering, leidde <strong>tot</strong> uiterst verderfelike<br />

gevolgen. Deze maatregel was genomen als een middel om voor de reinheid van de staat te<br />

waken; maar het gevolg ervan was het bederf van de kerk.<br />

Daar godsdienstige belijdenis de voorwaarde was van stemrecht en ambtsbekleding,<br />

sloten velen, wier enige beweegreden een wereldse gedragslijn <strong>tot</strong> drijfveer had, zich aan de<br />

kerk aan, zonder dat hun hart veranderd was. Aldus was het, dat de kerken voor een groot<br />

deel uit onbekeerde personen bestonden; en zelfs onder de geesteliken waren er, die niet<br />

alleen dwaalleringen geloofden, maar de vernieuwende kracht van de Heilige Geest niet<br />

kenden. Op die wijze traden opnieuw de slechte gevolgen aan het licht, die zo menigmaal in<br />

de kerkgeschiedenis zijn opgemerkt sedert de dagen van Kon- stantijn <strong>tot</strong> op de<br />

tegenwoordige tijd, van pogingen om de kerk op te bouwen met behulp van de staat, of de<br />

hulp van de wereldlike macht in te roepen <strong>tot</strong> steun van het evangelie van Hem, Die<br />

verklaarde: “Mijn koninkrijk is niet van deze wereld.” Vereniging van kerk met staat, in wat<br />

geringe mate ook, brengt in werkelikheid de kerk slechts nader <strong>tot</strong> de wereld, al schijnt het<br />

ook, of de wereld er nader <strong>tot</strong> de kerk door wordt gebracht.<br />

205

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!