Van Monarchie tot Anarchie
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />
onderworpen moet zijn aan de uitspraken Gods.” De protesterenden hadden daarenboven<br />
hun recht uitgesproken om hun overtuigingen van de waarheid vrijelik uit te spreken. Ze<br />
zouden niet slechts geloven en gehoorzamen, maar ook leren wat Gods woord zegt, en ze<br />
ontkenden aan priesters of wereldlike overheden het recht van hen daarin te hinderen. Het<br />
Protest van Spiers was een plechtige verklaring tegen godsdienstige onverdraagzaamheid,<br />
en een bewering van het recht van alle mensen om God te aanbidden volgens de inspraak<br />
van hun eigen geweten.<br />
De verklaring was uitgesproken. Hij stond in het geheugen geschreven van vele<br />
duizenden, en opgetekend in de boeken des hemels, waar geen menselik pogen hem kon<br />
uitwissen. Het ganse evangeliese Duitschland aanvaardde het Protest als de uitdrukking van<br />
zijn geloof. Alom hield men deze verklaring voor een belofte van een nieuw en beter<br />
tijdperk. Een van de vorsten zei <strong>tot</strong> de Protestanten van Spiers: “Moge de Almachtige, die u<br />
genade verleend heeft van een krachtige, vrije en onbevreesde belijdenis af te leggen, u in<br />
diezelfde Christelike standvastigheid bewaren <strong>tot</strong> de dag der eeuwigheid.” Had de<br />
Hervorming, na met enig goed gevolg bekroond te zijn geworden, erin toegestemd, toe te<br />
geven, ten einde de gunst van de wereld te winnen, hij zou ontrouw geweest zijn aan God en<br />
aan zichzelf, en alzo zijn eigen ondergang bewerkt hebben. De ondervinding van die edele<br />
hervormers bevat een les voor alle volgende eeuwen.<br />
Satans wijze van God en Zijn Woord tegen te werken is niet veranderd; hij is er nog<br />
evenzeer tegen, dat de Schriften <strong>tot</strong> levensgids gemaakt worden, als in de zestiende eeuw. In<br />
onze tijd bestaat er een grote afzwerving van die leer en voorschriften, en is het nodig, terug<br />
te keren <strong>tot</strong> het grote Protestantse beginsel,— de Bijbel, en de Bijbel alleen als regel van<br />
geloof en wandel. De Satan werkt nog altijd met alle middelen in zijn macht om<br />
godsdienstvrijheid te verstoren. De antichris- telike macht, welke de ondertekenaars van het<br />
Protest van Spiers verwierpen,zoekt tans met vernieuwde ijver zijn verloren oppergezag te<br />
herstellen. Hetzelfde getrouwe vasthouden aan Gods Woord, dat ten tijde van dat<br />
beslissende ogenblik van de Hervorming aan de dag werd gelegd, vormt ook heden ten dage<br />
nog het enige uitzicht op hervorming. [D’Aubigné, boek 13, Kap. 6.]<br />
Er verschenen tekenen van gevaar voor de Protestanten. Maar tevens waren er bewijzen,<br />
dat Gods hand uitgestrekt was om de getrouwen te beschermen. Het was omstreeks deze tijd,<br />
dat “Melanchton zijn vriend Simon Grynaeus door de straten van Spiers heen haastig naar<br />
de Rijn geleidde, en er bij hem op aanhield, dat hij zonder verwijl zou oversteken.<br />
Laatstgenoemde was verwonderd over zulk een overhaast vluchten. Melanchton antwoordde:<br />
‘Een oud man met een ernstig en plechtig uiterlik, maar die ik niet ken, verscheen v——r<br />
mij en sprak: Binnen een paar minuten zullen er politiedienaren door Ferdinand afgezonden<br />
worden om Grvnaeus te arresteren.’ ”<br />
Die dag was Grynaeus ontroerd geworden door een preek van Faber, een bekende<br />
pausgezinde doktor, en ging aan het eind ervan met hem spreken over het verdedigen van<br />
140
Change language