Van Monarchie tot Anarchie
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />
de loopbaan, die hij zich had voorgenomen te volgen. “Het leven van Christus,” zei hij, “is<br />
te lang voor het volk verborgen gehouden. Ik zal preken over het gehele evangelie naar<br />
Mattheüs, ... en wat ik geef, alleen uit de Schrift putten, de diepte van de woorden peilen,<br />
tekst met tekst vergelijken, en aanhoudend ernstige gebeden opzenden om de betekenis te<br />
mogen verstaan. Ik zal mijn dienst in de kerk wijden aan de eer van God, de lof van Zijn<br />
enige Zoon, de redding van zielen, en hun onderwijs in het ware geloof.” Ofschoon<br />
sommigen van de geesteliken niet met zijn plan instemden, en hem ervan trachtten af te<br />
brengen, bleef Zwingli standvastig. Hij verklaarde, dat hij geen nieuw stelsel dacht in te<br />
voeren, maar zich aan het oude stelsel meende te houden, dat de kerk in vroegere tijden van<br />
grotere zuiverheid had gediend.<br />
Reeds begon er belangstelling te ontwaken in de waarheden, die hij verkondigde, en het<br />
volk kwam in groten getale bijeen om naar zijn prediking te luisteren. Velen, die sedert lang<br />
het kerkgaan opgegeven hadden, bevonden zich onder zijn toehoorders. Hij begon zijn<br />
bediening met de Evange- lieën te openen, en aan zijn hoorders het door de Geest ingegeven<br />
verhaal van het leven, het onderwijs, en de dood van Christus voor te lezen en uit te<br />
leggen. Hier, evenals te Einsiedeln, stelde hij Gods woord voor als het enig onfeilbaar gezag,<br />
en Christus’ dood als het enig volmaakte offer. “Het is <strong>tot</strong> Christus,” sprak hij, “dat ik u<br />
wens te voeren,— <strong>tot</strong> Christus, de ware bron van zaligheid.” Mensen van alle klassen, van<br />
staatsman en geleerde af <strong>tot</strong> handwerksman en landbouwer toe, verdrongen zich om de<br />
prediker. Met diepe belangstelling luisterden ze naar zijn woorden. Hij verkondigde niet<br />
alleen het aanbod van vrije verlossing, maar bestrafte onbeschroomd de slechtheid en het<br />
bederf van die tijd. Velen verlieten de domkerk God verheerlikende. “Deze man,” zeiden ze,<br />
“predikt de waarheid. Hij zal onze Mozes worden, die ons uit deze Egyptiese duisternis zal<br />
uitleiden.” Maar ofschoon zijn arbeid in het eerst met veel toejuiching ontvangen werd,<br />
ontwikkelde er zich later tegenstand. De monniken stonden op om zijn werk te verhinderen,<br />
en zijn leer te veroordelen. Velen hoonden en bespotten hem; anderen behandelden hem met<br />
onbeschoftheid, en begonnen te dreigen. Zwingli echter verdroeg alles geduldig, en sprak:<br />
“Indien we zondaren voor Christus willen winnen, moeten we leren, onze ogen voor veel<br />
dingen te sluiten.”<br />
Omstreeks deze tijd gebeurde er iets, dat de hervorming in de hand werkte. Zekere<br />
Luciaan werd met enige van Luthers geschriften naar Zürich gezonden door een vriend van<br />
het hervormde geloof te Bazel, welke aan de hand gaf, dat de verkoop van deze boeken een<br />
krachtig middel zou kunnen worden om het licht alom te verspreiden. “Overtuig u,” schreef<br />
hij aan Zwingli, “of deze man oordeel en vaardigheid genoeg bezit; als het u blijkt van ja,<br />
laat hem dan van stad <strong>tot</strong> stad, dorp <strong>tot</strong> dorp, vlek <strong>tot</strong> vlek, ja van huis <strong>tot</strong> huis gaan, geheel<br />
Zwitserland door, met de geschriften van Luther; en vooral zijn uitleg van het Onze Vader,<br />
voor leken geschreven. Hoe meer die uitleg bekend wordt, hoe meer kopers er voor zullen<br />
komen.” Op die wijze drong het licht door.<br />
120
Change language