Van Monarchie tot Anarchie

Van Monarchie tot Anarchie
Op tijden,wanneer God de boeien van onwetendheid en bijgeloof begint te verbreken, is
het dat de Satan met de grootste kracht werkt om de mensen in donkerheid te hullen, en hun
kluisters nog vaster te klinken. Terwijl er in verschillende landen mannen opstonden, die het
volk vergiffenis en rechtvaardigmaking door het bloed van Christus voorstelden, begaf
Rome zich met vernieuwde ijver aan het werk om door de gehele Christenheid heen
vergiffenis aan te bieden voor geld. Iedere zonde had zijn prijs; en men kon vrijheid
erlangen om misdaden te plegen, indien de schatkist van de kerk slechts goed gevuld bleef.
Z— braken de twee bewegingen zich baan: de ene vergiffenis van zonde voor geld, de
andere vergiffenis door Christus aanbiedende;— Rome vrijheid schenkende om te zondigen,
en dat tot een bron van inkomst makende; de hervormers, de zonde veroordelende, en op
Christus wijzende als de verzoening en de Verlosser.
In Duitschland was het verkopen van aflaten aan Domini- kaner monniken toevertrouwd,
en werd de handel erin door de schaamteloze Tetzel gedreven. In Zwitserland was die
handel overgelaten aan de Franciskaners onder opzicht van Sampson, een Italiaanse monnik.
Sampson had de kerk reeds goede diensten bewezen door in Duitschland en Zwitserland
grote sommen bijeen te brengen om de pauselike schatkist te vullen. Nu doorliep hij
Zwitserland, waar hij grote scharen aantrok, de arme landbouwers hun karig arbeidsloon
ontroofde, en van de gegoede klasse rijke giften eiste. De invloed van de hervorming echter
deed zich alreeds gevoelen door het verminderen van deze handel, hoewel hij hem niet
geheel kon tegengaan. Zwingli was nog te Einsiedeln, toen Sampson, kort nadat hij
Zwitserland was binnengekomen, met zijn waren in een naburige stad aankwam. Bericht
aangaande zijn zending ontvangen hebbende, begaf zich de hervormer aanstonds op weg om
hem tegen te staan. De twee ontmoetten elkander niet, maar het gelukte Zwingli z— goed
om de valsheid van de voorwendselen van de monnik aan de kaak te stellen, dat hij verplicht
was naar elders te vertrekken.
Te Zürich predikte Zwingli ijverig tegen de aflaatverkopers, en toen Sampson de stad
naderde, ontmoette hem een bode van de raad, hem aanzeggende, dat hij niet in de stad
verwacht werd. Eindelik kwam hij er toch door list binnen, maar werd weggezonden zonder
een enkele aflaatbrief verkocht te hebben; en kort daarop verliet hij Zwitserland. De
hervorming ontving een krachtige stoot door de verschijning van de pest, of “zwarte dood,”
die Zwitserland in het jaar 1519 bezocht. Terwijl de mensen de verderver in het aangezicht
staarden, kwamen er velen tot overtuiging van de ijdelheid en krachteloosheid van de
vergiffenis, die ze kort tevoren gekocht hadden, en verlangden naar een hechter fondament
voor hun geloof. Zwingli werd te Zürich door de ziekte aangetast, en wel z— ernstig, dat
alle hoop op herstel opgegeven, en het gerucht wijd en zijd verspreid werd, dat hij dood was.
In dat hachelik uur bleef zijn hoop en moed onbewogen. Hij zag in het geloof op tot het
kruis van Golgotha, rustend in de algenoegzame verzoening voor de zonde. Toen hij
terugkwam van de poorten des doods, was het om het evangelie met groter ernst dan ooit
tevoren te prediken; en zijn woorden oefenden ongewone kracht uit. Met vreugde
121