Van Monarchie tot Anarchie
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />
kalmte en tegenwoordigheid van geest, die niet verwacht werden van iemand, die zich<br />
bewezen had, stoutmoedig en onwrikbaar te zijn, gaven hem meer macht, en stelden hem<br />
later in staat, met een voorzichtigheid, beslistheid, wijsheid en waardigheid te antwoorden,<br />
die zijn tegenstanders verwondering afdwong, teleurstelling bezorgde, en hun aanmatiging<br />
en trots bestrafte.<br />
Hij moest de volgende dag verschijnen, om zijn eindbesluit te geven. Een tijd lang<br />
ontzonk hem de moed, als hij de machten in aanmerking nam, die zich tegen de waarheid<br />
geschaard hadden. Zijn geloof wankelde; angstvalligheid en beving greep hem aan, en<br />
ontzetting overmande hem. De gevaren vermenigvuldigden zich v——r hem, zijn vijanden<br />
schenen de overwinning te zullen behalen, en de machten der duisternis de overhand te<br />
hebben. Wolken pakten zich om hem samen, en schenen hem van God te scheiden. Hij<br />
hijgde naar verzekering, dat de Heer der Heirscharen met hem zou zijn. In grote zielsangst<br />
wierp hij zich met het aangezicht ter aarde, en uitte gebroken en hartverscheurende kreten,<br />
die God alleen ten volle kon verstaan.<br />
“O almachtige, eeuwige God,” zo pleitte hij, “hoe vreselik is deze wereld! Zie, hij heeft<br />
zijn mond geopend om me te verslinden, en hoe klein is mijn geloof in U! . . . Als het alleen<br />
de kracht van deze wereld is, waar ik op moet vertrouwen, dan is alles voorbij. . . . Mijn<br />
laatste ure is gekomen, mijn vonnis is uitgesproken ... o, mijn God, help Gij me tegen al de<br />
wijsheid van deze wereld. Doe dit . . . Gij alleen; . . . want dit werk is het mijne niet, maar<br />
het Uwe. Ik heb hier niets te doen; ik heb geen twist met de groten van deze aarde. . . . Maar<br />
het is Uw zaak. O, Heer, help me! Getrouwe en onderveranderlike God, ik stel mijn<br />
vertrouwen niet op de mens. ... Al wat van de mens is, wankelt; wat uit hem voortkomt,<br />
schiet te kort. . . . Gij hebt me gekozen voor dit werk. . . . Sta me ter zijde, ter wille van Uw<br />
veelgeliefde Zoon, Jezus Christus, mijn beschermer, mijn schild, en mijn hoog vertrek.”<br />
De alwijze Voorzienigheid had het zo beschikt, dat Luther zijn gevaar zou inzien, opdat<br />
hij niet op eigen kracht zou steunen, noch zich vermetel in gevaar begeven. Toch was het<br />
niet de vrees voor persoonlik lijden, angst voor marteling of dood, die hem onmiddellik<br />
scheen te dreigen, welke hem met schrik vervulden. Hij was <strong>tot</strong> het keerpunt gekomen, en<br />
gevoelde zijn ontoereikendheid om staande te blijven. Door zijn zwakheid zou de zaak van<br />
de waarheid schade kunnen lijden. Niet voor eigen veiligheid, maar om de zege van het<br />
evangelie worstelde hij met God. De angst en strijd van zijn ziel waren gelijk die van Israël<br />
in de worsteling van die nacht aan de oever van de eenzame beek. Gelijk Israël overmocht<br />
hij bij God. In zijn uiterste hulpeloosheid vestigde zijn geloof zich op Christus, de machtige<br />
Verlosser. Hij werd versterkt door de verzekering, dat hij niet alleen voor het koncilie zou<br />
verschijnen. Vrede keerde in zijn ziel terug, en hij verheugde er zich in, dat het hem vergund<br />
was, Gods woord omhoog te houden voor de heersers van het volk.<br />
In de geest op God steunend bereidde Luther zich voor op de strijd, die v——r hem lag.<br />
Hij overdacht de wijze van antwoorden, doorliep gedeelten uit zijn eigen geschriften, en<br />
106
Change language