Van Monarchie tot Anarchie

Van Monarchie tot Anarchie
Terwijl de meesten van de leden van de Rijksdag niet geaarzeld zouden hebben om
Luther aan de wraak van Rome over te geven, zagen en betreurden velen van hen het
heersende bederf in de kerk, en wensten de misbruiken te onder- drukken, waaronder het
Duitse volk leed, ten gevolge van de verdorvenheid en geldgierigheid van de priesterschap.
De afgevaardigde had de pauselike regering in het gunstigste licht gesteld. Nu bewoog de
Heer een lid van de Rijksdag om een ware beschrijving te geven van de gevolgen van de
pauselike tirannie. Met edele standvastigheid stond Hertog George van Saksen in die
prinselike vergadering op, en legde met schrikkelike juistheid de verleidingen en
afschuwelikheden van het pausdom, en de afgrijselike gevolgen ervan bloot. Aan het einde
sprak hij:—
“Dit zijn slechts enige van de misbruiken, die om hervorming van Rome roepen. Alle
schaamte is afgelegd, en slechts één doel wordt standvastig in het oog gehouden . . . geld,
geld, geld, . . . zodat de predikers, wier plicht het is, de waarheid te onderwijzen, niets dan
leugen uiten, en toch niet alleen geduld, maar zelfs beloond worden, want hoe groter hun
leugens, hoe groter hun winst. Dat is die onzuivere bron, waaruit zoveel vuile beken vloeien.
Losbandigheid en gierigheid gaan hand aan hand. . . . Helaas! het is de ergernis, door de
geestelikheid veroorzaakt, die zoveel arme zielen in het eeuwig verderf stort. Een algemene
hervorming moet tot stand gebracht worden.”
Een betere en krachtiger blootlegging van de pauselike misbruiken had zelfs Luther niet
kunnen geven; en het feit, dat de spreker een beslist vijand van de hervormer was, zette zijn
woorden meer gewicht bij. Waren de ogen van de vergadering open geweest, ze zouden
Gods engelen in hun midden gezien hebben, die stralen licht deden schitteren door de
duisternis der dwaling heen, en verstanden en harten ontsloten tot aanname van de waarheid.
Het was de kracht van de God der waarheid en wijsheid, die zelfs van de tegenstanders van
de Hervorming beslag nam, en alzo de weg baande voor het grote werk, dat er verricht zou
worden. Martijn Luther was niet tegenwoordig; maar de stem van Eén groter dan Luther
werd in die vergadering gehoord.
Een komitee werd onmiddellik door de Rijksdag aangesteld om een lijst op te maken van
de pauselike verdrukkingen, waaronder het Duitse volk zo zwaar gebukt ging. Deze lijst, die
honderd en één zaken aantoonde, werd aan de keizer aangeboden met verzoek, dat hij
dadelik stappen zou nemen om die misbruiken te doen opheffen. “Welk een verlies van
Christenzielen,” zeiden de ondertekenaars van het verzoekschrift, “wat plundering, wat
afpersing als gevolg van de schandelike handelingen, waarmede het geestelik hoofd van de
Christenheid omringd is! Het is onze plicht, de ondergang en ontering van ons volk te
voorkomen. Wij smeken u daarom nederig, maar zeer dringend, een algemene Hervorming
te bevelen, en de doorvoering ervan op u te nemen.”
Nu eiste het koncilie, dat de hervormer voor hen verschijnen zou. Niettegenstaande de
beden, tegenwerpingen en be-dreigingen van Aleander, stemde de keizer ten laatste toe, en
101