21.04.2023 Views

Van Monarchie tot Anarchie

En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…

En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />

de Sabbat op de Zondag had overgezet. Geen enkele tekst uit de Schrift werd aangegeven<br />

om de nieuwe leer te bewijzen. Eusebius erkent er onbewust zelf de valsheid van, en wijst<br />

op de ware bewerkers van de verandering. “Alle dingen,” zegt hij, “die op de Sabbat gedaan<br />

moesten worden, die hebben wij op de dag des Heren overgebracht.” Doch hoe ongegrond<br />

het ook was, toch had het argument voor de Zondag de uitwerking, dat het de mensen<br />

aanmoedigde <strong>tot</strong> het vertreden van de Sabbat des Heren. Al degenen, die door de wereld<br />

wensten geëerd te worden, namen de algemene feestdag aan. Naarmate het pausdom vaster<br />

voet kreeg, werd het werk van de Zondagsverheffing voortgezet.<br />

Een tijd lang hielden de mensen zich met veldarbeid bezig, wanneer ze niet naar de kerk<br />

gingen, en werd de zevende dag nog als de Sabbat beschouwd. Doch langzamerhand kwam<br />

er verandering. Aan hen, die heilige ambten bekleedden, werd verboden op Zondag een<br />

vonnis uit te spreken in een burgerlik twistgeding. Spoedig daarna werd aan alle personen,<br />

van welke rang ook, geboden, zich van gewone arbeid te onthouden, op straffe van een<br />

boete voor vrijen, en slagen voor dienstbaren. Later werd er besloten, dat rijken zouden<br />

gestraft worden met het verlies van de helft van hun bezittingen; en eindelik, dat ze slaven<br />

zouden worden gemaakt, 1321 n. C.; zie Aanhangsel; 1Cox, R.,“Sabbath Laws and Sabbath<br />

Duties,” p. 538 (ed. 1853). indien ze halsstarrig bleven. De lagere klassen zouden levenslang<br />

verbannen worden.<br />

Ook bediende zich men van wonderen. Onder meer wordt er verhaald, dat terwijl een<br />

landman, die zijn akker op Zondag ging ploegen, zijn ploeg met een ijzer schoonmaakte, het<br />

ijzer aan zijn hand bleef vastkleven, en hij het twee jaren lang met zich moest ronddragen,<br />

“<strong>tot</strong> zijn zeer grote pijn en schande.” Later gaf de paus last, dat de priesters van de<br />

gemeenten de Zofidagschendcrs zouden vermanen, en van hen verlangen, dat zij naar de<br />

kerk zouden gaan en hun gebeden waarnemen, opdat ze niet het een of andere grote onheil<br />

over zich- zelven en hun buren zouden brengen. Een geestelike raad voerde de bewijsgrond<br />

aan, waarvan sedert zo algemeen gebruik is gemaakt, zelfs, door Protestanten, dat de<br />

Zondag de Sabbat moet zijn, omdat er mensen door de bliksem getroffen werden, terwijl ze<br />

op Zondag werkten. “Het is duidelik,” zeiden de prelaten, “hoe groot Gods misnoegen was<br />

over hun verwaarlozing van deze dag.” Toen werd er een beroep gedaan op priesters en<br />

predikanten, koningen en prinsen, en alle getrouwen, “om hun uiterste pogingen in het werk<br />

te stellen, om de dag weder in zijn ereplaats te herstellen, en hem in de toekomst vromer te<br />

doen vieren voor de goede naam van het Christendom.”<br />

Daar de dekreten van de raadsvergaderingen onvoldoende bleken, werd de wereldlike<br />

overheid verzocht, een edikt uit te vaardigen, dat de harten van het volk met schrik zou<br />

vervullen, en hen dwingen om zich van Zondagsarbeid te onthouden. Op een synode, die te<br />

Rome bijeenkwam, werden alle vorige besluiten opnieuw en met grotere kracht en<br />

plechtigheid bevestigd. Ook werden ze opgenomen in de geestelike wet, en voor bijna de<br />

gehele Christenheid door de wereldlike overheden verplichtend gesteld. Toch bracht het<br />

gebrek aan schriftuurlik gezag voor de Zondag niet weinig verlegenheid te weeg. De<br />

404

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!