Van Monarchie tot Anarchie

Van Monarchie tot Anarchie
bloedigste veldslagen. Maar als uw zaak rechtvaardig is, en ge er zeker van zijt, ga dan in
Gods naam voorwaarts, en heb geen vrees! God zal u niet begeven.”
Eindelik stond Luther voor het koncilie. De keizer zat op de troon. Hij was omringd van
de doorluchtigste personen van het rijk. Nooit was een man in de tegenwoordigheid van een
indrukwekkender vergadering verschenen, dan die, waarvoor Martijn Luther zich moest
verantwoorden over zijn geloof. “Dit verschijnen was op zichzelf een bepaalde overwinning
over het pausdom. De paus had de man veroordeeld, en nu stond hij voor een rechtbank,
welke zich door deze daad boven de paus stelde. De paus had hem vogelvrij verklaard, en
hem uit de samenleving verstoten, en toch was hij in beleefde bewoordingen opgeroepen, en
door de hoogste vergadering in de wereld ontvangen. De paus had hem tot voordurend
zwijgen veroordeeld, en nu zou hij spreken voor duizenden aandachtige toehoorders, uit de
verste delen van de Christenwereld tezamen gekomen. Een ontzettende omwenteling was op
deze wijze door Luthers toedoen tot stand ge-bracht. Rome was reeds bezig, van zijn troon
af te stijgen, en het was de stem van een monnik, die deze vernedering teweegbracht.”
In de tegenwoordigheid van die machtige en doorluchtige vergadering scheen de
laaggeboren hervormer ontsteld en verlegen. Verscheidene van de vorsten, zijn ontroering
bemerkende, gingen naar hem toe, en een van hen fluisterde: “Vreest u niet voor degenen,
die het lichaam doden, en de ziel niet kunnen doden.” Een ander zei: “Wanneer gij voor
stadhouders en koningen gesteld wordt, om mijnentwil, zo zal u gegeven worden door de
Geest uws Vaders, wat gij spreken zult.” Z— werden de woorden van Christus door de
groten van de wereld gebruikt, om Zijn dienstknecht te sterken in de ure der beproeving.
Luther werd naar een plaats vlak v——r de troon van de keizer geleid. Een diepe stilte
viel op de grote vergadering. Toen stond er een keizerlike beambte op, en op een
verzameling van Luthers geschriften wijzende, verlangde hij, dat de hervormer twee vragen
zou beantwoorden,— of hij ze als de zijne erkende, en of hij voornemens was de meningen,
daarin uiteengezet, te herroepen. Nadat de titels van de boeken waren voorgelezen,
antwoordde Luther, dat, wat de eerste vraag betrof, hij erkende, dat de boeken de zijne
waren. “Wat de tweede vraag aangaat,” zei hij, “ziende, dat het een vraag is, die betrekking
heeft op geloof, op de redding van zielen, en het Woord Gods, dat de grootste en kostbaarste
schat is, in de hemel zowel als op aarde, zou het haastig en gevaarlik voor mij zijn, zonder
nadenken te antwoorden. Ik zou misschien minder zeggen, dan de omstandigheden vereisen,
of meer dan voor de waarheid nodig is, en op die wijze zou ik zondigen tegen dit woord van
Christus: ‘Zo iemand Mij verloochend zal hebben voor de mensen, die zal Ik ook
verloochenen voor Mijn Vader, die in de hemelen is.’ Om deze reden smeek ik Uw
keizerlike Majesteit, mij tijd te willen toestaan, opdat ik antwoorden moge zonder me te
bezondigen tegen Gods woord.”
Het was verstandig, dat Lutlier dit verzoek deed. Zijn handelwijze overtuigde de
vergadering, dat hij niet harts- tochtelik of door drift aangedreven handelde. Zulk een
105