Van Monarchie tot Anarchie
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />
aan. De tijding ervan bracht de monniken grote vreugde. Nu, dachten ze, zou hij bitter<br />
berouw hebben over het kwaad, dat hij de kerk had aangedaan,en ze spoedden zich naar de<br />
ziekekamer,om zijn belijdenis aan te horen. Vertegenwoordigers van de vier geestelike<br />
orden, met vier civiele beambten, verzamelden zich om de man been, die ze veronderstelden<br />
dat stervende was. “De dood ligt u op de lippen,” zeiden ze; “laat de fouten, die ge begaan<br />
hebt, uw ziel roeren, en wederroep in onze tegenwoordigheid alles, wat ge gezegd hebt om<br />
ons te schaden.” De hervormer luisterde in stilte toe; toen vroeg hij zijn oppasser, hem in het<br />
bed op te zetten, en, hen met vaste blik aanziende, terwijl ze op zijn wederroeping stonden<br />
te wachten, sprak hij met die onbewogen, sterke stem, die hen zo dikwels had doen beven:<br />
“Ik zal niet sterven, maar leven, en nogmaals de boze daden van de monniken verkondigen.”<br />
Verbaasd en verslagen haastten de kloosterbroeders zich uit het ziekever- trek weg.<br />
Wycliffe’s woorden werden bewaarheid. Hij leefde lang genoeg, om zijn landgenoten<br />
het krachtigste van alle wapenen tegen Rome in handen te stellen; om hun de Bijbel te<br />
geven, het door God aangewezen middel om het volk vrij te maken, te verlichten en te<br />
evangelizeren. Er waren vele en grote hin-derpalen te overkomen in de uitvoering van dat<br />
werk. Wycliffe werd door lichamelike gebreken bemoeilikt; hij wist dat er hem slechts<br />
enkele jaren restten voor de arbeid; hij zag de tegenstand, die hij ontmoeten moest; maar<br />
bemoedigd door de beloften van Gods Woord, ging hij onbevreesd voort. In het volle bezit<br />
van zijn verstandelike vermogens, en aan ondervinding rijk, had Gods biezondere<br />
voorzienigheid hem voor dit grootste van zijn werken bewaard en toebereid. Terwijl de<br />
gehele Christenheid in onrust verkeerde, wijdde de hervormer zich in zijn pastorie te<br />
Lutterworth, de storm, die daarbuiten woedde, niet achtende, aan zijn verkoren taak.<br />
Eindelik was het werk volbracht,— de eerste Engelse vertaling van de Bijbel, die er ooit<br />
gemaakt was. Het Woord Gods lag voor Engeland open. De hervormer had nu geen verdere<br />
vrees voor gevangenis of brandstapel. Hij had het Engelse volk een licht in handen gegeven,<br />
dat nimmermeer uitgedoofd zou worden. Door zijn landgenoten de Bijbel te geven, had hij<br />
meer gedaan om de boeien van onwetendheid en zonde te verbreken, meer om zijn land vrij<br />
te maken en op te heffen, dan ooit door de schitterendste overwinningen op het slagveld<br />
teweegebracht was.<br />
Daar de boekdrukkunst nog onbekend was, konden er slechts door langzame en moeilike<br />
arbeid afschriften van de Bijbel vermenigvuldigd worden. Z— groot was de balang- stelling<br />
om het boek te krijgen, dat velen het werk van overschrijven gewillig op zich namen, en<br />
toch konden de schrijvers slechts met moeite aan de aanvragen voldoen. Sommige van de<br />
rijkere kopers begeerden de gehele Bijbel. Anderen kochten slechts een gedeelte. In vele<br />
gevallen kochten meerdere gezinnen samen een afschrift. Op die wijze baande Wycliffe’s<br />
Bijbel zich spoedig een weg <strong>tot</strong> de woningen van het volk.<br />
Het beroep op het redelik verstand van de mensen deed hen ontwaken uit hun lijdelike<br />
onderwerping aan pauselike leerstellingen. Wycliffe predikte nu de kenmerkende<br />
56
Change language