21.04.2023 Views

Van Monarchie tot Anarchie

En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…

En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />

mensen betwijfelden het recht van hun leraren, om de besliste verklaring van Jehova “de<br />

zevende dag is de Sabbat des Heren uws Gods” ter zijde te stellen ten einde de dag van de<br />

zon te heiligen. Om het gemis aan bewijs in de Bijbel goed te maken, waren er andere<br />

toevluchten nodig. Een ijverig voorstander van de Zondag, die tegen het einde van de<br />

twaalfde eeuw de kerken van Engeland bezocht, werd door getrouwe getuigen voor de<br />

waarheid tegengestaan; en zijn pogingen waren z— vruchteloos, dat hij enige tijd het land<br />

verliet, en op middelen peinsde om zijn leer kracht bij te zetten.<br />

Toen hij terugkeerde, was het ontbrekende verschaft, en het werk, dat hij daarna deed,<br />

gelukte hem beter. Hij bracht een geschrift met zich mede, dat van God-zelf gezegd werd te<br />

komen, en het vereiste gebod voor het houden van de Zondag bevatte, met vreselike<br />

bedreigingen om de onge- hoorzamen schrik aan te jagen. Dit kostbare dokument — een<br />

even laag namaaksel als de instelling, die het moest ondersteunen — werd gezegd uit de<br />

hemel gevallen, en te Jeruzalem gevonden te zijn, en wel op het altaar van de heilige<br />

Simeon, op Golgotha. Maar in werkelikheid was het pauselik paleis te Rome de bron,<br />

waaruit het voortkwam. Bedriegerijen en vervalsingen om de macht en de bloei van de kerk<br />

te bevorderen, zijn te allen tijde door de pauselike priesterschap gewettigd.<br />

Het geschrift verbood alle werk van de negende ure, d. i. drie uur, op Zaterdag namiddag,<br />

<strong>tot</strong> zonsopgang op Maandag; en het gezag ervan werd verklaard door vele wondertekenen<br />

bevestigd te zijn. Er werd gezegd, dat personen, die na het vastgestelde uur gewerkt hadden,<br />

door verlamming getroffen waren. Een molenaar, die geprobeerd had zijn koren te malen,<br />

had een stroom bloed zien vloeien in plaats van meel, en het molenrad was gaan stilstaan,<br />

hoewel er een sterke stroom water was. Een vrouw, die deeg in de oven had gezet, vond het<br />

ongebakken, toen ze het er uit nam, ofschoon de oven zeer heet was. Een andere, die op het<br />

negende uur het deeg klaar had om te bakken, maar die besloot het <strong>tot</strong> Maandag te laten<br />

overstaan,bevond de volgende dag,dat het in broden veranderd, en door Goddelike kracht<br />

gebakken was. Een man, die na de negende ure op Zaterdag brood had gebakken, zag er<br />

bloed uit komen, toen hij het de volgende morgen brak. Door dergelijke bespot- telike en<br />

bijgelovige verdichtselen trachtten de voorstanders van de Zondag de heiligheid ervan vast<br />

te stellen.<br />

In Schotland, evenals in Engeland, werd er groter ontzag voor de Zondag bewerkt door<br />

er een deel van de oude Sabbat aan te verbinden. Maar de tijd, die men eiste, dat hij gevierd<br />

zou worden, was verschillend. Een edikt van de koning van Schotland verklaarde, dat<br />

“Zaterdag, van twaalf uur op de middag af, heilig gerekend moest worden,” en dat niemand,<br />

van die tijd af <strong>tot</strong> Maandagmorgen toe, zich bezig mocht houden met wereldse zaken. Doch<br />

niettegenstaande al de pogingen, om de heiligheid van de Zondag vast te stellen, erkenden<br />

de pausgezinden zelven in het openbaar het Goddelik gezag van de Sabbat, en de menselike<br />

oorsprong van de instelling, die zijn plaats had ingenomen. In de zestiende eeuw verklaarde<br />

een pau- selik koncilie duidelik: “Laat alle Christenen eraan denken, dat de zevende dag<br />

door God geheiligd is, en aangenomen en gehouden niet alleen door de Joden, maar door<br />

405

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!